Jeden z pracowników naszej firmy odchodzi na emeryturę. W związku z tym postanowiliśmy mu kupić prezent. Jakie skutki na gruncie podatków wywołuje prezent dla pracownika odchodzącego na emeryturę?
Michał, Ostróda
Wydatki na prezent mogą stanowić koszt. Przekazanie prezentu będzie generowało przychód oraz może powodować obowiązek opodatkowania w zakresie VAT.
Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.
Powszechne jest, że pracownicy odchodzący na emeryturę otrzymują prezenty. W mojej opinii prezent okolicznościowy jest elementem wynagrodzenia za całokształt pracy i w tej formie jako świadczenie na rzecz pracownika stanowi koszt uzyskania przychodu. Poniesiony wydatek dobrze świadczy o kulturze pracodawcy, poprawia atmosferę w firmie, podnosi lojalność wszystkich pracowników i tym samym służy zachowaniu źródeł przychodu. Nadmieńmy, że wskazany wydatek nie został również przez ustawodawcę bezpośrednio wyłączony z kosztów uzyskania przychodów w katalogu. Dlatego też moim zdaniem możemy zakwalifikować je jako koszty uzyskania przychodu.
Również organy podatkowe nie kwestionują możliwości zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Takie stanowisko wyraził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w piśmie z 23 września 2011 r., sygn. IBPBI/2/423-762/11/AP, w którym możemy przeczytać:(…) zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
W świetle powyższego należy jednakże stwierdzić, iż poniesionych przez Spółkę wydatków na prezenty dla odchodzących na emeryturę pracowników, sfinansowanych z Jej środków obrotowych nie należy rozpatrywać w zakresie kosztów reprezentacji, które to koszty są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy cytowanego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ nie są skierowane na zewnątrz, czyli do kontrahentów lub potencjalnych kontrahentów Spółki lecz dotyczą pracowników. Wydatki te stanowią zatem koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (…).
Wydatki na upominek a przychód pracownika
Wydatki poniesione na zakup prezentu dla pracownika odchodzącego na emeryturę nie zostały wymienione w katalogu zwolnień, od których nie trzeba pobierać podatku. Jest to po prostu forma dodatkowego wynagrodzenia za pracę. Wartość otrzymanego świadczenia w naturze pracodawca powinien doliczyć do innych przychodów ze stosunku pracy uzyskanych przez pracownika w danym miesiącu i od łącznej kwoty dochodów obliczyć, pobrać i przekazać do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy.
Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe. Tytułem przykładu można wskazać pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 29 maja 2008 r. nr sygn. IPPB2/415-345/08-4/MG, w którym czytamy, że:(...) przekazywane pracownikom prezenty, które sfinansowane będą w całości lub w części z innych środków niż Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych lub fundusze związków zawodowych t. j. ze środków obrotowych Spółki, stanowić będą dla pracowników nieodpłatne świadczenie otrzymane od pracodawcy, które zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy powinny być zaliczone do podlegającego opodatkowaniu przychodu ze stosunku pracy, którego wysokość należy ustalić w oparciu o art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pracodawcy (...).
Osoba posiada status emeryta
Zgoła odmiennie należy postąpić w sytuacji, gdy pracownik posiada status emeryta. W takim przypadku przychód z tego tytułu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, zgodnie z którym - jak wskazałem - wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty
3 000 zł.
Prezent dla pracownika odchodzącego na emeryturę a VAT
Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają co do zasady czynności odpłatne, tj. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Opodatkowaniu podlega również wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Ustawa określa dodatkowo pewne czynności, które należy traktować na równi z odpłatną dostawą towarów. Takimi czynnikami są również pewne działania podatnika mające charakter nieodpłatny. Za opodatkowaną dostawę towarów uważa się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
-
przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
-
wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Tym samym co do zasady przekazanie prezentu będzie podlegało opodatkowaniu. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie nr IPPP1-443-555/09-5PR z 11 września 2009 r., w którym czytamy:(...) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegać będzie generalnie każde nieodpłatne przekazanie towarów, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne bądź spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki). W takim przypadku na Wnioskodawcy ciążyć będzie obowiązek naliczenia podatku VAT należnego. Z uwagi na powyższe przekazując pracownikom, ich rodzinom i klientom do wykorzystania towary wymienione w przedmiotowym wniosku m.in. takie jak nagrody, dyplomy, odznaczenia, artykuły spożywcze, wieńce i wiązanki pogrzebowe, kondolencje, kwiaty, firmowe gadżety i inne, Wnioskodawca zobowiązany jest do naliczenia podatku z tytułu przekazania przedmiotowych towarów, na mocy art. 7 ust. 2 cyt. ustawy (...).
Jednak od tej reguły są wyjątki. Wyłączeniu z zakresu opodatkowania podlegają dwie kategorie nieodpłatnych dostaw towarów wymienione enumeratywnie w ustawie:
-
prezenty o małej wartości i
-
próbki.
Stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
- o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
- których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.
Tym samym, o ile wartość prezentu mieści się w limicie wskazanym powyżej, jego przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu.
