Od połowy sierpnia 2020 r. rozpoczęto nabór wniosków skierowany do producentów rolnych, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym związanymi z epidemią COVID-19. Jednak nie wszyscy producenci otrzymają wsparcie.
O pomoc mogą ubiegać się, właściciele gospodarstw rolnych, którym zagraża utrata płynności finansowej wywołana epidemią SARS-COV-2 i nie otrzymali oni pomocy na szkody spowodowane w 2019 roku przez suszę i inne niekorzystne zjawiska atmosferyczne.
Z kolei producenci rolni, którzy wniosek o przyznanie pomocy w związku ze suszą 2019 r. – złożyli, aby mogli starać się o świadczenie związane z epidemią COVID-19, będą musieli złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się należnej pomocy za szkody poniesione w 2019 roku w związku z suszą, i dodatkowo oświadczenie o zagrożeniu utraty płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym w związku z epidemią COVID-19 oraz niewypłaceniem pomocy.
Warunkowa konstrukcja pomocy
Konstrukcja pomocy zakłada, że jeżeli producent rolny w 2019 r. otrzymał pomoc w związku z suszą, to nie może otrzymać pomocy w związku z ograniczeniami na rynku rolnym na skutek pandemii COVID-19.
Natomiast, jeśli producent rolny złożył wniosek o przyznanie pomocy w związku z suszą w 2019 r., ale jego wniosek nie został rozpatrzony, to obecnie uprawniony jest do złożenia wniosku w związku z ograniczeniami na rynku rolnym na skutek pandemii COVID-19. Przy czym podmiot musi złożyć stosowne oświadczenia, między innymi dotyczące się zrzeczenia pomocy suszowej z 2019 r.
Wielu producentów rolnych zastanawia się zatem, czy bezpieczne jest zrzeczenie się przez rolnika w oświadczeniu pomocy należnej po suszy z 2019 roku i złożenie oświadczenia o utracie płynności finansowej w związku z trudnościami rynkowymi po epidemii z 2020 roku oraz braku pomocy za 2019 rok, z punktu widzenia jego interesów, a także ewentualnej odpowiedzialności karnej.
Pomoc dla rolników – procedura złożenia wniosku
„O pomoc mogą ubiegać się, więc producenci rolni, których gospodarstwo jest zagrożone utratą płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym w związku z epidemią COVID–19 oraz którym nie została przyznana pomoc wskazana w § 13v ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po zrzeczeniu się przez nich prawa do pomocy, o której mowa w ww. § 13v ust. 1 rozporządzenia. Oznacza to konieczność wycofania wniosku oczekującego na rozpatrzenie. Oświadczenie o wycofaniu wniosku złożonego w 2019 r. jest zawarte w treści aktualnie składanego wniosku”.1
Powód warunków to limity pomocy de minimis
Pomoc finansowa w związku ze suszą jak każda pomoc de minimis jest limitowana. W związku z faktem, że limit ten na 2020 r. skończył się i zważywszy na to, że w 2019 i 2020 roku wypłacono rolnikom – 2,5 miliarda złotych – są rolnicy, którzy pomocy takiej nie otrzymali, pomimo spełnienia warunków formalnych.
Ok. 400 milionów złotych, pomimo złożonych wniosków nie zostało wypłacone mimo, że Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa posiada na ten cel fundusze. Podejmowano próby negocjacji i zwiększenia limitów, ale na to z kolei nie zgadza się Unijna Komisarz do Spraw Konkurencji. Wobec tego zdecydowano się wykorzystać inne dostępne ewentualności.
W konsekwencji – rolnik, który miał już naliczoną pomoc w formule de minimis i dotychczas z wyżej wymienionych przyczyn nie dostał odszkodowania za straty poniesione w wyniku suszy mającej miejsce w 2019 r. (lub innej klęski żywiołowej) będzie zobligowany złożyć w Agencji Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa nowy wniosek, w którym oświadczy, że rezygnuje z pomocy po suszy 2019 r. i nadmieni, że składa wniosek o specjalną pomoc, w takiej samej wysokości, na poprawę płynności finansowej, która została zachwiana w związku z epidemią COVID-19.
Skutki niezrzeczenia się pomocy po suszy w 2019 r.
Warunki ubiegania się o pomoc, wydają się wobec przedstawionych komunikatów przejrzyste. Zatem, jeżeli którykolwiek z rolników nie złoży oświadczenia o zrzeczeniu się z pomocy suszowej, będzie musiał poczekać do stycznia 2021 r. i dopiero wtedy dotrzyma pomoc na wcześniej złożony wniosek w formule de minimis. Natomiast na wsparcie w związku z utratą płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym na skutek pandemii COVID-19, taki producent rolny już liczyć nie może.
Uwagi do oferowanej pomocy dla rolników
Omawiany przypadek to nie jedyny, który wzbudza wątpliwości w środowiskach rolników, zwraca się, bowiem coraz częstszą uwagę na nieadekwatność pomocy oferowanej różnym środowiskom w stosunku do poniesionych strat. Zauważa się rozwarstwienie przyznawanych kwot, nierówności pomiędzy pomocą przeznaczoną np. dla hodowców bydła mięsnego, a bydła mlecznego, czy brak pomocy dla hodowców świń.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Dz.U.2019.1505 t.j.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Dz.U. 2020 poz. 1375.
1Informacja Agencji Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa w sprawie Pomocy krajowej dla producentów rolnych - kontynuacja pomocy suszowej, https://www.arimr.gov.pl
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
