0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Wcześniejsze emerytury - kto może się o nie starać?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Zwykle prawo do emerytury nabywane jest po osiągnięciu określonego wieku. Jednakże ustawodawca przewiduje możliwość starania się o wcześniejsze emerytury. Kto może z takiego przywileju skorzystać i jakie warunki musi spełnić, aby otrzymać takie świadczenie? O tym poniżej.

Komu przysługują wcześniejsze emerytury?

Prawo do emerytury powszechnej uzyskuje się po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. W tym przypadku granica wieku jest zależna od płci i wynosi 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. W tej sytuacji nie ma znaczenia staż pracy, a istotne jest, aby w poprzednich latach przez przynajmniej 1 dzień podlegać ubezpieczeniom społecznym.

Jednakże w niektórych przypadkach ubezpieczony może starać się o świadczenia z funduszu emerytalnego jeszcze przed ukończeniem tego wieku. Warunki, jakie należy spełnić, aby ubiegać się o wcześniejsze emerytury to:

  • ukończenie odpowiedniego wieku (różny w zależności od płci i wykonywanej pracy),

  • posiadanie okresów składkowych i nieskładkowych w wysokości 25 lat w przypadku mężczyzn i 20 lat w przypadku kobiet,

  • określony staż pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze,

  • odprowadzenie składek w całości do ZUS, a nie do OFE.

Emerytura pomostowa za pracę w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze

Wcześniejsze emerytury przyznawane są głównie osobom, które świadczyły pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Wykaz tych prac można znaleźć w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych.

O emeryturę pomostową mogą starać się osoby urodzone w latach 1949-1968 posiadające 15-letni staż pracy w zawodach wymienionych w załącznikach do ustawy oraz ukończyły: 

  • 55 lat w przypadku kobiet, 

  • 60 lat w przypadku mężczyzn.

Zgodnie z przepisami praca w szczególnych warunkach wiąże się czynnikami ryzyka, które w przyszłości mogą spowodować trwały uszczerbek na zdrowiu. Wśród rodzajów pracy związanych z czynnikami ryzyka wymienia się prace determinowane: 

  • siłami natury – praca pod ziemią, praca nad lub pod wodą, prace w powietrzu,

  • procesami technologicznymi – prace w warunkach zimnego bądź gorącego mikroklimatu, bardzo ciężkie prace fizyczne, ciężkie prace fizyczne związane z dużym obciążeniem statycznym (pozycja wymuszona), praca w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego.

Nawet przy zastosowaniu środków profilaktycznych, pracownik wraz z wiekiem będzie miał ograniczone możliwości wykonywania obowiązków na dotychczasowym stanowisku.

Osoby ubezpieczone z tytułu działalności twórczej bądź artystycznej tancerzy zawodowych, wykonujące prace wiążące się z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym kwalifikowane są jako pracownicy świadczący pracę w szczególnych warunkach.
Definicję pracy o szczególnym charakterze zawiera art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z nią są to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności i sprawności psychofizycznej. Wraz z wiekiem zmniejsza się możliwość należytego wykonywania takiej pracy, czyli w taki sposób, by nie zagrażała ona bezpieczeństwu, życiu i zdrowiu innych osób.

Kiedy jeszcze można starać się o wcześniejsze emerytury?

Wcześniejsze emerytury zostaną przyznane również innym osobom, które spełniają określone warunki. Otrzymać świadczenie można w różnych przypadkach. 

Rodzaje emerytur

Wiek

Staż (okresy składkowe i nieskładkowe)

Inne warunki

Działalność artystyczna lub twórcza osób urodzonych w latach 1949-1968

  • tancerz, akrobata, gimnastyk, ekwilibrysta, kaskader – 40 lat kobiety, 45 lat mężczyźni,

  • solista wokalista, muzyk grający na instrumentach dętych, treser zwierząt drapieżnych – 45 lat kobiety, 50 lat mężczyźni,

  • artysta chóru, żongler, komik cyrkowy, aktor teatru lalek – 50 lat kobiety, 55 lat mężczyźni,

  • aktorka, dyrygentka – 55 lat,

  • muzyk grający na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operator obrazu filmowego, fotografik – 55 lat kobiety, 60 lat mężczyźni.

  • 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet, 

  • co najmniej 15 lat w zawodzie.

 

Emerytura górnicza

  • bez względu na wiek,

  • 50 lat,

  • 55 lat.

  • 25 lat,

  • 15 lat,

  • 10 lat.

 

Emerytura nauczycielska

bez względu na wiek

30 lat zatrudnienia, w tym 20 lat w zawodzie

  • rozwiązanie stosunku pracy z własnej inicjatywy

Emerytura dla pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki

bez względu na wiek

20 lat w przypadku kobiet, 25 lat w przypadku mężczyzn

  • ostatnim tytułem do objęcia ubezpieczeniem przed 1 stycznia 1999 r. był stosunek pracy, 

  • przed 1 stycznia 1999 r. nie podjęto lub zaprzestano pracy z powodu stanu zdrowia dziecka i konieczności sprawowania nad nim stałej opieki.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

Przed przejściem na emeryturę nauczyciele mogą starać się o świadczenie kompensacyjne. Aby je otrzymać, konieczne jest spełnienie następujących warunków: 

  • ukończenie odpowiedniego wieku, 

  • 30-letni staż pracy, w tym 20 lat w zawodzie na co najmniej ½ etatu,

  • rozwiązanie stosunku pracy z własnej inicjatywy, bądź wygaśnięcie w określonych przypadkach.

Jeśli chodzi o wiek, jaki należy osiągnąć, żeby uzyskać prawo do świadczenia kompensacyjnego, to jest on zróżnicowany ze względu na płeć oraz na okres, w jakim zostanie osiągnięty ten wiek.

Rok ukończenia wieku uprawniającego do świadczenia kompensacyjnego

Wiek uprawniający

do świadczenia kompensacyjnego

kobiety

mężczyźni

2009-2014

co najmniej 55 lat

co najmniej 55 lat

2015-2016

co najmniej 55 lat

co najmniej 56 lat

2017-2018

co najmniej 55 lat

co najmniej 57 lat

2019-2020

co najmniej 55 lat

co najmniej 58 lat

2021-2022

co najmniej 55 lat

co najmniej 59 lat

2023-2024

co najmniej 55 lat

co najmniej 60 lat

2025-2026

co najmniej 56 lat

co najmniej 61 lat

2027-2028

co najmniej 57 lat

co najmniej 62 lata

2029-2030

co najmniej 58 lat

co najmniej 63 lata

2031-2032

co najmniej 59 lat

co najmniej 64 lata

Na cele ustalenia wieku, jaki należy ukończyć, aby przyznane zostało świadczenie kompensacyjne, nie ma znaczenia data złożenia wniosku o świadczenie.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów