Wielu przedsiębiorców decyduje się na sprzedaż na raty, co jest dobrym sposobem na pozyskanie nowych klientów i kontrahentów. Pojawia się jednak pytanie - kiedy przy takiej sprzedaży powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym i VAT?
Sprzedaż na raty - co to takiego?
Umowa sprzedaży na raty to jedna z form umów sprzedaży. Polega na wydaniu rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach. Ustalona w umowie sprzedaży ratalnej cena często zawiera również odsetki oraz prowizje z tytułu odroczonej spłaty należności.
Datą sprzedaży jest data wydania towaru kupującemu. Wydanie towaru następuje najczęściej w momencie podpisania umowy i wpłacenia pierwszej raty. Ważne jest, iż wraz z podpisaniem umowy i wydaniem towaru następuje przeniesienie jego własności.
Sprzedaż na raty - kiedy należy wykazać przychód?
Przy podatku dochodowym wątpliwości mogą być spowodowane faktem, iż przedsiębiorca nie otrzymuje całej kwoty należności jednorazowo i w związku z tym może pojawić się myśl, iż przy sprzedaży ratalnej przychód należy wykazać w momencie otrzymania jej całości. Nic bardziej mylnego.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności są kwoty należne, choćby nie zostały uregulowane przez klienta. Powstaje on (z wyjątkami wymienionymi w ww. ustawie) w dniu wydania rzeczy lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później jednak niż w dacie:
wystawienia faktury lub
uregulowania należności.
W przypadku sprzedaży ratalnej moment ten może być równoznaczny z dniem podpisania umowy.
Zatem dla sprzedaży ratalnej ustawodawca nie przewidział żadnego specjalnego terminu powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym. Moment ten nie jest uzależniony od uregulowania przez nabywcę całkowitej zapłaty za towar.
Sprzedaż na raty a VAT
W sytuacji, gdy przedsiębiorca jest płatnikiem VAT, powstaje drugie pytanie - kiedy należy rozliczyć się z VAT-u?
W tym miejscu warto zaznaczyć, że zrezygnowano z dotychczasowego powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. Co do zasady, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje aktualnie z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli natomiast przed wydaniem towaru otrzymano część należności (w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę), obowiązek podatkowy powstaje w tej części z chwilą jej otrzymania.
Tu również ustawodawca nie przewidział żadnego specjalnego traktowania sprzedaży ratalnej. Zatem rozłożenie płatności na raty nie wpływa w żaden sposób na termin powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Sprzedaż na raty a wystawienie faktury
Podatnik ma obowiązek wystawić fakturę nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę (z pewnymi wyjątkami wymienionymi w ustawie). W przypadku gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę należy wystawić do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu jej uzyskania. Istnieje również możliwość wcześniejszego wystawienia faktury - jeszcze przed dostawą - jednak nie wcześniej niż 30 dni przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.
Podsumowując, przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż na raty co do zasady zobowiązani są wystawiać faktury oraz rozliczać podatki na tych samych zasadach, co w przypadku sprzedaży z tradycyjną formą płatności.
