Wątpliwości związane ze składkami na fundusz pracy i FGŚP - jak je rozstrzygać?

Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) są obowiązkowe. Celem ww. funduszy jest zabezpieczenie pracowników, promocja zatrudnienia, aktywizacja zawodowa pracowników. Jak funkcjonuje Fundusz Pracy i FGŚP? Odpowiedź poniżej.

Wątpliwości związane ze składkami na fundusz pracy i FGŚP

Za osoby zatrudnione w firmie płatnik (np. pracodawca) opłaca m.in. składki na Fundusz Pracy (w tym na Fundusz Solidarnościowy) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Składki na FP są obowiązkowe również dla osób prowadzących działalność gospodarczą oraz zleceniobiorców. Kiedy jest się zwolnionyz z opłacania składek na FP i FGŚP?

Fundusz Pracy

Fundusz Pracy służy finansowaniu zadań polegających na promocji zatrudnienia, łagodzeniu skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej, np. poprzez:

1. zasiłki dla bezrobotnych,
2. dodatki aktywizacyjne,
3. koszty kształcenia zawodowego i ustawicznego.

Obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają:

1. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby:

• pozostające w stosunku pracy lub stosunku służbowym,
• wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą,
• wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz za osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w Ustawie z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
• wykonujące pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• pobierające stypendia sportowe,
• otrzymujące świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym, świadczenie górnicze lub górniczy zasiłek socjalny bądź wynagrodzenie przysługujące w okresie świadczenia górniczego, stypendium na przekwalifikowanie lub kontraktu szkoleniowego – przewidziane w odrębnych przepisach,
• za żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy niespełniających warunków do nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, za których, po zwolnieniu ze służby lub rozwiązaniu stosunku pracy, odprowadzono składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od uposażenia lub wynagrodzenia wypłaconego w okresie służby bądź stosunku pracy na podstawie przepisów odrębnych,
• za funkcjonariuszy, którzy w chwili zwolnienia ze służby spełniają jedynie warunki do nabycia prawa do policyjnej renty inwalidzkiej, w przypadku przekazania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe;

• duchownych,
• pobierających na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłek stały,
• pobierających na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
• pobierających na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów zasiłek dla opiekuna,
• podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników,
• żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej,
• odbywających zastępcze formy służby wojskowej,
• przebywających na urlopach wychowawczych oraz pobierających zasiłek macierzyński,
• pobierających świadczenie szkoleniowe, o którym mowa w art. 70 ust. 6,
• osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
• osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem, o których mowa w art. 6a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• doktorantów z tytułu otrzymanego stypendium doktoranckiego, o którym mowa w art. 209 ust. 1 Ustawy z dnia 20 lipca 2018 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Wyłączenie obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy następuje w przypadku podmiotów wskazanych w art. 104a-105 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia.

Jeżeli ubezpieczony podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i ubezpieczeniom rentowym z więcej niż 1 tytułu, to obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy powstaje, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tych tytułów wyniesie co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. W wymienionych sytuacjach ubezpieczony składa stosowne oświadczenie każdemu pracodawcy.

Obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłaca się od kwot, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Składki na Fundusz Pracy oblicza się łącznie ze składkami na Fundusz Solidarnościowy (FS) w wysokości sumy stóp procentowych tych składek i wykazuje je w łącznej kwocie w polu 01 w bloku VII deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

FGŚP

Zasady i tryb opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych reguluje ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają należności główne z tytułu:

1. wynagrodzenia za pracę;
2. przysługujących pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy:

• wynagrodzenia za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, za czas niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy) i za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, o którym mowa w art. 92 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy,
• wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego,
• odprawy pieniężnej przysługującej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, o którym mowa w art. 171 § 1 kp, przysługującego za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy, oraz za rok bezpośrednio go poprzedzający,
• odszkodowania, o którym mowa w art. 361 § 1 kp,
• dodatku wyrównawczego, o którym mowa w art. 230 i 231 kp;

Składki na FGŚP opłacają płatnicy składek:

1. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą również na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – w odniesieniu do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3. oddziały banków zagranicznych;
4. oddziały instytucji kredytowych;
5. oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń;
6. oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych – jeśli jednocześnie zatrudniają, zgodnie z przepisami polskiego prawa, co najmniej 1 osobę fizyczną w związku z prowadzoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalnością gospodarczą lub działalnością przedstawicielstwa.

Składki na FGŚP ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Składki opłaca się wyłącznie za okres trwania obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i obowiązkowych ubezpieczeń rentowych.