W 2019 r. rozpoczęto przygotowania do wprowadzenia nowej matrycy stawek VAT. Uchwalona latem ubiegłego roku ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw określiła, że nowa matryca stawek VAT stosowana jest od 1 lipca 2020 r.
Nomenklatura scalona zamiast PKWiU
Wspomniana powyżej ustawa z 9 sierpnia 2019 r. wprowadza istotne zmiany w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług, Ordynacji podatkowej, Prawie bankowym, Kodeksie karnym skarbowym i ustawie o opłacie skarbowej.
Wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT odniesie cztery najistotniejsze skutki:
-
system klasyfikacji towarów i usług stosowany na potrzeby podatku VAT ulegnie zmianie;
-
stawki VAT zostaną uproszczone;
-
system ryczałtowy dla rolników zostanie zmieniony;
-
podatnicy będą mogli ubiegać się o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS).
Od 2008 r. system VAT był sklasyfikowany na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. PKWiU jest klasyfikacją produktów i usług przygotowaną w celu stosowania w obrocie gospodarczym, podzieloną kolejno na sekcje, działy, grupy, klasy, kategorie, podkategorie oraz pozycje. PKWiU miała wielu krytyków z uwagi na znaczny stopień skomplikowania. Wskazana powyżej ustawa zastępuje PKWiU poprzez wprowadzenie Nomenklatury scalonej (tzw. CN – z ang. „combined nomenclature”). Nomenklatura CN jest systemem nadzorowanym przez Komisję Europejską, stosowanym zarówno w obrocie międzynarodowym, jak i w obrocie wewnątrzwspólnotowym. Komisja Europejska co roku publikuje nową wersję Nomenklatury. Oznaczenie stosowane w ramach Nomenklatury pozwala na szybką i jednoznaczną klasyfikację towarów.
Nomenklatura scalona dzieli się na sekcje, działy, pozycje i podpozycje i jest dostępna za pośrednictwem Przeglądarki taryfowej dostępnej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.
Nowa matryca stawek VAT
Do tej pory różne produkty (nawet w ramach tej samej grupy) były objęte różnymi rodzajami stawek VAT. Po zmianach całe grupy towarowe zostaną objęte tą samą stawką.
Ustawa zawiera wykaz towarów i usług uszeregowany według kolejnych stawek podatku VAT (8%, 5%).
Przykład 1.
Do tej pory dla pieczywa i wyrobów ciastkarskich stosowano różne stawki podatkowe – 5% VAT dla produktów, których data przydatności do spożycia nie przekracza 14 dni (m. in. chleb, bułki), 8% VAT dla wyrobów ciastkarskich o podwyższonej zawartości cukru, których data przydatności do spożycia nie przekracza 14 dni (m. in. pączki czy drożdżówki), 23% VAT dla pozostałych wyrobów o wydłużonym terminie przydatności do spożycia (np. pakowane wyroby ciastkarskie).
Po zmianach pieczywo i pieczywa cukiernicze zostały sklasyfikowane jako CN 19 (przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze) i objęte jedną stawką podatku VAT w wysokości 5%. Cukry i wyroby cukiernicze – z wyłączeniem towarów objętych CN 1704 – w tym wyroby cukiernicze (włącznie z białą czekoladą) niezawierające kakao zostały objęte stawką 8% VAT. Skład czy termin ważności do spożycia nie będzie miał znaczenia dla wysokości podatku.
Przedsiębiorca winien sprawdzić za pomocą dostępnej na stronach internetowych Ministerstwa Finansów i Głównego Urzędu Statystycznego wyszukiwarki aktualny kod produktu w CN oraz dostosować stawkę podatku do nowych zasad od 1 lipca 2020 r.
Skutkiem wprowadzonych zmian jest również generalnie obniżenie stawek podatku od towarów i usług (tzw. równanie w dół), przy jednoczesnym podwyższeniu stawek na wybrane (nieliczne) towary. Przykładowo nowa stawka podatku VAT w wysokości 5% będzie obowiązywała w odniesieniu do:
-
mięsa i podrobów,
-
ryb i skorupiaków,
-
produktów mleczarskich,
-
zbóż,
-
warzyw,
-
owoców,
-
tłuszczy i olejów,
-
przetworów z warzyw i owoców,
-
zup i bulionów,
-
lodów,
-
wód, w tym wód mineralnych i gazowanych.
Stawka podatku VAT w wysokości 8% będzie obowiązywała w przypadku:
-
kaw, herbat i przypraw,
-
cukru i wyrobów cukierniczych,
-
sosów i przetworów spożywczych,
-
towarów używanych w rolnictwie,
-
towarów używanych w związku z ochroną zdrowia,
-
usług związanych z usuwaniem odpadów,
-
taksówek i transportu pasażerskiego,
-
usług weterynaryjnych,
-
usług fryzjerskich,
-
usług pogrzebowych,
-
usług kulturalnych i rozrywkowych,
-
usług napraw i konserwacji wyrobów.
W okresie przejściowym (zgodnie z nowymi założeniami trwającym do 30 czerwca br.) nowe stawki są stosowane dla następujących towarów i usług:
-
5% VAT:
-
książki, broszury, ulotki i podobne materiały drukowane;
-
regionalne oraz lokalne gazety, dzienniki i czasopisma (w tym ilustrowane lub zawierające materiały reklamowe);
-
książki dla dzieci, obrazkowe, do rysowania lub kolorowania;
-
nuty drukowane lub w rękopisie;
-
mapy i mapy hydrograficzne (w tym atlasy, mapy ścienne, plany topograficzne i globusy, drukowane);
-
pozostałe artykuły drukowane, włącznie z drukowanymi obrazkami i fotografiami
-
dyski, taśmy, półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej, „karty inteligentne” i inne nośniki do rejestrowania dźwięku lub innych zjawisk;
-
8% VAT:
-
gazety, dzienniki i czasopisma, nawet ilustrowane lub zawierające materiały reklamowe, z wyłączeniem czasopism regionalnych lub lokalnych;
-
pozostałe artykuły drukowane, włącznie z drukowanymi obrazkami i fotografiami – wyłącznie roczniki, z wyjątkiem czasopism regionalnych lub lokalnych.
Podatnik może poprosić o WIS
Jeżeli podatnik ma wątpliwości odnośnie do zastosowania konkretnej stawki podatku dla oferowanych przez siebie towarów lub usług, może zwrócić się do organu podatkowego o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej.
WIS ma formę decyzji administracyjnej, w której podaje się:
-
opis towaru lub usługi;
-
prawidłową klasyfikację towaru lub usługi;
-
poprawną stawkę podatku VAT.
Decyzja w sprawie WIS będzie wiązała organ podatkowy w odniesieniu do podatnika, względem którego została wydana. Na zasadach określonych w ustawie z WIS będą mogli korzystać również inni podatnicy.
