Usługi turystycznie najczęściej świadczone są na rzecz osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej, czyli dla osób prywatnych. W związku z czym przedsiębiorca prowadzący biuro podróży, zobowiązany jest do ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Jako że usługi turystyczne co do zasady są opodatkowane z zastosowaniem procedury VAT marża, ważne jest, aby posiadana kasa fiskalna, była dostosowana do ewidencjonowania takiej sprzedaży. W poniższym artykule wyjaśniamy, czy kasa fiskalna w przypadku usług turystycznych, jest niezbędna oraz jak powinny być ewidencjonowane usługi turystyczne VAT marża na kasie fiskalnej.
Usługi turystyczne a kasa fiskalna
Aby ustalić, czy sprzedawane usługi turystyczne na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, czy rolników ryczałtowych, muszą być nabijane na kasie fiskalnej, należy sięgnąć do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Wskazany został tam wykaz usług oraz dostaw, które obowiązkowo muszą być rejestrowane na kasie fiskalnej (art. 4 ww. rozporządzenia), przy czym nie wymieniono bezpośrednio usług turystycznych. W związku z czym świadczenie usług turystycznych, może skorzystać z jednego z dwóch następujących zwolnień:
-
Ze względu na limit 20 tys. złotych – w przypadku gdy podatnik w poprzednim roku nie przekroczył 20 tys. złotych obrotu sprzedaży na rzecz osób prywatnych lub w przypadku gdy działalność została założona w trakcie roku, podatnik nie przekroczył ww. kwoty w proporcji do okresu wykonywania czynności;
-
Ze względu na spełnienie warunków wskazanych w poz. 39 załącznika ww. rozporządzenia:
- jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem);
- z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i kto był nabywcą (imię i nazwisko oraz adres nabywcy).
Osoba prowadząca biuro podróży, musi wziąć pod uwagę, że nie przekroczenie limitu obrotu 20 tys. złotych w ciągu roku, może być niemożliwe z uwagi na ceny organizowanych wycieczek np. zagranicznych. Ponadto zdarza się, że konsumenci wybierając ofertę wycieczki decydują się na bezpośredni kontakt z biurem podróży, w związku z czym mogą chcieć dokonać płatności bezpośrednio na miejscu (gotówką lub za pomocą karty płatniczej). W rezultacie zakup kasy fiskalnej może być nieunikniony.
Usługi turystyczne a podstawa opodatkowania
Podstawą opodatkowania VAT przy świadczeniu usług turystycznych co do zasady jest marża (czyli różnica między kwotą do zapłaty przez nabywcę usługi a kosztami, jakie poniósł podatnik dla bezpośredniej korzyści turysty), którą należy jeszcze pomniejszyć o podatek należny. Przy czym należy mieć na uwadze, że powyższe ustalenie podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 119 ust.5 ustawy o VAT, nie będzie mieć zastosowania w sytuacji, „gdy przy świadczeniu usługi turystyki, oprócz usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, podatnik wykonuje we własnym zakresie część świadczeń w ramach tej usługi, zwanych dalej „usługami własnymi”, odrębnie ustala się podstawę opodatkowania dla usług własnych i odrębnie w odniesieniu do usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty”.
W związku z powyższym należy wyróżnić, iż podstawę opodatkowania dla:
-
usług turystyki – stanowi marża, czyli różnica między kwotą, którą ma zapłacić konsument, a faktycznymi kosztami (w kwocie netto) poniesionymi przez przedsiębiorcę z tytułu nabycia towarów i usług dla bezpośredniej korzyści turysty (czyli usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, m.in. wyżywienie, ubezpieczenie, transport, zakwaterowanie) pomniejszona o podatek VAT;
-
usług własnych (usługi wykonywane we własnym imieniu i na własny rachunek, w ramach usługi turystyki np. instruktora windsurfingu czy przewodnika) – stanowi wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Powyższe potwierdza między innymi Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 4 września 2018 roku (syg. 0111-KDIB3-2.4012.384.2018.1.MD), w której możemy przeczytać:
„A zatem, usługa turystyki, o której mowa w art. 119 ustawy o VAT, to świadczenie złożone, na które składa się szereg usług (obcych i własnych) takich jak np. hotel, wyżywienie, transport, mających na celu zorganizowanie pobytu klientowi poza miejscem jego zamieszkania. Usługi te są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość (jedną usługę, jeden produkt). Wobec tego aby daną usługę uznać za usługę turystyki, powinna ona być usługą składającą się z więcej niż jednego świadczenia, świadczący usługę musi działać na rzecz nabywcy we własnym imieniu i na własny rachunek, oraz przy świadczeniu usługi musi nabywać towary i usługi od innych podmiotów dla bezpośredniej korzyści turysty. A contrario, w sytuacji gdy świadczący usługę nie działa we własnym imieniu i na własny rachunek, nie nabywa usług dla bezpośredniej korzyści turysty od innych podmiotów, a także usługa ta jest usługą pojedynczą (nie jest złożona z co najmniej dwóch świadczeń), usługa taka nie może być uznana za usługę turystyki, o której mowa w cytowanym wcześniej art. 119 ust. 1 ustawy”.
Usługi turystyczne VAT marża na kasie fiskalnej
Przy ewidencji usług turystycznych za pomocą kasy fiskalnej, nie bierze się pod uwagę wyłącznie marży ustalonej w sposób wskazany w art. 119 ust. 2 ustawy o VAT, lecz całą kwotę należną z tytułu świadczeń, jaką nabywca zobowiązany jest uregulować.
Kasy rejestrujące mają alfabetycznie oznaczone stawki podatku od A do G i z założenia nie pozwalają na wykazanie sprzedaży opodatkowanej tylko od marży, dla której nie wyodrębnia się kwoty podatku VAT. W celu rozwiązania tej niedogodności, należy kolejną wolną literę (odpowiadającą wartości 0%) przeznaczyć dla usług turystycznych. Ponadto serwisant programując kasę, powinien odnotować ten fakt w jej książce serwisowej.
Czy użycie stawki 0% jest zasadne?
Stawki 0% przypisanej dla sprzedaży opodatkowanej na zasadzie marży, nie można traktować stricte jako stawki podatku, gdyż z założenia pełni ona funkcję tzw. zera technicznego. Dzięki niej za pomocą kasy, ewidencjonowana jest wartość brutto sprzedaży (wraz z opodatkowaną marżą). W efekcie podatnik świadczący usługi turystyczne, wystawia paragon fiskalny na całą kwotę w jednej pozycji i nie wyodrębnia podatku należnego VAT. Przy czym zobowiązany jest on na podstawie prowadzonej osobno ewidencji, do ujęcia sprzedaży w systemie VAT marża w rejestrze VAT sprzedaży, poprzez wykazanie opodatkowania marży.
Z kolei dla ewidencjonowania usług własnych, co do zasady stosuje się stawkę 23% przypisaną do litery A.
Reasumując, w sytuacji, gdy podatnik nie korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej, usługi turystyczne VAT marża na kasie fiskalnej, powinien ewidencjonować już od pierwszej sprzedaży. Dodatkowo podatnik powinien w pierwszej kolejności prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania świadczonych usług – ma to znaczący wpływ na sposób ich dokumentowania. Co z kolei związane jest z ustaleniem rodzaju świadczonych usług (własne czy dla bezpośredniej korzyści turysty). W związku z powyższym ustalenie jak prawidłowo powinny być wykazane usługi turystyczne VAT marża na kasie fiskalnej, przedsiębiorca powinien rozpatrzyć na podstawie świadczonych przez niego usług turystycznych.
