Klasyfikacja obiektów budowlanych dla celów podatku dochodowego

Dodanie 1 stycznia 2018 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych art. 24b związane jest z opodatkowaniem przychodów z tytułu własności środka trwałego. Regulacja ta w zakresie przedmiotu podatku odwołuje się do „Klasyfikacji”, nie definiując tego pojęcia. Niemniej jednak nie powinno ulegać wątpliwości, iż chodzi tu o klasyfikację, o której mowa w art. 16i ust. 2 pkt 3 ww. aktu prawnego, a więc o Klasyfikację Środków Trwałych. Wiele wątpliwości sprawia przedsiębiorcom klasyfikacja obiektów budowlanych (głównie budynków), w związku z czym w poniższym artykule opisujemy w jaki sposób prawidłowo je sklasyfikować.

Klasyfikacja obiektów budowlanych według przepisów

Jak wynika z treści art. 24b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego wartość początkowa przekracza 10 000 000 zł, w postaci:

1. budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako:
1. centrum handlowe,
2. dom towarowy,
3. samodzielny sklep i butik,
4. pozostały handlowo-usługowy,
2. budynku biurowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek biurowy

- wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc.

Ponadto, w ust. 2 wskazano, iż powołanej powyżej normy nie stosuje się do:

1. środków trwałych, o których mowa w ust. 1, od których zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 16c pkt 5;
2. środków trwałych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby podatnika.

Jak wynika z powyższego, jednym z istotniejszych elementów powołanej powyżej normy prawnej jest właściwa klasyfikacja środka trwałego w postaci budynku handlowo-usługowego lub budynku biurowego. Podkreślić wypada, że od 2018 r. obowiązuje nowa Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT), zawarta w rozporządzeniu Rady Ministrów z 3 października 2016 r. W odróżnieniu od poprzednio obowiązującej, aktualna Klasyfikacja nie zawiera rozbudowanych opisowo tabel dla poszczególnych rodzajów środków trwałych. Ustawodawca posłużył się w tym przypadku innym zabiegiem legislacyjnym. Otóż, w objaśnieniach wstępnych dla omawianej w niniejszym artykule grupy 1 (Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) odwołał się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).

Aby zatem w sposób prawidłowy ustalić zakres opodatkowania w oparciu o treść art. 24b ww. ustawy, należy poddać analizie obie klasyfikacje. Dla celów wspomnianego przepisu budynki handlowo-usługowe w Klasyfikacji Środków Trwałych oznaczono rodzajem 103, któremu odpowiada symbol 123 z PKOB. Z kolei budynki biurowe oznaczono w Klasyfikacji Środków Trwałych pod rodzajem 105, któremu odpowiada symbol 122 z PKOB. Co istotne, przy symbolach PKOB nie wskazano znaku “*”, co oznacza, że zakres danego grupowania tych klasyfikacji w pełni odpowiada zakresowi danego grupowania KŚT. Powyższe prowadzi do wniosku, że dla celów art. 24b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych istotniejsze znaczenie, przynajmniej z praktycznego punktu widzenia, będzie miała Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych, a w szczególności jej część zawierająca schemat klasyfikacji z objaśnieniami.

W interesującej nas grupie PKOB budynki handlowo-usługowe 123 wskazano, iż klasa obejmuje:

• centra handlowe, domy towarowe,
• samodzielne sklepy i butiki, hale używane do targów, aukcji i wystaw,
• targowiska pod dachem, stacje paliw,
• stacje obsługi, apteki itp.

Natomiast klasa ta nie obejmuje:

• sklepów w budynkach przeznaczonych głównie do innych celów.

Z kolei w grupie PKOB budynki biurowe 122 wskazano, iż klasa ta obejmuje:

• budynki wykorzystywane jako miejsce pracy dla działalności biura, sekretariatu lub innych o charakterze administracyjnym, np.: budynki banków, urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, ministerstw itp. lokali administracyjnych;
• budynki centrów konferencyjnych i kongresów, sądów i parlamentów

Natomiast klasa ta nie obejmuje:

• biur w budynkach przeznaczonych głównie do innych celów.

Jak wynika z powyższego, dla celów art. 24b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych budynki handlowo-usługowe ujęte w grupowaniu 123 PKOB należy przyporządkować do grupowania 103 KŚT i odpowiednio budynki biurowe ujęte w grupowaniu 122 PKOB należy przyporządkować do grupowania 105 KŚT.

Praktyczne wskazówki dotyczące klasyfikowania obiektów budowlanych

Za jednostkę klasyfikacyjną przyjmuje się zwykle pojedynczy obiekt budowlany (np. budynek, drogę, linie przesyłowe itp.). Jednak w niektórych przypadkach nieruchomość stanowi kompleks obiektów budowlanych. Wówczas każdy budynek powinien być klasyfikowany jako samodzielna jednostka. Jeśli, na przykład, szkoła ogólnokształcąca składa się z budynku szkolnego i internatu, budynek szkolny powinien być klasyfikowany w 1263, a internat w pozycji 1130. Jednakże w przypadku, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat klasyfikowanego kompleksu, całość klasyfikowana jest w pozycji 1263 zgodnie z główną funkcją, jaką pełni szkoła w przykładowym kompleksie obiektów budowlanych.

W przypadku obiektów budowlanych użytkowanych lub przeznaczonych do wielu celów (np. budynek mieszkalny będący jednocześnie hotelem i biurem) klasyfikuje się je w jednej pozycji, zgodnie z ich głównym użytkowaniem.

Główne użytkowanie powinno być określane następująco:

• należy określić, jaki procent całkowitej powierzchni użytkowej przeznaczony jest na różne cele, zgodnie z grupowaniami klasyfikacji - na najbardziej szczegółowym poziomie,
• następnie obiekt budowlany klasyfikowany jest zgodnie z metodą "góra - dół": najpierw określa się sekcję - 1 cyfra (budynek lub obiekt inżynierii lądowej i wodnej), następnie dział na poziomie 2 znaków (budynek mieszkalny, budynek niemieszkalny, infrastruktura transportu itp.) najbardziej znaczący w ramach sekcji, następnie grupę (3 cyfry) najważniejszą w ramach działu, klasę (4 cyfry) mającą największy udział w powierzchni użytkowej w ramach grupy.

Zasadę tę ilustruje poniższy przykład teoretyczny:
Całkowita powierzchnia użytkowa budynku podzielona jest na:

W tym przypadku, budynek powinien być klasyfikowany w następujący sposób:

- w sekcji 1 "Budynki";
- w 2-cyfrowym dziale 12 "Budynki niemieszkalne", stanowiące główny udział procentowy (70%) w ramach sekcji 1;
- w 3-cyfrowej grupie 126 "Ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym lub szpitale oraz budynki zakładów opieki medycznej", stanowiące największy udział procentowy (40%) w ramach działu 12;
- w 4-cyfrowej klasie 1262 "Muzea i biblioteki", stanowiące największy udział procentowy (30%) w ramach grupy 126;