Zasady gromadzenia środków w pracowniczych planach kapitałowych (PPK) umożliwiają osobom zatrudnionym zarówno wielokrotne przystępowanie do PPK, jak i rezygnowanie z uczestnictwa we wspomnianych planach. Decyzje podejmowane przez osoby zainteresowane w tym zakresie skutkują powstaniem określonych obowiązków po stronie podmiotów zatrudniających. Czy powrót do oszczędzania w PPK powoduje powstanie dodatkowych obowiązków?
Dobrowolność uczestnictwa w PPK
Zgodnie z art. 23 ust. 1 Ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych – dalej „ustawa o PPK” – uczestnictwo w PPK jest dobrowolne. Osoby zatrudnione (pracownicy) mają prawo do równego traktowania, bez względu na to, czy są, czy nie są one uczestnikami PPK. Stosuje się w tym przypadku odpowiednio przepisy art. 183a § 1–5 Kodeksu pracy, w których nakazano równe traktowanie pracowników w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a także niedyskryminowanie w żaden sposób, bezpośrednio lub pośrednio.
Prawo do rezygnacji z PPK
Uczestnik PPK (w szczególności pracownik) może zrezygnować z dokonywania wpłat do PPK na podstawie deklaracji złożonej podmiotowi zatrudniającemu (w szczególności pracodawcy) w formie pisemnej. Deklaracja musi zawierać dane dotyczące podmiotu zatrudniającego i uczestnika PPK oraz oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach jej złożenia. Treść deklaracji doprecyzowano w § 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 czerwca 2019 roku w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, wskazując, że powinna ona zawierać:
- dane dotyczące uczestnika PPK:
- imię (imiona) i nazwisko,
- numer PESEL, a w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL datę urodzenia,
- serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego;
- nazwę podmiotu zatrudniającego;
- oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach złożenia deklaracji.
We wspomnianym rozporządzeniu zamieszczono również wzór deklaracji z objaśnieniami.
Rezygnacja z dokonywania wpłat do PPK nie wymaga zmiany umowy o prowadzenie PPK zawartej przez podmiot zatrudniający z instytucją finansową. Podmiot zatrudniający jest natomiast obowiązany poinformować instytucję finansową o złożeniu deklaracji nie później niż w terminie 7 dni od dnia jej złożenia (art. 23 ust. 2 i 3 ustawy o PIT).
Zaniechanie dokonywania wpłat do PPK
Konsekwencją złożenia deklaracji o rezygnacji jest zaniechanie przez podmiot zatrudniający dokonywania wpłat za uczestnika PPK, począwszy od miesiąca, w którym uczestnik PPK złożył deklarację. Wpłaty pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi (art. 23 ust. 4 ustawy o PIT).
Przykład 1.
Pracownik doręczył pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK 7 sierpnia. Wypłata wynagrodzenia za lipiec została dokonana przez pracodawcę 5 sierpnia (dwa dni wcześniej) i w tym dniu pracodawca pobrał z wynagrodzenia pracownika równowartość wpłaty do PPK. Wobec rezygnacji pracownika z dokonywania wpłat do PPK pracodawca jest zobowiązany zwrócić pracownikowi pobraną w sierpniu kwotę wpłaty do PPK.
Powrót do oszczędzania w PPK
Uczestnik PPK, który złożył deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, może w każdym czasie złożyć podmiotowi zatrudniającemu w formie pisemnej wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, z tym zastrzeżeniem, że podmiot zatrudniający nie dokonuje wpłat do PPK za uczestnika, który złożył wniosek o dokonywanie wpłat, mając ukończony 70. rok życia. Złożenie tego wniosku i ponowne dokonywanie wpłat do PPK nie wymaga zmiany umowy o prowadzenie PPK – podobnie jak nie było to wymagane w związku ze złożoną wcześniej deklaracją o rezygnacji (art. 23 ust. 10 ustawy o PIT).
Ponowne dokonywanie wpłat do PPK
Złożenie wniosku o dokonywanie wpłat do PPK skutkuje przystąpieniem do ich uiszczania, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek o dokonywanie wpłat do PPK.
Przykład 2.
Pracownik 10 czerwca złożył skierowany do pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. W związku z tym pracodawca od lipca przystąpił do dokonywania wpłat do PPK za tego pracownika.
Autozapis
Niezależnie od możliwości powrotu do oszczędzania w PPK na wniosek pracownika przepisy przewidują automatyczny powrót do dokonywania wpłat do PPK – w cyklach 4-letnich – w odniesieniu do uczestników, którzy wcześniej z nich zrezygnowali (tzw. autozapis). Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy o PPK, celem tego rozwiązania jest przeciwdziałanie bierności uczestników, którzy z jakichś względów rezygnują z oszczędzania, a następnie – po pewnym czasie – do oszczędzania nie powracają.
Jak stanowi art. 23 ust. 5 ustawy o PPK, co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku, podmiot zatrudniający informuje uczestnika PPK, który złożył deklarację o rezygnacji, o ponownym dokonywaniu wpłat za tego uczestnika zgodnie z art. 23 ust. 6 ustawy o PPK, w myśl którego co 4 lata, od 1 kwietnia, podmiot zatrudniający dokonuje wpłat za uczestnika PPK, który złożył deklarację o rezygnacji, chyba że uczestnik PPK ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji. Podmiot zatrudniający informuje podmiot zarządzający wybraną instytucją finansową o ponownym dokonywaniu wpłat za uczestnika PPK (art. 23 ust. 7 ustawy o PPK).
Podobnie jak w przypadku powrotu do oszczędzania w PPK dokonywanego na wniosek pracownika, również instytucji autozapisu nie stosuje się do osób w wieku powyżej 70 lat. W myśl art. 23 ust. 8 ustawy o PPK podmiot zatrudniający nie dokonuje wpłat za uczestnika PPK, jeżeli uczestnik ten po złożeniu deklaracji o rezygnacji, a przed 1 kwietnia ukończył 70. rok życia.
Natomiast wpłat za uczestnika PPK, który po złożeniu deklaracji o rezygnacji, a przed 1 kwietnia, ukończył 55. rok życia, podmiot zatrudniający dokonuje wyłącznie na wniosek tego uczestnika złożony do ostatniego dnia lutego.
Podsumowując, obowiązki pracodawcy związane z powrotem pracownika do oszczędzania w PPK dotyczą przyjęcia wniosku o dokonywanie wpłat, zawiadomienia o tym instytucji finansowej oraz niezwłocznego rozpoczęcia dokonywania wpłat. W przypadku autozapisu pracodawca jest natomiast obowiązany informować pracowników o przystąpieniu (z mocy prawa) do dokonywania wpłat w cyklach 4-letnich i – jeśli pracownik nie złoży deklaracji o rezygnacji – pracodawca rozpoczyna dokonywanie wpłat.
Powrót do oszczędzania w PPK - w systemie wFirma.pl
Systemy kadrowe wspierają w prawidłowym rozliczaniu wpłat PPK. System wFirma.pl sprawia że te rozliczanie jest bardzo proste. Wystarczy włączyć funkcjonalności PPK USTAWIENIA » INNE » KADRY.
Korzystając z tej funkcjonalności można oznaczyć powrót do oszczędzania w PPK. Szczegóły w tym temacie można przeczytać: PPK - jak je rozliczyć w systemie wFirma.pl?
