Zatrudnianie osób młodocianych wiąże się z dodatkowymi obowiązkami wynikającymi m.in. z konieczności zapewnienia tym pracownikom warunków do dokształcania się oraz odpowiedniej opieki zdrowotnej. W zamian za to pracodawcy mogą liczyć na wymierne korzyści – do takich zalicza się dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych. Jakie są zasady przyznawania środków finansowych tego rodzaju? Piszemy na ten temat w niniejszym artykule.
Dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych – regulacje prawne
Zasady obowiązujące przy udzielaniu dofinansowania kosztów kształcenia młodocianych pracowników uregulowano w przepisach art. 122 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, dalej określanej jako Prawo oświatowe.
Kiedy przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianego?
Na pytanie, w jakich okolicznościach pracodawca zatrudniający osoby młodociane może liczyć na dofinansowanie kosztów kształcenia takich pracowników, odpowiedzi trzeba szukać w regulacjach Prawa oświatowego.
Oznacza to, że – stosownie do postanowień art. 122 ust. 1 Prawa oświatowego – pracodawcom, którzy zawarli z pracownikami młodocianymi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
- pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych określone w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania;
- młodociany pracownik ukończył naukę zawodu i zdał:
- w przypadku młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem – egzamin czeladniczy zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 3 ust. 4 Ustawy z dnia 22 marca 1989 roku o rzemiośle,
- w przypadku młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem – egzamin zawodowy,
- młodociany pracownik ukończył przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z przepisami w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.
Wniosek w sprawie przyznania dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego
Zgodnie z art. 122 ust. 7 Prawa oświatowego dofinansowanie kosztów kształcenia osoby młodocianej jest przyznawane na wniosek pracodawcy złożony w terminie 3 miesięcy od dnia zdania przez młodocianego pracownika egzaminu czeladniczego lub egzaminu zawodowego albo egzaminu – zgodnie z przepisami w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.
Do wniosku w sprawie przyznania dofinansowania dołącza się kopię:
- dokumentów potwierdzających spełnienie warunku posiadania przez pracodawcę albo osobę prowadzącą zakład pracy w imieniu pracodawcy kwalifikacji wymaganych do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych, określonych w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania;
- umowy o pracę z młodocianym pracownikiem zawartej w celu przygotowania zawodowego;
- odpowiednio dyplomu, certyfikatu lub świadectwa, potwierdzającego zdanie egzaminu albo zaświadczenie potwierdzające zdanie tego egzaminu.
Podmiot uprawniony do przyznania dofinansowania oraz charakter prawny tej pomocy
Dofinansowanie przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego pracownika – w drodze decyzji – po stwierdzeniu spełniania warunków niezbędnych dla uzyskania pomocy finansowej, które określono w art. 122 ust. 1 Prawa oświatowego.
Dofinansowanie kosztów kształcenia pracownika młodocianego udzielane podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą stanowi pomoc de minimis udzielaną zgodnie z warunkami określonymi w:
- Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis lub
- Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym.
Dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników jest finansowane ze środków Funduszu Pracy.
Zgodnie z art. 122 ust. 3 Prawa oświatowego kwoty dofinansowania podlegają waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli wskaźnik ten w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym następuje wypłata dofinansowania – wynosi co najmniej 105%. Warto jeszcze dodać, że wspomniany wskaźnik podlega ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim, na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wysokość dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego
Wysokość dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego uzależniona jest od okresu kształcenia wynikającego z umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz rodzaju zawodu, który objęty jest nauczaniem.
Oznacza to, że wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego pracownika wynosi:
- w przypadku nauki zawodu – do 8081 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy; jeżeli okres kształcenia jest krótszy niż 36 miesięcy, kwotę dofinansowania wypłaca się w wysokości proporcjonalnej do okresu kształcenia;
- w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy – do 254 zł za każdy pełny miesiąc kształcenia.
Przykład 1.
Pracodawca zatrudnia 3 pracowników młodocianych – jednego w celu nauki zawodu, pozostałych zaś w ramach przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Złożył wnioski o dofinansowanie z tytułu zatrudnienia wskazanych pracowników, które zostały rozpatrzone pozytywnie. Młodociany odbywający naukę zawodu będzie się kształcił przez maksymalny okres 3 lat. W związku z tym pracodawcy przysługuje dofinansowanie w kwocie nieprzekraczającej 8081 zł. W odniesieniu do osób objętych przyuczeniem do wykonywania określonej pracy, to pierwsza z nich będzie zatrudniona 3 miesiące, z kolei druga – 6 miesięcy, czyli maksymalny okres przewidziany w przypadku tej formy pracy połączonej z przyuczeniem. Oznacza to, że pracodawca otrzyma dofinansowanie odpowiednio w kwocie 762 zł oraz 1524 zł.
Aktualnie obowiązujące przepisy Prawa oświatowego przewidują – w przypadku nauki zawodu prowadzonej w zawodach wskazanych przez ministra właściwego ds. oświaty i wychowania w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy – wyższą wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika, wynosi ona bowiem do 10 000 zł. Omawianą prognozę minister edukacji ogłasza, w drodze w obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym „Monitor Polski”, w terminie do 1 lutego danego roku.
W części III tego obwieszczenia określono natomiast prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na wojewódzkim rynku pracy, dla których jest prognozowane istotne i umiarkowane zapotrzebowanie na pracowników na poszczególnych wojewódzkich rynkach pracy.
Przykład 2.
Pracodawca zatrudnia dwóch pracowników młodocianych w zawodach będących na liście zawodów szkolnictwa branżowego na krajowym rynku pracy określonej w prognozie wydanej przez MEiN. Zawodami tymi są: technik elektryk i technik mechanik. Pracodawca wystąpił o dofinansowanie z tytułu zatrudnienia powyżej wskazanych osób. Z uwagi na fakt, że nauka zawodu jest prowadzona w zawodach wymienionych w ministerialnej prognozie, może on liczyć na dofinansowanie w wysokości do 10 000 zł za pełny okres kształcenia. Pracodawca zatrudnia ponadto młodocianego odbywającego naukę w zawodzie spoza listy – w odniesieniu do tego pracownika dofinansowanie nie może być wyższe niż 8081 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy.
Dofinansowanie kosztów kształcenia pracowników młodocianych – aktualne zasady. Podsumowanie
Pracodawca zatrudniający pracowników młodocianych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy może ubiegać się o dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych. W tym celu muszą być spełnione warunki ustawowe, m.in. w zakresie kwalifikacji posiadanych przez pracodawcę albo inną osobę prowadzącą zakład pracy w jego imieniu. Pomoc finansową w formie dofinansowania przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego pracownika, w drodze decyzji, po stwierdzeniu spełniania warunków formalnych. Wysokość dofinansowania zależy od rodzaju dokształcania, z uwzględnieniem zawodów przewidzianych w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy.