Przedmiotem działalności gospodarczej podatnika może być nie tylko wynajem nieruchomości, lecz także rzeczy ruchomych. W naszym artykule zastanowimy się, w jaki sposób ująć w księgach podatkowych wydatek na nabycie ruchomości przeznaczonych na wynajem.
Wydatek na nabycie ruchomości przeznaczonych na wynajem
Zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Przepis ten nie ogranicza zakresu przedmiotowego umowy najmu wyłącznie do nieruchomości. W konsekwencji dopuszczalne jest prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wynajmu ruchomości.
Wskażmy też, że na mocy art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy PIT za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
W przypadku wydatków poniesionych na nabycie składników majątku związanych z działalnością gospodarczą należy zastanowić się nad sposobem kwalifikacji nabytej ruchomości. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na przepisy dotyczące środków trwałych. Otóż, jak stanowi art. 22a ust. 1 ustawy PIT, środki trwałe to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania m.in. na podstawie umowy najmu.
W świetle takiej definicji należy wskazać, że ruchomość nabyta do majątku firmowego w celu dalszego wynajmu stanowi środek trwały, który co do zasady podlega amortyzacji. Przy czym, jak stanowi art. 22d ust. 1 ustawy PIT, podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b, których wartość początkowa (tj. cena nabycia) nie przekracza 10 000 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Ponadto zgodnie z art. 22f ust. 3 ustawy PIT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h–22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 10 000 zł. W przypadku, gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 10 000 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h–22m albo jednorazowo – w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej albo w miesiącu następnym.
W konsekwencji, jeżeli wartość początkowa nabytych ruchomości nie przekracza 10 000 zł, możliwe są 3 scenariusze, jeżeli chodzi o sposób rozliczenia wydatku:
- środka trwałego można nie ujmować w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie dokonywać od niego odpisów amortyzacyjnych, tylko odnieść wydatki poniesione na jego nabycie w koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania;
- środek trwały można ująć w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i zamortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym;
- środek trwały można ująć w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i amortyzować na ogólnych zasadach.
Wydatek na nabycie ruchomości przeznaczonych na wynajem w KPiR
W przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą i zobowiązanych do posiadania KPiR pojawia się pytanie, czy wskazany wydatek ująć w kolumnie 10 „Zakup towarów handlowych i materiałów według cen zakupu”, czy też w kolumnie 13 „Pozostałe wydatki”. Zgodnie z objaśnieniami do załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu, natomiast kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kolumnach 10–12), w szczególności takie wydatki, jak amortyzację środków trwałych i wartość zakupionego wyposażenia.
Jak wynika z treści § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR, towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym oraz produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej.
W konsekwencji składnik majątku nabyty nie w celu dalszej odsprzedaży, lecz wykorzystywania go na potrzeby firmowe (np. wynajem), nie spełnia kryterium towaru handlowego. To zatem oznacza, że wysokość wydatku należy umieścić w kolumnie nr 13 KPiR. Jednocześnie dodajmy, że w tym wypadku nie ma znaczenia, czy rzecz ruchoma o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł będzie stanowić środek trwały podlegający jednorazowej amortyzacji, czy też wyposażenie. W obu wypadkach wydatek zostanie wpisany w kolumnie nr 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Wydatek należy wpisać w kolumnie 13 według ceny zakupu. Jak wynika z § 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, cena zakupu oznacza cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżoną o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku natomiast otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Odnośnie do momentu dokonania zapisu w KPiR poniesionego wydatku wskażmy natomiast, że zgodnie z § 16 rozporządzenia w sprawie KPiR:
- zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych jest wpisywany do księgi, z zastrzeżeniem § 27, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży;
- zapisów dotyczących pozostałych wydatków dokonuje się, z zastrzeżeniem § 19 i § 27, jeden raz dziennie, po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 ustawy o podatku dochodowym.
W odniesieniu do składników majątku kwalifikowanych jako wyposażenie zastosowanie znajdzie § 16 ust. 2 rozporządzenia. Ponadto należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 22d ust. 1 ustawy PIT wydatki poniesione na nabycie wyposażenia stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Przykład 1.
Pan Wiktor zakupił rower elektryczny o wartości 7000 zł celem wynajmowania go turystom w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Postanowił nie wpisywać roweru do ewidencji środków trwałych. W jaki sposób należy ująć wydatek w KPiR?
Z uwagi na niezaliczenie roweru do środków trwałych mamy do czynienia z wyposażeniem. Zgodnie z art. 22d ustawy PIT wartość nabytego składnika podlega w całości zaliczeniu do kosztów podatkowych w dniu oddania roweru do używania, tj. w dniu przeznaczenia go do najmu w ramach firmy.
Podsumowując powyższe, należy wskazać, że składniki majątku nabyte w celu dalszej odsprzedaży mogą być zaliczane w kosztach albo poprzez odpisy amortyzacyjne od środków trwałych albo jako wyposażenie. Natomiast tego rodzaju ruchomości nie będą kwalifikowane jako towary handlowe z uwagi na fakt, że w momencie nabycia nie są przeznaczone do dalszej odsprzedaży.
