W dobie gospodarki globalnej żadną nowością nie jest obrót akcjami na rynkach światowych. W takim jednak przypadku pojawia się pytanie o sposób opodatkowania jaki dotyczy sprzedaż zagranicznych akcji. Polscy rezydenci mogą mieć wątpliwości, co do ustalenia miejsca opodatkowania oraz sposobu rozliczenia uzyskanego dochodu. Na wszystkie problemy postaramy się odpowiedzieć w naszym dzisiejszym artykule.
Sprzedaż akcji na gruncie podatku PIT
Niezależnie od tego czy mamy do czynienia z polskimi, czy z zagranicznymi akcjami, w celu określenia metody rozliczenia podatku, w pierwszej kolejności należy określić z jakim źródłem przychodu mamy do czynienia w momencie sprzedaży akcji. Tego rodzaju przychód trzeba zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT. Uszczegółowienie ma miejsce w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy PIT, gdzie możemy przeczytać, że do przychodów z kapitałów pieniężnych zalicza się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych. Jak natomiast wynika z art. 17 ust. 1ab pkt. 1 ustawy PIT przychód z z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.
Sprzedaż zagranicznych akcji - sposób opodatkowania
Zanim przejdziemy do zakresu przedmiotowego opodatkowania transakcji sprzedaży zagranicznych akcji musimy wspomnieć o podmiotach zobowiązany do dokonania rozliczenia. Otóż taki obowiązek spoczywa wyłącznie na podatnikach mających status rezydentów podatkowych, na których ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy. Jak wskazuje art. 3 ust. 1 ustawy PIT osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Kryterium decydującym o miejscu zamieszkania na terenie RP jest ośrodek interesów życiowych lub okoliczność przebywania na terenie Polski dłużej niż 184 dni w roku podatkowym.
Jeśli przyjmiemy, że zagraniczne akcje zostały nabyte w drodze kupna należy sięgnąć do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT, gdzie podano, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Jak zatem widać podatnik rozlicza koszt nabycia akcji nie w chwili ich zakupu, lecz dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia.
W konsekwencji podatnik uzyskujący dochody ze sprzedaży zagranicznych akcji w polskim rozliczeniu podatkowym, stosuje metodę proporcjonalnego odliczenia, która w swoim założeniu polega na odliczeniu od polskiego zobowiązania podatkowego podatku zapłaconego za granicą. Reguła ta obowiązuje zarówno w przypadku, gdy polski podatnik osiąga dochody ze sprzedaży polski i zagranicznych akcji, jak również gdy sprzedaje wyłącznie zagraniczne akcje.
Zeznanie podatkowe PIT-38
Na zakończenie przejdźmy do kwestii związanych z prawidłowym wypełnieniem zeznania podatkowego. Jak możemy przeczytać w art. 30b ust. 5 ustawy PIT dochody z kapitałów pieniężnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych oraz na zasadach podatku liniowego.
Ponadto w art. 30b ust. 6 pkt 1 ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu PIT-38, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i obliczyć należny podatek dochodowy.
Jak natomiast podaje art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy PIT w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania PIT-38, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b.
Przechodząc natomiast do samego zeznania PIT-38 zaznaczmy, że przychody oraz koszty ze sprzedaży zagranicznych akcji podatnik wpisuje w części C wiersz nr 2 „Inne przychody”. Obliczony dochód umieszczamy w wierszu nr 3 „Razem” poz. 25. Natomiast wysokość podatku zapłaconego za granicą wpisujemy w części D w poz. 31 „Podatek zapłacony za granicą, o którym mowa w art. 30b ust. 5a i 5b ustawy (przeliczony na złote)”. Różnicę pomiędzy polskim, a zagranicznym podatkiem (która jest kwotą podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego) wpisujemy w poz. 32 „Podatek należny”.
Do zeznania PIT-38 należy dołączyć załącznik PIT/ZG, gdzie w części C.3. należy wskazać dochód ze zbycia zagranicznych akcji oraz zapłacony zagraniczny podatek.
