Jak długo ważne jest zezwolenie na pracę dla cudzoziemca?

Zezwolenie na pracę jest jednym z kluczowych dokumentów uprawniających cudzoziemców do podjęcia legalnego zatrudnienia na terytorium RP. Jednak czy taki dokument posiada swój termin ważności i może się przedawnić?

Czym jest zezwolenie na pracę dla cudzoziemca?

Zezwolenie na pracę jest dokumentem legalizującym podjęcie zatrudnienia przez obcokrajowca. Okazuje się, że nie musi być on uzyskiwany w każdej sytuacji, gdy mamy do czynienia z obcokrajowcem. Zgodnie bowiem z treścią art. 87 ust. 2-4 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę jest zwolniony cudzoziemiec:

• posiadający w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144, art. 151 ust. 1 lub 2, art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2, art. 161 ust. 2, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 bądź 4 Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach;
• będący małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i ust. 1 pkt 1–6 ustawy, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego;
• będący zstępnym, obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i 2 oraz ust. 1 pkt 1–6 ustawy, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach;
• przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach bądź na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę;
• posiadający ważną Kartę Polaka;
• uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego UE lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do UE bądź Konfederacji Szwajcarskiej, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia.

Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca, który wykonuje pracę poza zakresem działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 ustawy przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca wykonującego pracę w zawodach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 ustawy przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli PUP przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania mu pracy do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca – termin ważności

Zezwolenie na pracę dla obcokrajowca jest wydawane na czas określony, nie dłuższy jednak niż 3 lata. O tym na jak długo zostanie wydany stosowny dokument, decyduje szereg okoliczności danej sprawy, w tym rodzaj świadczonej pracy, długość zawartej umowy o pracę oraz to jak długo obcokrajowiec chciałby pracować w Polsce.

Pamiętajmy jednak, że w przypadku gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej (np. spółki prawa handlowego), która na dzień złożenia wniosku zatrudnia powyżej 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat. W przypadku zaś delegowania cudzoziemca przez pracodawcę zagranicznego w celu realizacji usługi eksportowej wojewoda wydaje zezwolenie na pracę na okres delegowania (uzależniony od okoliczności danej sprawy).

Termin ważności wydanego zezwolenia może być przedłużony, choć w tym celu niezbędne jest złożenie stosownego wniosku o przedłużenie. Pismo musi zostać złożone nie wcześniej niż na 90 i nie później niż na 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia. Wniosek należy kierować do wojewody właściwego dla twojej siedziby lub miejsca zamieszkania albo do wojewody mazowieckiego – gdy specyfika pracy cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ze względu na stan pandemii koronawirusa w Polsce i na świecie, terminy wydanych już zezwoleń na pracę dla cudzoziemców uległy przedłużeniu z mocy samego prawa. Wydłużenie z mocy prawa okresu ważności zezwoleń na pracę cudzoziemca, zezwoleń na pracę sezonową (oraz decyzji o przedłużeniu zezwolenia na pracę lub przedłużeniu zezwolenia na pracę sezonową), jak również wydłużenie z mocy prawa dopuszczalnego okresu pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, na czas stanu zagrożenia epidemicznego/stanu epidemii i następujących po nim 30 dni. Automatyczne przedłużenie możliwości pracy dotyczy dokumentów, których koniec ważności przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. W praktyce oznacza to, że jeśli termin omawianego zezwolenia miałby się skończyć w dniu, w którym obowiązują ograniczenia pandemiczne, ulegnie on przedłużeniu o odpowiednią ilość dni, licząc od chwili zakończenia stanu epidemii na terenie RP.

Uchylenie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca

Uzyskanie omawianego zezwolenia na konkretny okres nie jest jednoznaczne, z tym że będzie ono obowiązywało tak długo, jak ustalił właściwy organ. Innymi słowy, wojewodowie mogą w każdej chwili skrócić termin obowiązywania stosownego pozwolenia, choć może to nastąpić tylko po pojawieniu się konkretnych przesłanek:

• uległy zmianie okoliczności lub dowody, odnoszące się do wydanej decyzji;
• ustała przyczyna udzielenia zezwolenia na pracę;
• podmiot powierzający wykonywanie pracy nie dopełnił obowiązków wobec cudzoziemca wynikłych w związku z uzyskaniem zezwolenia na pracę;
• cudzoziemiec przestał spełniać wymagania do wykonywania zawodów regulowanych lub działalności;
• cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia lub przerwał pracę na okres dłuższy niż 3 miesiące (jednakże wojewoda nie uchyli zezwolenia w tym wypadku, jeżeli otrzymał powiadomienie wskazujące, że zezwolenie będzie wykorzystane zgodnie z jego przeznaczeniem oraz wskazanie przyczyny niepodjęcia pracy lub przyczyny przerwy w wykonywaniu pracy);
• wojewoda otrzymał informację, że w stosunku do cudzoziemca obowiązuje wpis do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
• podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie prowadzi działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej, w szczególności zawiesił działalność, został wykreślony z właściwego rejestru lub jest w likwidacji;
• pracodawca został ukarany za wykroczenie lub przestępstwo, za które odmawia się wydania zezwolenia na pracę.

Podsumowanie

Zezwolenie na pracę dla cudzoziemca ma charakter dokumentu terminowego, który obowiązuje na konkretnie wyznaczony okres. W praktyce takie pozwolenie obowiązuje nie dłużej niż 3 lata, a w ściśle oznaczonych przypadkach nie dłużej niż 5 lat. Cudzoziemiec ma jednak możliwość wnioskowania o przedłużenie terminu obowiązywania omawianego zezwolenia, przy czym musi zgłosić taką wolę w konkretnym przedziale czasowym bezpośrednio do właściwego wojewody. W czasie trwania ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa w Polsce wszystkie zezwolenia na pracę dla cudzoziemców są przedłużane z mocy samego prawa.