0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Zwrot gotówki i zapłata na rachunek z białej listy a koszty podatkowe

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Jednym z obowiązków podatników prowadzących działalność gospodarczą jest dokonywanie płatności za zrealizowane dostawy towarów lub świadczenie usług za pośrednictwem rachunku bankowego. W przypadku uchybienia temu obowiązkowi podatnik nie może poniesionego wydatku ująć jako koszt uzyskania przychodu. W poniższym artykule przeanalizujemy dość ciekawy przypadek, w którego ramach po uregulowaniu należności ma miejsce zwrot gotówki i zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego.

Obowiązek zapłaty należności za pośrednictwem rachunku z białej listy

Na samym początku zaznaczymy, że w myśl art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

  2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W przypadku gdy podatnik nie dopełni powyższego obowiązku i dokonana płatności w gotówce, to musi liczyć się z określonymi konsekwencjami podatkowymi.

Jak bowiem podaje art. 22p ust. 1 ustawy PIT, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców została dokonana:

  1. bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub

  2. przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub

  3. pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług – z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

W tym miejscu warto także zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 22p ust. 2 ustawy PIT w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części:

  1. zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

  2. w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

W rezultacie nawet jeżeli wydatek w formie gotówki jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to mimo tego podatnik nie może go ująć jako kosztu, ponieważ nie jest spełniony wymóg dokonania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego.

W przypadku płatności gotówką pomiędzy kontrahentami, gdy wartość jednorazowej transakcji przekracza 15 000 zł, dokonana płatność nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Zwrot gotówki i ponowna płatność na rachunek bankowy

W świetle powyższych wyjaśnień pojawia się pytanie, czy raz dokonana płatność ma charakter definitywny i ostateczny.

Trzeba bowiem mieć świadomość, że możliwe jest anulowanie transakcji poprzez zwrot gotówki i ponowna zapłata należności za pośrednictwem rachunku bankowego. Wiązać się to oczywiście będzie ze zwrotem gotówki.

Pierwszym sygnałem wskazującym na możliwość takiego rozwiązania była odpowiedź na interpelację poselską nr 2109 z 6 marca 2020 roku (sygn. DD6.054.2.2020), w której minister finansów, odpowiadając na pytanie dotyczące podatku CIT: Czy jeśli po dokonaniu wpłaty bez dochowania zasad zawartych w art. 15d ust. 1 pkt 2 oraz pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnik otrzyma zwrot wpłaconych kwot, a następnie ponowi wpłatę z dochowaniem wymogów określonych wyżej przywoływanymi przepisami, to czy zachowa prawo do ujęcia wydatków odpowiadających komentowanym wpłatom w kosztach podatkowych?, 

wskazał, że:

W świetle przedstawionego pytania pierwotne transakcje zapłaty zostały anulowane zarówno po stronie kupującego jak i sprzedającego. Następnie ponownie uregulowano należności z zachowaniem zasad określonych w art. 15d ust. 1 pkt 2 oraz 3 ustawy o CIT, co powinno skutkować zachowaniem prawa do uznania wydatków z tak przeprowadzonych transakcji jako koszty uzyskania przychodu. 

Powyższa odpowiedź dotyczy podatku CIT, jednakże wnioski pozostają aktualne również w zakresie podatku PIT.

Analogicznie wskazane zagadnienie przedstawia się w sytuacji, gdy przedsiębiorca dokona płatności na rachunek bankowy inny niż ten wynikający z białej listy (zasadniczo tego rodzaju zdarzenie wywołuje identyczne skutki podatkowe w postaci braku możliwości ujęcia wydatku w kosztach).

Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 4 grudnia 2020 roku (nr 0114-KDIP2-2.4010.307.2020.1.JG) możemy przeczytać, że jeśli po dokonaniu wpłaty płatności dotyczącej transakcji określonej w art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku –  Prawo przedsiębiorców bez dochowania zasad przewidzianych w przepisach podatkowych podatnik otrzyma zwrot wpłaconych kwot, a następnie ponowi wpłatę na rachunek kontrahenta, to zachowane zostanie prawo do ujęcia tak poniesionego wydatku w kosztach podatkowych.

Jak zatem widać z przywołanych argumentów, dokonanie płatności z naruszeniem zasad wynikających z art. 22p ustawy PIT (czyli np. w gotówce) nie powoduje definitywnej utraty prawa do zaliczenia wydatku w kosztach podatkowych.

W sytuacji gdy kontrahent zgodzi się na zwrot gotówki i ponowną wpłatę już na właściwy rachunek bankowy, możliwe jest uniknięcie negatywnych sankcji podatkowych.

Przykład 1.

Podatnik dokonał zapłaty za fakturę wystawioną przez swojego kontrahenta w formie gotówki na kwotę 30 000 zł. W tej sytuacji wydatek ten nie może stanowić kosztu podatkowego, ponieważ płatność, o której mowa w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, nie została dokonana za pośrednictwem rachunku bankowego. W tym przypadku, jeżeli sprzedawca dokona zwrot gotówki, a podatnik zapłaci należność w wysokości 30 000 zł na rachunek bankowy, to poniesiony wydatek będzie kosztem podatkowym.

Gdy nastąpi zwrot gotówki i dokonanie ponownej płatności należności na odpowiedni rachunek bankowy podatnik zachowuje prawo do zaliczenia wydatku w kosztach uzyskania przychodów.

Przechodząc do podsumowania naszych dzisiejszych ustaleń, możemy wskazać, że w ostatnim czasie fiskus zaczął prezentować korzystne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym zwrot wpłaconej należności w drodze gotówki i dokonanie ponownej płatności już na rachunek bankowy wynikający z białej listy, daje prawo do ujęcia wydatku w kosztach.

Oczywiście ww. rozwiązanie znajduje rację bytu w sytuacji, gdy kontrahent wykaże się dobrą wolą i zdecyduje się na dokonanie zwrotu wpłaconej gotówką kwoty. Pamiętajmy bowiem, że nie ma przepisu, który obligowałby przedsiębiorcę do zwrotu gotówki na żądanie kontrahenta.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów