Należysz do grupy poszkodowanych przez sklep, bank lub inną instytucję? Twoje prawa jako konsumenta zostały złamane? Od 2010 roku w Polsce zostały wprowadzone przepisy, które pozwalają na grupowe dochodzenie roszczeń. Zobacz, w jakich sytuacjach można skorzystać z tego prawa oraz na czym polega ta procedura.
Grupowe dochodzenie roszczeń – kiedy ma zastosowanie?
Zgodnie z art. 1. Ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, grupowe dochodzenie roszczeń to „sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej” i ma zastosowanie, jeśli chodzi o roszczenia z tytułu:
- czynów niedozwolonych,
- szkody wyrządzonej przez niebezpieczny produkt,
- niewykonania lub złego wykonania zobowiązań umownych,
- bezpodstawnego wzbogacenia,
- ochrony konsumentów,
- ochrony dóbr osobistych – dotyczy uszkodzeń ciała, rozstroju zdrowia, śmierci na skutek uszkodzenia ciała lub wywołanego rozstroju.
Reprezentant w grupowym roszczeniu
Grupowe dochodzenie roszczeń musi spełniać warunki wskazane przez Kodeks postępowania cywilnego dotyczące wnoszenia powództwa oraz wymaga wyznaczenia reprezentanta grupy. Może to być jeden z członków grupy lub powiatowy albo miejski rzecznik praw konsumenta, gdy przedmiotem postępowania jest ochrona praw konsumenta.
Pozew zbiorowy powinien zawierać m.in.: wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie postępowania grupowego, opis okoliczności potwierdzający spełnienie wymogów formalnych grupowego dochodzenia roszczeń, ujednolicone wysokości roszczeń, jakich dochodzą członkowie grupy, oświadczenie, kto jest powodem i jednocześnie reprezentantem grupy, załączniki, jeśli sprawa ich wymaga. Wszyscy członkowie grupy są przesłuchiwani w charakterze strony.
Sąd na niejawnym posiedzeniu sprawdza, czy złożony wniosek o grupowe dochodzenie roszczeń spełnia wymogi formalne i wydaje postanowienie. W przypadku, gdy wydane postanowienie jest pozytywne dla rozpoznania sprawy, to sąd publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronach internetowych, w prasie ogłoszenie o toczącym się postępowaniu grupowym. W ogłoszeniu znajduje się informacja m.in. o tym, przed którym sądem toczy się postępowanie, kto jest powodem, a kto pozwanym, informacje o możliwości przystąpienia do pozwu (czas na przystąpienie to od 1 do 3 miesięcy od daty ogłoszenia), zasady wynagrodzenia dla pełnomocnika, jaki skutek ma wyrok wobec grupy. Grupowe dochodzenie roszczeń rozpatrywane jest przez sąd okręgowy, właściwy dla rozpoznania sprawy.
Kaucja w grupowym dochodzeniu roszczeń
Ustawa o dochodzeniu roszczeń grupowych przewiduje, że pozwany ma możliwość zabezpieczenia swoich interesów przed szkodą, jaką może wyrządzić niesłuszne złożenie pozwu zbiorowego. Może on żądać, by powód złożył kaucję nie wyższą niż 20% wartości przedmiotu sporu. Jest to zabezpieczenie kosztów procesu. Roszczenie o złożenie kaucji wygasa po pierwszej czynności procesowej, a o jej złożeniu decyduje sąd, wydając postanowienie w tej sprawie. Jeżeli pomimo decyzji powód nie złoży kaucji, to sąd zawiesza postępowanie, a po 3 miesiącach odrzuca pozew.
