Na początku roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ogłosiła wyniki naboru wniosków „GOZ – to się opłaca” realizowanego w ramach Działania 1.3 Kadry nowoczesnej gospodarki – program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Do dofinansowania rekomendowano 8 ogólnopolskich projektów, które otrzymają ponad 81 mln zł na zrekrutowanie, zbadanie poziomu wiedzy przedsiębiorców w zakresie GOZ, a przede wszystkim przeprowadzenie dla nich szkoleń i doradztwa poszkoleniowego. W większości projektów rekrutacja uczestników rozpoczęła się w marcu 2024 roku i będzie prowadzona cyklicznie do końca 2026 roku. Jakie płyną korzyści dla przedsiębiorców z udziału w projekcie?
Co to jest GOZ?
Przed przystąpieniem do omówienia projektu warto wiedzieć, co kryje się pod pojęciem GOZ. Najprościej rzecz ujmując, gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to model rozwoju gospodarczego, który zakłada maksymalizację wykorzystania surowców, materiałów i produktów przy jednoczesnym respektowaniu ograniczeń zasobowych Ziemi. GOZ jest zatem elementem walki z katastrofą klimatyczną, który polega na przekształceniu produkcji i konsumpcji w taki sposób, aby wyeliminować z niego odpady, a w dalszej perspektywie ograniczyć zużywalność surowców naturalnych (węgla, gazu, ropy naftowej, złota, uranu czy miedzi). Zgodnie z ideą gospodarki cyrkularnej przedsiębiorcy powinni dążyć do przekształcenia cyklu linearnego obiegu materiałów w cykl zamknięty.
Każda zmiana jest następstwem pozyskania wiedzy w danym obszarze. Dlatego tak ważne jest dostarczenie przedsiębiorcom zainteresowanym planowaniem strategii rozwoju w kierunku nisko- i zeroemisyjności (oraz wdrażaniem rozwiązań GOZ) szkoleń i doradztwa w tym zakresie. Takie możliwości daje projekt „GOZ – to się opłaca”.
GOZ - kto może wziąć udział w projekcie?
Nie ulega wątpliwości, że projekt skierowany jest do przedsiębiorców, którzy w ramach swojej działalności chcą wprowadzić rozwiązania z zakresu GOZ. Sama chęć zmiany nie jest jednak wystarczająca. Podobnie jak w przypadku wielu projektów unijnych należy spełnić szereg wymogów formalnych. Przedsiębiorca może przystąpić do projektu, jeżeli spełnia poniższe kryteria:
- posiada siedzibę na terytorium Polski;
- należy do sektora MŚP lub dużych przedsiębiorstw;
- nie podlega wykluczeniu na podstawie przepisów Unii Europejskiej dotyczących wspierania działań wojennych Federacji Rosyjskiej;
- oświadczy, że jest zainteresowany wdrożeniem rozwiązań gospodarki nisko- i zeroemisyjnej;
- jest uprawniony do otrzymania pomocy de minimis;
- złoży komplet dokumentów rekrutacyjnych, których wymaga operator udzielający wsparcia.
Należy wyraźnie podkreślić, że nie ma możliwości, aby pracownicy przedsiębiorstwa wzięli udział w więcej niż jednym projekcie realizowanym w ramach naboru „GOZ – to się opłaca”. W tym samym czasie na terenie kraju jest bowiem realizowanych 8 projektów oferujących tożsamy rodzaj wsparcia.
Jak wygląda realizacja wsparcia?
Pracownicy przedsiębiorstw, którzy spełniają wymagania formalne i przejdą pomyślnie cały proces rekrutacji, zaczynają udział w projekcie od wypełnienia ankiety sprawdzającej poziom ich wiedzy w obszarze GOZ. Jest to o tyle ważny element, gdyż pozwala na kolejnym etapie dobrać odpowiednie formy wsparcia. Każdy uczestnik ma do wyboru jedną z poniższych ścieżek rozwoju:
- udział w szkoleniach dotyczących kontekstu i podstaw GOZ w działalności przedsiębiorstwa (część ogólna) oraz praktycznych aspektów GOZ (część specjalistyczna);
- udział w szkoleniach dotyczących praktycznych aspektów GOZ w działalności przedsiębiorstwa (część specjalistyczna);
- udział w szkoleniach dotyczących tylko wybranych praktycznych aspektów GOZ w działalności przedsiębiorstwa (część specjalistyczna).
W ramach szkolenie wszyscy uczestnicy mają zapewnione niezbędne materiały szkoleniowe. Warunkiem uzyskania zaświadczenia o ukończeniu szkolenia jest uczestnictwo w co najmniej 80% zajęć. Jeżeli uczestnicy dysponują odpowiednim sprzętem komputerowym, istnieje możliwość przeprowadzenia szkolenia w formie zdalnej. Rekomenduje się, aby w projekcie uczestniczyły co najmniej dwie osoby z przedsiębiorstwa, które w ramach swoich stanowisk pracy będą mogły zaplanować lub wdrożyć rozwiązania będące przedmiotem szkoleń (w tym co najmniej jedna osoba na stanowisku menedżerskim).
Co obejmuje szkolenie ogólne?
Szkolenie ogólne jest przewidziane dla uczestników, którzy swoją przygodę z GOZ zaczynają praktycznie od zera. Program obejmuje następujące zagadnienia:
- uwarunkowania przejścia z gospodarki liniowej do gospodarki o obiegu zamkniętym – ograniczoność zasobów i kryzys klimatyczny;
- zrównoważony rozwój w działalności przedsiębiorstwa;
- istota regulacji unijnych i krajowych oraz działań rządowych wspierających GOZ;
- definicje i rodzaje działań, które mieszczą się w GOZ (przykłady dobrych praktyk);
- rodzaje cyrkularnych modeli biznesowych;
- możliwości finansowania rozwiązań GOZ (instrumenty dłużne, np. zielone obligacje, dedykowane pożyczki, granty, dotacje itp.)
Jak widać, ta część jest skierowana do przedsiębiorców, którzy słyszeli o gospodarce obiegu zamkniętego, ale nie posiadają żadnej wiedzy na ten temat i powinni przyswoić podstawy. Przewiduje się, że część ogólna nie powinna trwać krócej niż 8 godzin.
Co obejmuje szkolenie specjalistyczne?
Przedsiębiorcy wybierający ścieżkę drugą posiadają już wiedzę ogólną i są nastawieni na zdobycie specjalistycznej wiedzy na temat konkretnych rozwiązań w zakresie GOZ, które mogą wprowadzić w swoich firmach. Wówczas program szkolenia obejmuje m.in. następujące zagadnienia:
- analizę specyfiki surowców i odpadów w poszczególnych branżach (sektorach) oraz techniczne aspekty wykorzystania odzyskiwania surowców w całym cyklu życia produktu, a także zarządzania odpadami w procesie projektowania procesów produkcyjnych;
- narzędzia dla biznesu wspierające transformację w kierunku GOZ, czyli: środowiskowa ocena cyklu życia, wskaźnik śladu węglowego oraz narzędzia do analizy tworzenia i utraty wartości w przedsiębiorstwie;
- cyrkularne strategie tworzenia produktów i usług (ze szczególnym uwzględnieniem zmiany w podejściu z gospodarki liniowej do GOZ).
Każdy przedsiębiorca będzie miał również możliwość wzięcia udziału w module typowo warsztatowym, który obejmie wyłącznie zagadnienia praktyczne dotyczące ich firmy (analiza istniejącego łańcucha dostaw czy przemodelowanie procesów). Szkolenie specjalistyczne musi trwać co najmniej 16 godzin.
Co obejmuje doradztwo?
Przedsiębiorcy, którzy zakończą część szkoleniową, mają możliwość skorzystania z indywidualnego doradztwa, którego efektem ma być zaplanowanie lub zaprojektowanie nowego działania w przedsiębiorstwie zgodnego z GOZ. We współpracy z doradcą przedsiębiorca powinien m.in. zaprojektować produkty lub usługi, aby realizowały założenia gospodarki cyrkularnej. Dodatkowo uczestnicy tej formy powinni uzyskać informacje na temat sposobów i źródeł finansowania GOZ. W tym wypadku maksymalną liczbę doradztwa określono na 10 godzin.
Ile wynosi dofinansowanie?
Przedsiębiorcy, którzy chcą wziąć udział w projekcie „GOZ – to się opłaca”, nie mogą mieć przekroczonego limitu pomocy de minimis. Projekt nie przewiduje bowiem wsparcia w formie pomocy publicznej. Najważniejsza informacja dla przedsiębiorcy jest taka, że chcąc wziąć udział w projekcie, nie musi on dysponować wkładem własnym. Działania finansowane będą w 100% ze środków publicznych. Ostateczny koszt na jednego pracownika przedsiębiorstwa obliczany jest indywidualnie i uzależniony jest od zakresu udzielonego wsparcia. Szacuje się, że maksymalny kwota na jednego pracownika to około 13 000 zł.
Przez najbliższe 2,5 roku przedsiębiorcy mający siedzibę na terenie kraju będą mogli wziąć udział w jednym z 8 projektów obejmujących szkolenia ogólne i specjalistyczne, a także doradztwo związane z minimalizacją zużycia surowców oraz powstawania odpadów. „GOZ – to się opłaca” to rodzaj projektu, w którym wszyscy wygrywają. Przedsiębiorca, wprowadzając rozwiązania w kierunku nisko- i zeroemisyjności, zmniejsza jednocześnie zużycie surowców naturalnych. Takie rozwiązanie jest opłacalne dla przedsiębiorców i otaczającego nas środowiska.
