Osoby, którym pozostało zaledwie kilka lat do emerytury, są chronione przed zwolnieniem. Od 1 października 2017 roku obowiązują nowe zasady dotyczące ochrony przedemerytalnej. Wiek pracowników chronionych przed zwolnieniem uległ obniżeniu. Od kiedy, według nowych przepisów, pracownikowi przysługuje ochrona przedemerytalna? Jak określić datę objęcia ochroną? Tego dowiesz się z artykułu.
Ochrona przedemerytalna od 1 października 2017 roku
1 października 2017 roku w życie weszła nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach - ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. nowelizująca ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektóre inne ustawy (Dz. U. z 2017 r. poz. 38). Zgodnie z tą nowelizacją data osiągnięcia uprawnień do emerytury nadal zależy od daty urodzenia, ale obniżeniu uległ wiek emerytalny. Teraz wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. W związku z tą zmianą obniżeniu uległ również wiek, w którym rozpoczyna się ochrona przedemerytalna. Zostaną nią objęte kobiety, które ukończyły 56 lat i mężczyźni, którzy ukończyli 61 lat, czyli osoby, którym brakuje 4 lat do emerytury.
Ochrona przedemerytalna nie dotyczy osób, które są zatrudnione na innej podstawie niż umowa o pracę. Co istotne, jeśli pracownik jest zatrudniony w kilku zakładach pracy, we wszystkich obowiązuje go ochrona, niezależnie od wymiaru etatu.
Co ważne, pracownicy, którzy zostali objęci ochroną na poprzednich zasadach, jeśli osiągną wiek emerytalny, będąc jeszcze w okresie ochronnym, nadal są chronieni przed zwolnieniem aż do upływu okresu ochronnego.
Ustalenie daty objęcia ochroną przedemerytalną
Bardzo ważne jest prawidłowe określenie terminu, od kiedy pracownik zostaje objęty ochroną przedemerytalną, pracownika objętego ochroną co do zasady nie można bowiem zwolnić (art. 39 Kodeksu pracy).
Ochroną przedemerytalną zostają objęci:
-
pracownicy, którzy rozpoczęli wiek ochronny na dotychczasowych zasadach (4 lata wstecz od wydłużonego wieku emerytalnego) - do upływu 4 lat od rozpoczęcia ochrony;
-
pracownicy, którzy w ciągu najbliższych 4 lat osiągną wiek emerytalny - do 1 października 2021 roku;
-
pracownicy, którzy wiek emerytalny osiągną po 1 października 2021 roku - zostaną objęci ochroną na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego (56 lat kobiety i 61 lat mężczyźni) do jego osiągnięcia.
Przykład 1.
Pani Iwona urodziła się 1 maja 1957 roku, więc ochronę przedemerytalną rozpoczęła 1 listopada 2014 roku. Okres ochronny zakończy się po 4 latach - 1 listopada 2018 roku, mimo że w 2017 roku pani Iwona skończy 60 lat, czyli osiągnie wiek emerytalny.
Przykład 2.
Pan Grzegorz urodził się 12 grudnia 1957 roku. Zgodnie z obniżeniem wieku emerytalnego, osiągnął go 12 grudnia 2018 roku. 1 października 2017 roku nie przysługiwała mu jeszcze ochrona przedemerytalna, ale w związku z przepisami przejściowymi wiek emerytalny osiągnie przed upływem 1 października 2021 roku, więc został objęty okresem ochronnym od 1 października 2017 r. do 1 października 2021 r.
Przykład 3.
Pani Monika 60 lat ukończy 3 listopada 2026 roku. Ochroną przedemerytalną zostanie objęta od 3 listopada 2022 roku (4 lata wstecz od osiągnięcia wieku emerytalnego).
Kiedy mimo ochrony przedemerytalnej można zwolnić pracownika?
Bywają sytuacje kiedy, mimo że pracownik jest objęty ochroną, można go zwolnić. Ochrona przedemerytalna nie będzie dotyczyć:
-
pracowników, których pracodawca chce zwolnić z ich winy (dyscyplinarnie);
-
pracowników, którzy uzyskali prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 40 Kodeksu pracy);
-
pracowników zakładu pracy, względem którego ogłoszono upadłość lub likwidację (art. 411 Kodeksu pracy);
-
pracowników, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 4 lata, ale wraz z osiągnięciem tego wieku nie będą posiadali okresów zatrudnienia uprawniających do emerytury.
Wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego pracownik nie jest już chroniony przed zwolnieniem. Jednak nie może to być powód do zwolnienia, może to bowiem zostać uznane przez sąd jako przejaw dyskryminacji.
