Usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE - jak udokumentować?

Polscy przedsiębiorcy nieraz dokonują naprawy samochodu należącego do kontrahenta z innego kraju UE, czyli spoza Polski. Odbiorcą tych usług są zarówno firmy, jak i konsumenci z UE. Jeżeli odbiorcą usługi naprawy samochodu dokonanej przez polskiego przedsiębiorcę jest konsument, polski przedsiębiorca ma obowiązek opodatkować ją krajową stawką VAT. Odmiennie jest, gdy odbiorcą usługi naprawy samochodu jest firma z UE spoza Polski – wtedy firma z UE ma obowiązek opodatkować tę usługę podatkiem VAT. Powstaje zatem pytanie – jak powinna zostać udokumentowana usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE? Wyjaśniamy w artykule.

Świadczona usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE

Sprzedaż usług na rzecz kontrahenta z innego kraju UE niż Polska wymaga odpowiedniego rozliczenia względem podatku VAT i podatku dochodowego. Podstawową kwestią w ramach sprzedaży usługi na rzecz kontrahenta z UE jest ustalenie miejsca świadczenia usługi. Nie oznacza to określenia dosłownego miejsca świadczenia usługi, czyli gdzie usługa została wyświadczona, ale ustalenia tzw. ustawowego miejsca świadczenia usługi, a więc gdzie ma miejsce świadczenie usługi, które określa Ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Jak określić miejsce, gdzie świadczona jest usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE?

Jeżeli polski podatnik VAT (czynny albo zwolniony) sprzedaje usługę dla kontrahenta z UE spoza Polski, ma on obowiązek ustalić tzw. miejsce świadczenia tej usługi dla celów VAT (dla obowiązku rozliczenia VAT od sprzedanej usługi).

Na mocy art. 28b ustawy o VAT miejscem świadczenia sprzedawanej przez polskiego czynnego podatnika VAT usługi na rzecz kontrahenta UE (podatnika VAT) spoza Polski będzie:

1. miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma siedzibę działalności gospodarczej;
2. w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej;
3. w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie ma siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym ma on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

W sytuacji, gdy miejscem świadczenia usługi dla celów VAT jest kraj usługobiorcy, to usługobiorca jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT.

Polski przedsiębiorca świadczący tę usługę wykazuje tę sprzedaż jako niepodlegającą opodatkowaniu VAT w Polsce, a zatem ze stawką NP.

Świadczona usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE

W momencie, gdy polski przedsiębiorca określił miejsce świadczenia usługi dla celów VAT (na podstawie art. 28 ustawy o VAT), tym samym określił miejsce, gdzie będzie opodatkowane świadczenie usługi naprawy samochodu na rzecz kontrahenta z innego kraju UE niż Polska.

Miejscem świadczenia usługi naprawy samochodu na rzecz kontrahenta z innego kraju UE niż Polska dla celów rozliczenia VAT będzie Polska, jeżeli:

• usługa świadczona jest dla kontrahenta z UE spoza Polski,
• usługę świadczy polski czynny albo zwolniony podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą i zarejestrowany do transakcji unijnych VAT-UE,
• usługobiorcą-kontrahentem z UE jest podatnik VAT (podatnik czynny albo zwolniony z VAT prowadzący działalność gospodarczą i zarejestrowany do transakcji unijnych VAT-UE).

Jak powinna zostać udokumentowana usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE?

Polski czynny podatnik VAT powinien udokumentować wykonaną usługę naprawy samochodu na rzecz kontrahenta z innego kraju UE niż Polska wystawioną fakturą.

Nawiązując do art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, faktura powinna obligatoryjnie zawierać:

• datę wystawienia;
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
• NIP sprzedawcy;
• NIP nabywcy;
• datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
• miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
• cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku VAT (wartość sprzedaży netto);
• stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych (VAT OSS, VAT IOSS);
• sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku VAT oraz sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwotę podatku VAT od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku VAT;
• kwotę należności ogółem.

Polski przedsiębiorca, który wykonuje usługę na rzecz firmy z UE spoza Polski, ma obowiązek ująć na fakturze wyrazy „odwrotne obciążenie”. Oznaczają one, że zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest nabywca usługi. Powyższej adnotacji nie stosuje się, gdy odbiorcą usługi jest konsument.

Można dodatkowo ująć na fakturze także angielskie tłumaczenie powyższych wyrazów, tzn. „reverse charge”, jednak nie obowiązkowo.

Na mocy art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT faktura dokumentująca świadczenie usługi na rzecz kontrahenta z UE spoza Polski może nie zawierać elementów takich jak:

• kwot wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonto), o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
• stawka podatku VAT albo stawka podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych VAT OSS, VAT IOSS;
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku VAT i sprzedaż zwolnioną od podatku VAT;
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku VAT.

To jednak nie wszystko.

Świadczona usługa naprawy samochodu dla kontrahenta z UE nieposiadającego VAT-UE

W sytuacji, gdy polski przedsiębiorca wykonał usługę na rzecz kontrahenta z UE spoza Polski nieposiadającego numeru VAT-UE, powinien on wystawić dla niego fakturę.

Miejscem świadczenia w przypadku świadczenia usługi naprawy samochodu na rzecz kontrahenta z innego kraju UE niż Polska nieposiadającego VAT-UE jest, tak samo jak powyżej, kraj usługobiorcy. Zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu nabycia od polskiej firmy usługi naprawy samochodu jest zatem usługobiorca.

Polski przedsiębiorca musi pamiętać o obowiązku wystawienia faktury.

Faktura ta powinna zawierać powyżej wymienione elementy, a dodatkowo wyrazy „odwrotne obciążenie” z uwagi na to, że usługa świadczona jest na rzecz podatnika (przedsiębiorcy – czynnego albo zwolnionego podatnika VAT). Zatem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest unijny nabywca usługi. 

Faktura może także nie zawierać elementów takich jak kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonto), czy stawki podatku VAT, sumy wartości sprzedaży z podziałem na stawki VAT.

Jednak w omawianym przypadku polski przedsiębiorca nie powinien ujmować wykonanej usługi w informacji podsumowującej VAT-UE z uwagi na brak numeru VAT-UE unijnego kontrahenta. Polski przedsiębiorca ma natomiast obowiązek ująć tę transakcję w ewidencji i deklaracji JPK_V7.