Kodeks pracy dopuszcza łączenie pracy z urlopem rodzicielskim. Takie sytuacje to wyzwanie dla osób dokonujących wyliczeń świadczeń związanych z zatrudnieniem pracownika. Poniżej wyjaśniamy, jak należy wyliczyć wynagrodzenie i inne świadczenia w czasie łączenia pracy z urlopem rodzicielskim.
Prawo do urlopu rodzicielskiego
Urlop rodzicielski przysługuje pracownikowi po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.
Każde z rodziców ma wyłączne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego.
- do 41 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
- do 43 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.
Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi do 65 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka lub do 67 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci dla rodziców dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.
Łączenie pracy z urlopem rodzicielskim
Kodeks pracy daje pracownikom możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą. W tym celu pracownik musi złożyć do pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. O odmowie uwzględnienia wniosku o łączenie pracy z urlopem rodzicielskim pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.
W przypadku łączenia przez pracownika-rodzica dziecka korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:
- 82 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka;
- 86 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.
Wydłużenie urlopu rodzicielskiego ma miejsce w razie łączenia pracy z tym urlopem w przypadku rodziców dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej. W ich przypadku korzystanie z urlopu rodzicielskiego i wykonywanie pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika-rodzica dziecka w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:
- 130 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
- 134 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.
Zasiłek macierzyński za urlop rodzicielski
Zgodnie z Ustawą z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa za cały okres urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku. Jednak pracownica-matka może złożyć wniosek, aby miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wynosił 81,5% podstawy wymiaru zasiłku. Termin na złożenie takiego wniosku to nie później niż 21 dni po porodzie. Pracownik-ojciec dziecka za okres nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu będzie otrzymywał zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Wynagrodzenie za łączenie pracy z urlopem rodzicielskim
W przypadku łączenia pracy z urlopem rodzicielskim wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu.
Przykład 1.
Jak będzie wyliczone wynagrodzenie pani Joanny, która pracując w pełnym wymiarze czasu pracy od poniedziałku do piątku, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 5000 zł? Od 1 stycznia 2025 roku pracuje na pół etatu, łącząc pracę z urlopem rodzicielskim. Jakie będzie jej wynagrodzenie za styczeń 2025 roku?
W tym celu należy podzielić przysługującą jej pensję przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu, a następnie tak otrzymany wynik pomnożyć przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych.
5000 zł / 168 = 29,76 zł – stawka godzinowa
Pani Joanna w styczniu 2024 roku przepracuje 84 godziny, zatem 84 × 29,76 zł = 2499,84 zł – to jej wynagrodzenie.
Przykład 2.
Jak będzie wyliczone wynagrodzenie pani Joanny, która pracując w pełnym wymiarze czasu pracy od poniedziałku do piątku, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 5000 zł? Od 1 stycznia 2025 roku do 23 stycznia 2025 roku pani Joanna pracuje na pół etatu, łącząc pracę z urlopem rodzicielskim. Jakie będzie jej wynagrodzenie za styczeń 2025 roku?
W tym celu należy podzielić pensję przysługującą jej przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu, a następnie tak otrzymany wynik pomnożyć przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych.
5000 zł / 168 = 29,76 zł – stawka godzinowa
Pani Joanna w styczniu 2025 roku przepracowała 60 godzin, zatem 60 × 29,76 zł = 1785,60 zł – to jej wynagrodzenie za okres od początku stycznia do 23 stycznia 2025 roku.
Wynagrodzenie za pozostały okres to 6 × 8 × 29,76 zł = 1428,48 zł.
Łącznie wynagrodzenie za styczeń 2025 roku wyniesie 3214,08 zł.
Urlop wypoczynkowy a urlop rodzicielski łączony z pracą
Może zdarzyć się, że w okresie łączenia pracy z urlopem rodzicielskim pracownik będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego. Udziela się go w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu, z zastrzeżeniem, że udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy. W przypadku łączenia pracy z urlopem rodzicielskim na czas pracy może być udzielony urlop wypoczynkowy.
Kodeks pracy gwarantuje pracownikowi za czas urlopu wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.
Rozporządzenie urlopowe określa, że przy wyliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego uwzględnia się wynagrodzenie i inne świadczeń ze stosunku pracy, z wyjątkiem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie;
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju;
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych;
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy;
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego;
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej;
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych;
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Przykładowe wyliczenie wysokości zasiłku macierzyńskiego wypłaconego za łączenie pracy z urlopem rodzicielskim
Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Przy czym zasiłek macierzyński w przypadku urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres do 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, a w wypadku urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy jednym porodzie – do 8 tygodni urlopu rodzicielskiego. Po upływie ww. okresów zasiłek rodzicielski wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Przykład 3.
Ile wyniesie zasiłek macierzyński pracownicy, która złożyła wniosek o urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni i łączenie pracy z tym urlopem w wymiarze pół etatu, gdy pracownica urlop rozpoczęła we wrześniu 2024 roku, a dokładnie 12 września 2024 roku – przy założeniu, że jej wynagrodzenie wynosi 6000 zł?
Na początek należy ustalić, ile wyniesie podstawa wymiaru przysługującego zasiłku macierzyńskiego:
6000 zł × 13,71% = 822,60 zł,
6000 zł - 822,60 zł = 5177,40 zł,
5177,40 zł / 30 dni = 172,58 zł – dzienna kwota zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100%,
172,58 zł × 18 dni = 3106,44 zł.
Kolejny krok to ustalenie dziennej stawki zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego:
172,58 zł × 0,5 (pół etatu) = 86,29 zł – w przypadku pobierania zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 100% podstawy,
6000 zł - 822,60 zł = 5177,40 zł,
5177,40 zł × 70% / 30 dni = 120,80 zł,
120,80 zł × 0,5 etatu = 60,40 zł,
120,80 zł - 60,40 zł = 60,40 zł – dzienna kwota zasiłku macierzyńskiego w wysokości 70% pomniejszona proporcjonalnie do wymiaru etatu.
W takiej samej wysokości należy wypłacić zasiłek macierzyński za okres wydłużonego urlopu rodzicielskiego.
Podsumowanie
Podsumowując, wyliczenie wynagrodzenia i innych świadczeń w czasie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą nie jest trudna. Konieczne jest tylko dokonanie dokładnych obliczeń z uwzględnieniem przedstawionych zasad obowiązujących przy konkretnych świadczeniach.