Faktura to podstawowy dokument handlowy, który potwierdza zawarcie umowy oraz realizację transakcji. Odroczenie terminu płatności może zmienić warunki zapłaty między przedsiębiorcami. Faktura może dokumentować także zdarzenie otrzymania zaliczki na poczet przyszłej transakcji sprzedaży. Zobowiązań do zapłaty dla kontrahentów jest często bardzo wiele. W związku z koniecznością regulowania różnego rodzaju zobowiązań handlowych przedsiębiorcy decydują się na zawarcie umów dotyczących odroczenia terminu płatności za fakturę.
Czy wobec tego czynność odroczenia płatności za fakturę będzie podlegać opodatkowaniu PCC?
Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych
Na mocy art. 1 ust. 1 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (zwanym dalej PCC) podlegają takie czynności cywilnoprawne jak:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;
- umowy darowizny, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;
- ustanowienie hipoteki;
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
- umowy depozytu nieprawidłowego;
- umowy spółki.
Opodatkowaniu podatkiem PCC podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Opodatkowaniu podatkiem PCC podlegają też orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak powyżej wymienione czynności cywilnoprawne.
Nawiązując do do art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, powyższe czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu PCC, jeżeli przedmiotem tych czynności są:
- rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Podatek PCC płaci nabywca
Jedną z podstawowych różnic w opodatkowaniu pomiędzy podatkiem PCC a innymi daninami publicznymi jest to, że to nabywca opłaca podatek PCC.
- ustalenia podstawy opodatkowania i obliczenia podatku PCC;
- zadeklarowania przedmiotu, podstawy opodatkowania i podatku PCC w formie deklaracji PCC;
- zapłaty podatku PCC
– jest kupujący przy umowie sprzedaży, obdarowany przy darowiźnie, nabywca własności nieruchomości przy umowie dożywocia, użytkownik lub nabywca prawa służebności, biorący pożyczkę lub przechowawca przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego, składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki.
Przy umowie spółki cywilnej zobowiązanym do wykonania powyższych czynności są wspólnicy, a przy pozostałych umowach spółki – spółka.
Warto wspomnieć, że pewnym wyjątkiem od reguły jest umowa zamiany. Przy umowie zamiany zobowiązanymi do wykonania ww. czynności są strony umowy.
Co oznacza odroczenie terminu płatności za fakturę?
Pojęcie terminu płatności jest integralnym elementem w różnego rodzaju umowach handlowych, w innych typach umów czy też w zobowiązaniach podatkowych.
Wykonanie świadczenia, zapłata zobowiązania, zapłata podatku następuje z uwzględnieniem określonego terminu płatności. Jednym z obszarów, w którym funkcjonują terminy płatności, jest zobowiązanie z tytułu umów handlowych.
W praktyce gospodarczej łatwo zauważyć, że terminy płatności za faktury są zróżnicowane. Powstaje wobec tego pytanie: czy w ogóle można odroczyć terminy płatności za fakturę?
Odroczenie terminu płatności może nastąpić tylko wtedy, kiedy określony został pierwotny termin płatności.
Odroczenie terminu płatności to nic innego jak uzgodnienie przez obie strony transakcji innego od pierwotnego terminu płatności.
Skutek odroczenia płatności jest taki, że dłużnika obowiązuje inny niż pierwotnie ustalony termin płatności. Do tego innego terminu powinien zdążyć z zapłatą za fakturę.
Warto wspomnieć, że ani przepisy Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, ani Ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych nie ograniczają swobody w kształtowaniu (odraczaniu) terminu płatności.
W praktyce oznacza to tyle, że strony za wspólnym porozumieniem mogą dokonać odroczenia terminu płatności.
Nawet w art. 7 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych prawodawca wspomina, że termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, chyba że strony w umowie wyraźnie ustalą inaczej i pod warunkiem, że ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.
Trzeba w tym miejscu wspomnieć jednak o pewnym wyjątku od reguły.
- dłużnikiem zobowiązanym do zapłaty za towary lub usługi jest duży przedsiębiorca, a
- wierzycielem jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni przedsiębiorca.
Jeżeli strony ustalą harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, termin ten stosuje się do zapłaty każdej części świadczenia pieniężnego.
Odroczenie terminu płatności za fakturę a PCC
W ustawie o PCC na próżno szukać czynności odroczenia płatności za fakturę jako objętą obowiązkiem opodatkowania podatkiem PCC.
Odroczenie terminu płatności za fakturę nie będzie bowiem stanowiło umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku czy też umowy darowizny, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.
Odroczeniem terminu płatności za fakturę nie będzie także ustanowienie hipoteki czy odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego (oraz odpłatnej służebności).
Umowa depozytu nieprawidłowego również nie stanowi odroczenia terminu płatności za fakturę.
Czy wobec tego odroczenie terminu płatności za fakturę będzie opodatkowane podatkiem PCC? Czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC.
Niemniej w tym miejscu należałoby wspomnieć o jednej niezwykle istotnej kwestii.
Jeżeli odroczenie terminu płatności nastąpi za jakimkolwiek wynagrodzeniem, a więc z tytułu odroczenia terminu płatności sprzedawca otrzyma jakiekolwiek wynagrodzenie (prowizje, odsetki, inne opłaty), wówczas tego typu umowę należałoby przeanalizować pod kątem kwalifikacji np. jako umowy pożyczki, która stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem PCC.
Polecamy:
