Przedsiębiorcy, aby pozyskać klientów, stosują różnego typu akcje marketingowe. Dużą popularnością cieszy się nieodpłatne przekazanie prezentów. Prezenty te mają najczęściej formę różnego rodzaju upominków. Ich przekazanie niekiedy podlega opodatkowaniu VAT.
Co podlega opodatkowaniu VAT?
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają, co do zasady, czynności odpłatne, tj. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Opodatkowaniu podlega również wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Ustawa określa dodatkowo pewne czynności, które należy traktować na równi z odpłatną dostawą towarów. Takimi czynnikami są również pewne działania podatnika mające charakter nieodpłatny. Za opodatkowaną dostawę towarów uważa się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia;
wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Od tej reguły są wyjątki. Wyłączeniu z zakresu opodatkowania podlegają trzy kategorie nieodpłatnych dostaw towarów wymienione enumeratywnie w ustawie:
próbki.
Jeśli rozważa się nieodpłatne przekazanie prezentów warto zastanowić się, czym są, według ustawy, prezenty o małej wartości?
Nieodpłatne przekazanie prezentów - prezenty o małej wartości
Stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
- o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
- których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia - jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
W konsekwencji nieodpłatne przekazanie prezentu będzie podlegać opodatkowaniu VAT w przypadku:
- prezentów o wartości przekraczającej 100 zł,
- prezentów o wartości powyżej 20 zł, ale nieprzekraczającej 100 zł, gdy nie jest prowadzona ewidencja osób obdarowanych.
Również organy podatkowe potwierdzają, iż przekazanie prezentów o małej wartości nie podlega opodatkowaniu, jako przykład można tutaj wskazać pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, nr IPPP3-443-62/08-4/JF z 22 grudnia 2008 r., gdzie możemy przeczytać:
(…) Nie jest więc opodatkowane przekazanie klientom towarów, których wartość rynkowa nie przekracza 5 zł. Nie jest również opodatkowane przekazanie jednej osobie prezentów, których łączna wartość w roku podatkowym mieści się w przedziale 5,01 zł do 100 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych. Zatem brak opodatkowania prezentów o łącznej wartości w przedziale od 5,01 do 100 złotych jest skutkiem łącznego spełnienia dwóch warunków:
obdarowanym jest jedna osoba w roku podatkowym,
prowadzona jest dodatkowa ewidencja osób obdarowanych.
Natomiast, jeżeli wartość towarów przekazanych w roku podatkowym jednej osobie przekracza 100 zł, podatnik ma obowiązek opodatkować wartość nieodpłatnego świadczenia (…).
Ewidencja osób obdarowanych
Ustawodawca nie precyzuje, co powinno znaleźć się w takiej ewidencji i jaki powinien być jej kształt. To oznacza, że podatnicy, którzy zdecydują się na stosowanie takiego rozwiązania, dysponują tutaj niemal pełną dowolnością.
Jednak zakładając taką ewidencję, należy wziąć pod uwagę funkcje, jakie ma ona spełniać. I właśnie kierując się takim kryterium (kryterium funkcjonalności), należy stwierdzić, że w ewidencji prowadzonej na potrzeby wyznaczenia, które towary wydawane nieodpłatnie mogą być uznane za prezenty małej wartości i jako takie nie stanowią dostawy towarów (czyli nie są opodatkowane VAT), muszą znaleźć się: oznaczenie osoby, której prezent został przekazany, informacje na temat tego, co zostało przekazane oraz jednostkowa wartość prezentu.
Identyfikując obdarowanego, z całą pewnością należy wskazać imię i nazwisko takiej osoby oraz jej numer identyfikacji podatkowej (NIP). Oczywiście mogą być tutaj zamieszczone inne informacje (jak np. adres zamieszkania), jednak wobec faktu, że pełna identyfikacja podatkowa została dokonana już przez NIP, dane takie winny być uznane za nadmiarowe.
O danych, jakie powinny znaleźć się w ewidencji, wypowiedział się Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście w piśmie z 7 września 2005 r. nr III-2/443-147/05/JP, gdzie możemy przeczytać: (…) do ustalenia za pomocą ewidencji, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy, tożsamości osób, którym wręczane są prezenty o małej wartości wystarczające jest umieszczenie w tej ewidencji danych wskazanych przez Wnioskodawcę, tj. imienia i nazwiska, adresu zamieszkania lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej dla kontrahenta osoby fizycznej albo imienia nazwiska, a także nazwy i siedziby w przypadku kontrahenta osoby prawnej reprezentowanej przez osobę fizyczną (…).
Przekazanie prezentów w zbiorczych opakowaniach
Czasami podatnicy przekazują prezenty dla kontrahentów w zbiorczych opakowaniach, a ich wartość w zbiorczym opakowaniu przekracza 100 zł, natomiast cena jednostkowa nie przekracza 20 zł.
Należy uznać, iż również nieodpłatne przekazanie towarów w opakowaniach zbiorczych, których jednostkowa cena nabycia nie przekracza 20 zł, nie powinno być opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Fakt, że towary są przekazywane w zbiorczych opakowaniach, nie ma znaczenia.
(Uwaga! W 2021 roku zmianie uległa minimalna cena jednostkowa z 10 zł do 20 zł, więc czytając pismo należy mieć to na względzie). Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie nr IPPP3/443-316/14-2/LK z 3 lipca 2014 roku, w którym czytamy:
(…) nieodpłatne przekazanie towarów będących przedmiotem wniosku, wytworzonych przez Spółkę, których jednostkowa cena nabycia netto lub jednostkowy koszt wytworzenia nie przekracza 10 zł, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, iż stanowią one prezenty o małej wartości, o których mowa w art. 7 ust. 4 ustawy, a ich przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki, gdyż jak wskazał Wnioskodawca, bezpłatnie przekazane towary służą wyłącznie celom reklamowym, promocji towarów sprzedawanych przez Wnioskodawcę, ich przekazanie jest ściśle powiązane ze strategią marketingową Spółki. Działania takie umożliwiają zapoznanie się konsumentów z towarami sprzedawanymi przez Spółkę, zwiększają wiedzę i świadomość konsumentów o asortymencie Spółki, akcje marketingowe z wykorzystaniem bezpłatnej dystrybucji towarów budują pozytywny wizerunek danej marki, a promocja towarów w taki sposób zwiększa sprzedaż Spółki.
Ponadto, na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług opisanego we wniosku nieodpłatnego przekazania nie ma wpływu ilość przekazanych towarów jednemu podmiotowi, ani status tego podmiotu. W szczególności, w analizowanej sprawie nie ma znaczenia, że towary te przekazywane są w opakowaniach zbiorczych (kartonach, zgrzewkach), w których może znajdować się kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt pojedynczych opakowań tego samego rodzaju towaru o tej samej pojemności/wadze. Istotne znaczenie ma, że jednostkowy koszt wytworzenia (ewentualnie cena nabycia) pojedynczego towaru nie przekracza 10 zł netto (…).
Przykład 1.
Firma przekazała kontrahentowi karton prezentów w postaci małych opakowań, których firma jest producentem. Cena jednostkowa wynosi 8 zł, w kartonie znajduje się 30 sztuk. W takiej sytuacji przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu.
