Przy podejmowaniu pracy oraz w jej trakcie często operuje się pojęciami wynagrodzenia netto i brutto. Nie każdy wie, czym się one różnią i co dokładnie oznaczają. Sprawdź, co to jest dochód brutto!
Wynagrodzenie brutto
Warto podkreślić, że Kodeks pracy nie zawiera rozróżnienia na wynagrodzenie brutto i netto. W jego artykułach wspominane jest wyłącznie pojęcie wynagrodzenia. Przyjmuje się jednak, że odnosi się ono do wynagrodzenia brutto. Za dochód brutto uznaje się płacę, którą otrzymaliśmy do dyspozycji, jak i wszelkiego rodzaju składki, zaliczki na podatek dochodowy oraz innego rodzaju potrącenia. Dlatego też pracownik nie powinien się sugerować kwotą zawartą w umowie, ponieważ będzie ona wyższa od realnie otrzymanych pieniędzy do jego dyspozycji.
Z czego się składa dochód brutto?
Warto podkreślić, że część składek opłacanych jest z wynagrodzenia pracownika (dochód brutto pomniejsza się o odprowadzone w imieniu pracownika składki), a część opłaca przedsiębiorca. W przypadku umowy o pracę pracodawca odprowadza od wynagrodzenia brutto kwotę na opłacenie:
- składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe),
- składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- zaliczki na podatek dochodowy.
Należy pamiętać, że składki te nie są w całości opłacone przez pracownika, a zatem nie są w całości potrącane z jego wynagrodzenia – pewną część płaci pracodawca.
Składka na ubezpieczenie | Stopa procentowa składki | Składka finansowana przez pracownika (%) | Składka finansowana przez pracodawcę (%) |
Emerytalne | 19,52% | 9,76% | 9,76% |
Rentowe | 8% | 1,5% | 6,50% |
Chorobowe | 2,45% | 2,45% | --- |
Wypadkowe | 1,67%* | --- | 1,67% |
Fundusz Pracy | 2,45% | --- | 2,45% |
FGŚP | 0,10% | --- | 0,10% |
Ubezpieczenie zdrowotne | 9% | 9% | --- |
*procent składki na ubezpieczenie wypadkowe jest uzależniony od zakładu pracy
Warto pamiętać że wysokość składki na to ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% i jest liczone od wynagrodzenia brutto pomniejszonego o sumę składek społecznych (emerytalnej, rentowej i chorobowej).
W przypadku umów o pracę to pracodawca także oblicza, pobiera i odprowadza zaliczki na podatek w wysokości: 12% lub 32% miesięcznego dochodu. Przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy przy umowach o pracę stosuje się koszty uzyskania przychodu, które wynoszą miesięcznie 250,00 zł lub 300,00 zł (w przypadku pracownika dojeżdżającego do pracy z innej miejscowości). W sytuacji, gdy pracownik złoży deklarację PIT-2, wówczas przy obliczaniu podatku należy uwzględnić kwotę wolną (100,00 zł, 150,00 zł, 300,00 zł).
Osoby do 26 roku życia są zwolnione z opłacana podatku do wysokości limitu 85 528,00 zł, natomiast nadwyżka przychodów ponad wyznaczony limit będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Przepisy o uldze w PIT dla pracowników do 26 roku życia weszły w życie od 1 sierpnia 2019 r.
Dodatkowo od 2022 roku wprowadzono także zwolnienia z PIT, tzw. ulgi:
- 4+ dla rodziców posiadających przynajmniej czworo dzieci,
- dla pracujących emerytów,
- na powrót.
Po złożeniu oświadczenie podatnika o spełnieniu warunków do stosowania wymienionych ulg zwolnione z opłacana podatku do wysokości limitu 85 528,00 zł
Pierwszy próg podatkowy – 12% stosowany jest, gdy dochody w danym roku podatkowym nie były wyższe niż 120 000 zł, po przekroczeniu tej kwoty zaczyna obowiązywać drugi próg podatkowy – 32%.
Przykład 1.
Pracownik ma ponad 26 lat podpisał umowę o pracę na kwotę 4 000,00 zł. Zakład pracy znajduje się w tej samej miejscowości, co jego miejsce zamieszkania, czyli koszty uzyskania przychodu wynoszą 250 zł, złożył PIT-2 (300,00zł). Jaka będzie realna kwota, którą otrzyma?
Z wynagrodzenia pracownika potrącona zostanie kwota:
- 548,40 zł na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i chorobowe) w tym:
- 390,40 zł składka emerytalna (9,76%),
- 60,00 zł składka rentowa (1,5%),
- 98,00 zł składka chorobowa (2,45%);
- 310,64 zł na ubezpieczenie zdrowotne 9%;
- 84 zł zaliczka na podatek dochodowy odprowadzana do urzędu skarbowego.
Kwota do dyspozycji pracownika, czyli tzw. wynagrodzenie “na rękę”, wyniesie 3 056,96 zł.
Należy również pamiętać o składkach płaconych przez pracodawcę:
- 717,20 zł składki na ubezpieczenie społeczne w tym:
- 390,40 zł składka emerytalna (9,76%),
- 260,00 zł składka rentowa (6,5%),
- 66,80 zł składka wypadkowa (1,67%);
- 98,00 zł składki na FP (2,45%);
- 4,00 zł składki na FGŚP (0,10%).
Zgodnie z tym pracodawca do wynagrodzenia brutto pracownika musi doliczyć 819,20 zł. Całkowity koszt zatrudnienia pracownika po stronie pracodawcy wynosi 4 819,20 zł.
Przykład 2.
Podpisano umowę o pracę na kwotę 4 000,00 zł z pracownikiem powyżej 26 roku życia, który chce, aby stosować podwyższone koszty uzyskania przychodu (300 zł) oraz złożył PIT-2. Jak obliczyć kwotę netto z takiej wypłaty?
Wynagrodzenie brutto: 4 000,00 zł
Składka emerytalna: 4 000,00 zł x 9,76% = 390,40 zł
Składka rentowa: 4 000,00 zł x 1,5% = 60,00 zł
Składka chorobowa: 4 000,00 zł x 2,45% = 98,00 zł
Suma składek na ubezpieczenia społeczne: 390,40 zł + 60,00 zł + 98,00 zł = 548,40 zł
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej: 4 000,00 zł - 548,40 zł = 3451,60 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne: 3 451,60 zł x 9% = 310,64 zł
Koszty uzyskania przychodu: 300 zł
Podstawa obliczenia zaliczki: 3000,00 zł - 548,40 zł - 300,00 zł = 3 151,60 zł po zaokrągleniu 3 152,00 zł
Kwota zmniejszająca podatek: 300,00 zł
Zaliczka do urzędu skarbowego: 3 152,00 zł x 12% - 300 zł = 78,24 zł po zaokrągleniu 78,00 zł
Wynagrodzenie netto na rękę: 4 000,00 - 548,40 - 310,64 - 78,00 = 3 062,96 zł
