Odprawa emerytalna i odprawa rentowa a ZUS

Na skróty

Rozwiązanie umowy o pracę oznacza konieczność wzajemnych rozliczeń pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Chodzi tu o wypłatę zarówno wynagrodzenia za wykonaną pracę, jak i świadczeń, które przysługują pracownikowi w związku z końcem zatrudnienia. Zwykle są to odprawa rentowa, odprawa emerytalna bądź ekwiwalent urlopowy za niewykorzystane dni odpoczynku.

Odprawa emerytalna i odprawa rentowa - przepisy

Odprawa emerytalna - jak sama nazwa wskazuje - przysługuje pracownikowi przy przejściu na emeryturę. Analogicznie: odprawa rentowa wypłacana jest przy przejściu na rentę.

Art. 92¹ Kodeksu pracy "Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia."

Zakład pracy może wprowadzić wewnętrzny regulamin, dający prawo do wyższej odprawy emerytalnej lub rentowej niż ta ustawowa. Wyższe odprawy (na podstawie odrębnych przepisów) otrzymują również reprezentanci niektórych zawodów - np. samorządowcy, żołnierze, górnicy i nauczyciele.

Zobacz też

Odprawa emerytalna oraz odprawa rentowa są świadczeniami jednorazowymi - czyli otrzymując je raz, nie można znów nabyć do nich prawa. Ponadto jeśli otrzyma się odprawę rentową, nie można pobrać odprawy emerytalnej - i vice versa.

Pracownik przechodzący na emeryturę u kilku różnych pracodawców odprawę emerytalną może pobrać wyłącznie od jednego z nich - ma prawo wybrać, od którego. Potwierdza to wyrok Najwyższego z dnia 9 stycznia 2001 roku, sygn, akt: I PKN 172/00. Oprócz tego warto wiedzieć, że odprawa emerytalna lub odprawa rentowa przysługuje zarówno przy umowie o pracę na czas nieokreślony, jak i określony. Pod uwagę nie bierze się także stażu pracy w firmie.

Odprawa emerytalna i odprawa rentowa a ZUS

Podstawa wymiaru składek na ZUS pracowników to m.in. przychód z zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Jednakże nie wszystkie dochody z tego stosunku podlegają oskładkowaniu - wyjątki można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

§ 2 pkt 2. Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe "Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące dochody: (...) 2) odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę"

Odprawa emerytalna oraz rentowa nie podlegają też składce na ubezpieczenie zdrowotne. Nawet w przypadku, gdy świadczenia tego rodzaju są wyższe od wartości ustalonych w Kodeksie pracy, to i tak nie odprowadza się od nich składek ZUS. Odprawę emerytalną lub rentową można wypłacić w transzach - konieczne jest podkreślenie faktu, że mają one bezpośredni związek z rozwiązaniem stosunku pracy.

Odprawa emerytalna lub rentowa nie jest zwolniona z podatku dochodowego - dlatego też pracodawca musi od niej obliczyć i odprowadzić zaliczkę, identycznie jak w przypadku zwykłego wynagrodzenia.

Przykład 1.

Pan Zdzisław nabył prawo do emerytury, po przepracowaniu w zakładzie pracy 10 lat zdecydował się przejść na emeryturę. Nie korzystał wcześniej z odprawy rentowej, w związku z tym pracodawca przyznał mu odprawę emerytalną w wysokości miesięcznego wynagrodzenia, które wynosi 3000 zł brutto. Obliczenie kwoty do wypłaty wygląda następująco:

1. Przychód 3000,00 zł

2. Składki na ubezpieczenie społeczne 0,00 zł

3. Podstawa ubezpieczenia zdrowotnego (1.- 2.) 0,00 zł

4. Koszty uzyskania przychodu 111,25 zł

5. Kwota wolna od podatku 46,33 zł

6. Podstawa opodatkowania po zaokrągleniu (1.- 2.- 4.) 2889,00 zł

7. Obliczenie podatku (6. x 18% - 46,33) 473,65 zł

8. Składka na ubezpieczenie zdrowotne 0,00 zł

9. Zaliczka na podatek dochodowy (7.- 8.) 474,00 zł

10. Kwota do wypłaty (1.- 9.) 2526,00 zł

Reasumując: otrzymane odprawa emerytalna lub odprawa rentowa nie są oskładkowane ZUS, ale stanowią dochód ze stosunku pracy, który należy opodatkować.

Polecamy:Kasy fiskalne online - ostateczny termin wdrożenia

Zobacz też