Zatrudniając pracownika spoza terytorium Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Wielkiej Brytanii lub Szwajcarii, przedsiębiorca powinien pamiętać o pewnych obowiązkach, jakie na nim ciążą. Nie chodzi tu wyłącznie o samą kwestię uzyskania zezwolenia na pracę, lecz także pewne obowiązki informacyjne, których konieczność zgłoszenia pojawia się w okresie trwania zezwolenia na pracę. Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy, kiedy można się spodziewać uchylenia decyzji zezwalającej cudzoziemcowi na pracę? Jak uzyskać zezwolenie na pracę? Odpowiedź poniżej.
Zezwolenie na pracę
Zgodnie z art. 10 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy do zadań wojewody w zakresie polityki rynku pracy należy sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań wykonywanych przez marszałka województwa lub starostę, wojewódzkie lub powiatowe urzędy pracy oraz inne podmioty (zwane dalej jednostkami kontrolowanymi), w szczególności w zakresie:
1. sposobu prowadzenia przez urzędy pracy usług rynku pracy, o których mowa w art. 35;
1a. realizowania przez podmioty, którym udzielono akredytacji, zobowiązań wynikających z ustawy oraz umowy akredytacyjnej;
2. spełniania wymogów kwalifikacyjnych określonych dla dyrektorów i pracowników urzędów pracy;
3. przestrzegania zasad i trybu wydatkowania środków Funduszu Pracy;
4. prawidłowości zlecania realizacji zadań i usług rynku pracy lub zlecania działań aktywizacyjnych;
5. kontroli realizacji innych zadań wynikających z ustawy, wykonywanych przez samorząd terytorialny lub inne podmioty.
Co do zasady cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szczegółowy wykaz osób uprawnionych do pracy oraz warunki, jakie musi spełnić, znajdują się w art. 87 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Zezwolenie na pracę jest wydawane na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi.
Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę obejmuje:
1. informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi oraz odpowiednio pracodawcy użytkownika lub podmiotu, do którego pracownik jest delegowany:
- nazwę albo imię (imiona) i nazwisko,
- adres siedziby albo miejsca zamieszkania,
- numer telefonu oraz numer faksu lub adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
- nazwę rejestru właściwego do prowadzenia działalności gospodarczej lub statutowej i numer wpisu w rejestrze – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą lub statutową, albo nazwę, serię, numer, datę wydania i datę ważności dokumentu tożsamości oraz nazwę organu, który wydał ten dokument – w przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej,
- numery identyfikacyjne NIP i REGON – w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą – albo numer PESEL w przypadku osoby fizycznej,
- numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia – w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,
- symbol PKD oraz opis wykonywanej działalności związanej z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę,
- liczbę osób wykonujących pracę na rzecz podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, w tym osób zatrudnionych przez ten podmiot,
- oświadczenie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej, czy zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 88j ust. 1 pkt 3–7 (składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”; klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań);
2. dane osobowe cudzoziemca:
- imię (imiona) i nazwisko,
- płeć,
- datę urodzenia,
- obywatelstwo,
- nazwę, serię, numer, datę wydania i datę ważności dokumentu podróży;
3. informacje dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi:
- okres lub okresy pracy oznaczone datami,
- stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- podstawę prawną wykonywania pracy,
- wymiar czasu pracy lub przewidywaną liczbę godzin pracy w ciągu miesiąca lub tygodnia,
- wysokość wynagrodzenia określoną stawką godzinową lub miesięczną,
- zakres podstawowych obowiązków w związku z powierzeniem pracy cudzoziemcowi.
Zezwolenie na pracę jest wydawane przez wojewodę dla określonego cudzoziemca. Określa ono podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, stanowisko lub rodzaj pracy wykonywanej przez cudzoziemca, najniższe miesięczne wynagrodzenie cudzoziemca na danym stanowisku, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia.
Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy zatrudniającego cudzoziemca
Podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy w terminie 7 dni pisemnie powiadamia wojewodę, który wydał zezwolenie na pracę, o następujących okolicznościach:
- cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, na warunkach, o których mowa w art. 88f ust. 1b;
- nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
- nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
- zmieniła się osoba reprezentująca pracodawcę, o której mowa w art. 88c ust. 6 pkt 3;
- cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
- cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące;
- cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.
Przypadki, o których mówi art. 88i Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawiera zamknięty katalog okoliczności, o których podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy jest zobowiązany w terminie 7 dni powiadomić wojewodę.
Obowiązki informacyjne należy podzielić na dwie kategorie: jedna odnosząca się do informacji związanych stricte z cudzoziemcem, druga odnosząca się do podmiotu powierzającego pracę.
Do pierwszej kategorii zalicza się sytuacja, gdy:
- cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę;
- cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę;
- cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące;
- cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.
Do drugiej kategorii zalicza się sytuacja, gdy następuje:
- zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu lub przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
- przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
- zmiana osoby reprezentującej pracodawcę, o której mowa w art. 88c ust. 6 pkt 3 ustawy.
Uchylenie decyzji w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pracę
Wojewoda uchyla wydane zezwolenie na pracę, jeżeli:
- uległy zmianie okoliczności lub dowody, odnoszące się do wydanej decyzji;
- ustała przyczyna udzielenia zezwolenia na pracę;
- podmiot powierzający wykonywanie pracy nie dopełnił obowiązków, o których mowa w art. 88h ust. 4;
- cudzoziemiec przestał spełniać wymagania, o których mowa w art. 88d;
- zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 88i pkt 5 lub 6;
- otrzymał informację, że w stosunku do cudzoziemca obowiązuje wpis do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
- podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie prowadzi działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej, w szczególności zawiesił działalność, został wykreślony z właściwego rejestru lub jest w likwidacji;
- zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 88j ust. 1 pkt 3–7,
z tym zastrzeżeniem, że:
- pkt 1 nie stosuje się, gdy wojewoda otrzymał powiadomienie, o którym mowa w art. 88i pkt 4 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – informacja o zmianie osoby reprezentującej pracodawcę;
- pkt 5 nie stosuje się, gdy wojewoda otrzymał powiadomienie, o którym mowa w art. 88i pkt 5 lub 6 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, określające okoliczności wskazujące, że zezwolenie będzie wykorzystane zgodnie z jego przeznaczeniem oraz:
- przyczynę niepodjęcia pracy lub
- przyczynę przerwy w wykonywaniu pracy.
