Zwrot nadpłaty podatku obcokrajowcom tylko na rachunek bankowy!

Instytucja zwrotu nadpłaty ma zastosowanie zarówno w przypadku osób mieszkających na terenie RP, jak i obcokrajowców. Warto przy tym zaznaczyć, że jeżeli chodzi o cudzoziemców, w zakresie samej procedury zwrotu doszło do wprowadzenia pewnych zmian. Poniżej przyjrzymy się, jak wygląda zwrot nadpłaty podatku obcokrajowcom.

Nadpłata podatku i jej zwrot

Tytułem wstępu wskażmy, że za nadpłatę uważa się m.in. kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku.

Nadpłata powstaje w takim przypadku z dniem zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej.

Instytucja nadpłaty podatku może dotyczyć zarówno osób mieszkających w Polsce, jak i obcokrajowców. 

Jako przykład weźmy podatek od nieruchomości. Jak wskazuje art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, podatek od nieruchomości obejmuje osoby fizyczne będące właścicielami nieruchomości. Nie ma w tym przypadku znaczenia rezydencja czy też miejsce zamieszkania właściciela.

Przykład 1.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Holandii i będąca holenderskim rezydentem podatkowym jest właścicielem nieruchomości położonej w Polsce. Wójt gminy wydał decyzję podatkową ustalającą wysokość podatku od nieruchomości na 2022 rok w kwocie 120 zł. Podatnik omyłkowo wpłacił 210 zł. W takim przypadku powstaje nadpłata w podatku od nieruchomości w wysokości 90 zł.

Zasady dokonywania zwrotu nadpłaty

Regulacje Ordynacji podatkowej określają również zasady dokonywania zwrotu nadpłaty.

Nadpłata może być zwrócona na rachunek bankowy, przekazem pocztowym lub w kasie organu. W takim przypadku odpowiednio za dzień zwrotu nadpłaty uważa się:

1. dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu,
2. dzień nadania przekazu pocztowego,
3. dzień wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie.

Nadpłata, której wysokość nie przekracza dwukrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (32 zł) – jeżeli nie wskazano rachunku, na który ma zostać zwrócona – podlega zwrotowi w kasie. Natomiast nadpłata ponad 32 zł zwracana przekazem pocztowym jest pomniejszana o koszty jej zwrotu.

Warto też dodać, że o dacie zwrotu nadpłaty decyduje dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu kwotą nadpłaty, a nie dzień, w którym kwota nadpłaty znalazła się na rachunku bankowym podatnika.

Ustalenie dnia zwrotu nadpłaty ma istotne znaczenie, ponieważ zgodnie z art. 78 § 4 Ordynacji podatkowej oprocentowanie z tytułu nadpłaty przysługuje do dnia zwrotu nadpłaty, zaliczenia jej na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych bądź dnia złożenia wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

W konsekwencji dzień zwrotu nadpłaty wyznacza ostatni moment naliczania oprocentowania od kwoty nadpłaty przysługującego podatnikowi.

Jak wskazuje wyrok NSA z 24 stycznia 2017 roku, I FSK 1102/15, za dzień zwrotu nadpłaty określający koniec naliczania oprocentowania nadpłaty na podstawie art. 78 § 4 op należy uważać dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu.

Zwrot nadpłaty podatku obcokrajowcom tylko na rachunek bankowy

W zakresie formy zwrotu trzeba natomiast sięgnąć do treści art. 77b § 1 Ordynacji podatkowej, gdzie podano, że zwrot nadpłaty następuje:

1. w przypadku gdy podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do posiadania rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, wyłącznie na ten rachunek wskazany przez podatnika, płatnika lub inkasenta,
2. w przypadku gdy podatnik mający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, płatnik lub inkasent nie jest obowiązany do posiadania rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, na wskazany rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej podatnika, płatnika lub inkasenta albo przekazem pocztowym, chyba że podatnik, płatnik lub inkasent zażądają zwrotu nadpłaty w kasie,
3. w przypadku gdy podatnik mający miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie jest obowiązany do posiadania rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, wyłącznie na wskazany rachunek bankowy podatnika.

W kontekście analizowanego problemu warto wskazać na ostatni punkt, który został dodany w lipcu 2022 roku. Zapis ten wskazuje, że w przypadku osób mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski zwrot nadpłaty dokonywany jest wyłącznie na rachunek bankowy.

W konsekwencji w aktualnym stanie prawnym zwroty nadpłat dla podatników, którzy nie posiadają adresu zamieszkania na terytorium RP, będą realizowane wyłącznie na rachunek bankowy wskazany przez podatnika, zgodnie z przepisami dotyczącymi zgłaszania rachunków bankowych do zwrotów nadpłat (w zeznaniach rocznych lub w zgłoszeniu aktualizacyjnym osoby fizycznej będącej podatnikiem ZAP-3).

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy wprowadzającego ten przepis, przedmiotowa zmiana w zakresie formy realizacji zwrotów nadpłat zapewni efektywną ich realizację, a także wyeliminuje możliwość ewentualnych wyłudzeń przez podatników, którzy w Polsce dokonują jednorazowych rozliczeń podatkowych, a w dniu realizacji zwrotów ich miejsce pobytu jest poza granicami naszego kraju.

Wskazany przepis dotyczy wyłącznie podatników, którzy nie posiadają adresu zamieszkania na terytorium RP. Ordynacja podatkowa nie wyjaśnia tego pojęcia, dlatego też należy sięgnąć do treści art. 25 kc, który podaje, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Wskażmy również, że rachunek bankowy, na który zostanie zrealizowany zwrot nadpłaty podatku obcokrajowcom, może być zarówno rachunkiem krajowym, jak i zagranicznym. Stanowi to szczególne udogodnienie dla podatników, którzy w okresie rozliczenia podatku lub w terminie zwrotu nadpłaty przebywają pod adresem zamieszkania poza terytorium Polski.

Przykład 2.

Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Holandii i będąca holenderskim rezydentem podatkowym jest właścicielem nieruchomości położonej w Polsce. Wójt gminy wydał decyzję podatkową ustalającą wysokość podatku od nieruchomości na 2022 rok w kwocie 120 zł. Podatnik omyłkowo wpłacił 210 zł. Osoba fizyczna mieszkająca w Holandii może uzyskać zwrot nadpłaty jedynie poprzez wskazanie rachunku bankowego do zwrotu. Taki rachunek może podać poprzez formularz ZAP-3.

Chociaż Ordynacja podatkowa przewiduje trzy sposoby dokonania zwrotu nadpłaty podatku, to jednak w przypadku obcokrajowców możemy mówić jedynie o jednej formie, tj. przelewie bankowym.