Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mają uprawnienia do skorzystania z ułatwień, ulg i rozwiązań wspierających przedsiębiorczość. Duże grono firm liczy jednak przede wszystkim na niższe składki ZUS, co dla nowych a jednocześnie małych firm stanowi znaczną pomoc finansową. Kto i na jakich zasadach może opłacać preferencyjne składki ZUS? Odpowiadamy poniżej.
Czym są preferencyjne składki ZUS?
Przedsiębiorcy otwierający po raz pierwszy swoją działalność gospodarczą mogą skorzystać z możliwości opłacania niższych składek ZUS przez 2 lata działalności. Oznacza to, że przez 24 miesiące kalendarzowe począwszy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej/zakończenia ulgi na start podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota zadeklarowana, jednak nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
Nie każdy może opłacać mały ZUS
Nie każdy nowy przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z preferencyjnych składek ZUS, bowiem nie będą one przysługiwać przedsiębiorcom, którzy:
- prowadzili w okresie ostatnich 60 miesięcy działalność gospodarczą. Oznacza to, że jeżeli prowadzili kiedyś działalność gospodarczą, ale powyżej okresu 5 lat, licząc od dnia powtórnego rozpoczęcia działalności, wówczas będą mogli ponownie skorzystać z preferencyjnych składek ZUS,
- prowadzą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy,
- wykonywali w bieżącym lub poprzednim roku na podstawie umowy o pracę czynności wchodzące w skład prowadzonej działalności gospodarczej przed dniem rozpoczęcia tej działalności,
- prowadzili działalność będąc wspólnikiem spółki cywilnej i zamierzają rozpocząć własną, indywidualną działalność gospodarczą. Składki ZUS z tej drugiej działalności będą stanowić minimalne składki w wysokości 60% przeciętnego wynagrodzenia.
Preferencyjne składki ZUS i zwolnienie z opłacania funduszu pracy
Przedsiębiorcy, którzy opłacają preferencyjne składki ZUS nie muszą opłacać składki na fundusz pracy, bowiem składki ustalane są począwszy od kwot, które w okresie miesiąca stanowią łącznie co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia ogłoszonego corocznie na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Na rok 2022 minimalne wynagrodzenie wynosi 3 010 zł brutto.
Obniżone składki a konieczność opłacania funduszu pracy
Okazuje się jednak, że nie zawsze przedsiębiorca uniknie opłacania składki na fundusz pracy, pomimo korzystania z preferencyjnych składek ZUS. Sytuacja taka będzie miała miejsce, gdy:
Przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą uzyskuje jednocześnie dochody z umowy zlecenie, a łączna kwota podstawy wymiaru składek przekracza wysokość minimalnego wynagrodzenia, które w 2022 roku wynosi 3010 zł.
Przykładowo, jeżeli podstawa wymiaru składek ZUS preferencyjnych na rok 2022 wynosi 903 zł a dochód z umowy zlecenie wynosi 2 300 zł, to podstawa wymiaru składek po połączeniu dochodów wyniesie 3203 zł, co stanowi większą kwotę aniżeli wysokość minimalnego wynagrodzenia.
W związku z tym przedsiębiorca ten będzie musiał opłacać dodatkowo z działalności składkę na fundusz pracy. Poza tym zleceniodawca, z którym przedsiębiorca zawarł umowę zlecenie będzie musiał także od tej umowy odprowadzać składkę na fundusz pracy.
Przedsiębiorca prowadząc działalność gospodarczą uzyskuje jednocześnie dochody z tytułu umowy o pracę opiewające na kwotę 2107 zł brutto.
W tej sytuacji przedsiębiorca pomimo opłacania preferencyjnych składek ZUS, będzie musiał opłacać składkę na fundusz pracy z działalności, jak również jego pracodawca, pomimo kwoty 2107 zł brutto z umowy o pracę również będzie musiał opłacać składkę na fundusz pracy z tytułu tej umowy.
Dzieje się tak dlatego, że gdy dodamy dochody z umowy o pracę 2107 zł z podstawą wymiaru składek ZUS preferencyjnych 903 zł, da nam to łącznie kwotę 3010 zł, a więc kwotę większą aniżeli kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 r.
Pamiętać należy, że jeśli przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z więcej niż z jednego tytułu, wówczas obowiązek opłacania składki na fundusz pracy wystąpi, gdy łączna kwota ze wszystkich tytułów, stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osiągnie lub przekroczy kwotę minimalnego wynagrodzenia ogłoszonego corocznie na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Osoby, które osiągnęły co najmniej 55 lat w przypadku kobiet oraz minimum 60 lat w przypadku mężczyzn. Przedsiębiorcy, którzy osiągnęli powyższy wiek, niezależnie od osiąganych dodatkowych dochodów, podlegają zwolnieniu z opłacania składki na fundusz pracy z wszystkich dochodów stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Preferencyjne składki ZUS a umowa zlecenie bez funduszu pracy
W kolejnym przypadku przedsiębiorca prowadzi pierwszą działalność gospodarczą i opłaca obniżone składki ZUS, a jednocześnie osiąga dochód z umowy zlecenie w kwocie 2150 zł brutto. Wydawać by się mogło, że będzie musiał z obu źródeł dochodów odprowadzać składkę na fundusz pracy (w przypadku zlecenie to zleceniodawca odprowadza składkę na fundusz pracy), ponieważ 2150 zł brutto + 903 zł podstawy wymiaru preferencyjnych składek ZUS daje 3053 zł. Okazało się jednak, iż zleceniodawca zatrudnia trzech zleceniobiorców, z których dwóch przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia, jednakże zleceniodawca jest osobą fizyczną i nie zatrudnia żadnego pracownika na podstawie umowy o pracę.
Zleceniodawca, który jest przedsiębiorcą i zatrudnia w swojej firmie tylko osoby na umowę zlecenie a jednocześnie nie zatrudnia nikogo na podstawie umowy o pracę jest wówczas zwolniony z opłacania składki na fundusz pracy nawet w sytuacji, gdy wynagrodzenia jego zleceniobiorców przekraczałyby kwotę minimalnego wynagrodzenia. Jednakże przedsiębiorca z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej powinien naliczać składkę na FP mimo tego, że jego zleceniodawca jest zwolniony z jej naliczania i przekazywania do ZUS.
