Wielu właścicieli gruntów często ma problemy z prawidłowym określeniem, czy w konkretnym przypadku należy opłacać podatek rolny czy podatek od nieruchomości. W poniższym artykule będziemy rozpatrywać przypadek gruntu rolnego, na którym zaniechano prowadzenia działalności rolniczej. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy w takim przypadku właściciel jest zobligowany do opłacania podatku rolnego, czy też podatku od nieruchomości.
Zakres opodatkowania podatkiem rolnym
Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatku rolnym podatkowi od nieruchomości podlegają wszystkie grunty, chyba że są opodatkowane podatkiem rolnym lub leśnym.
W konsekwencji opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają użytki rolne – grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków. Przesądza to o tym, że grunty – na potrzeby opodatkowania – należy klasyfikować na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków.
Tak też wynika z treści art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, gdzie czytamy, że podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.
WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 22 grudnia 2021 roku (I SA/Go 358/21) zauważył, że pierwszym i podstawowym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntu jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym czy też leśnym jest jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków. To na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków organ podatkowy wymierza odpowiedni podatek i tymi danymi jest związany. Stanowią one podstawę wymiaru podatków.
Warto zwrócić uwagę, że warunkiem opodatkowania podatkiem rolnym jest odpowiednie sklasyfikowanie gruntu w ewidencji. Chodzi o grunty stanowiące użytki rolne. Nie ma tu znaczenia, czy na gruntach jest prowadzona działalność rolnicza. Kluczowe jest wyłącznie to, aby grunt nie był zajęty na prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości
Analizując, czy grunt rolny może podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, należy przywołać treść art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, gdzie można przeczytać, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Ponadto, jak wynika z treści art. 1a ust. 3 ww. ustawy, przez określenia:
- użytki rolne,
- lasy,
- nieużytki,
- grunty zadrzewione i zakrzewione,
- grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi oraz grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi,
- grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi
– rozumie się grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków.
Ponownie zatem zostało podkreślone w przepisach, że grunty będące użytkami rolnymi podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości wyłącznie, gdy takie grunty są zajęte na prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Podatek od nieruchomości jest zobowiązaniem podatkowym, które dotyczy gruntów rolnych zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Jeżeli zatem grunt rolny nie jest zajęty na tego typu działalność, to nie występuje podatek od nieruchomości.
Podatek rolny czy podatek od nieruchomości gdy grunt nie jest wykorzystywany w firmie?
Z zaprezentowanych przepisów wynika zatem, że podstawą wymiaru podatków jest ewidencja gruntów. W wyroku NSA z 8 lutego 2018 roku (II FSK 103/16) wskazano, że organ podatkowy nie może czynić samodzielnych ustaleń w zakresie klasyfikacji gruntów zawartych w ewidencji gruntów i budynków. Za użytek rolny może być uznany jedynie grunt tak sklasyfikowany w ewidencji. Dane z ewidencji korzystają z domniemania zgodności ze stanem rzeczywistym.
Dane zawarte w ewidencji stanowią dowód w postępowaniu w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego. Należy bowiem wskazać, że w myśl art. 194 Ordynacji podatkowej dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.
Powyższe domniemanie może zostać obalone poprzez dowód przeciwny. Tak będzie np., gdy organ podatkowy wykaże, że na gruncie rolnym prowadzona jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Wtedy organ podatkowy nie będzie kierował się danymi z ewidencji, lecz stanem faktycznym.
Przechodząc natomiast do odpowiedzi na pytanie, co w przypadku gdy na gruncie rolnym nie jest prowadzona działalność rolnicza, warto odnieść się do treści wyroku WSA w Gliwicach z 12 lutego 2021 roku (I SA/Gl 1057/20), gdzie podano, że w przypadku użytków rolnych lub lasów zasadą jest ich opodatkowanie odpowiednio podatkiem rolnym bądź leśnym, a nie podatkiem od nieruchomości. Nie ma też znaczenia dla opodatkowania tego rodzaju gruntów to, czy są one wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem klasyfikacyjnym. Np. użytek rolny, na którym nie prowadzi się żadnej działalności rolniczej, dalej będzie opodatkowany podatkiem rolnym, a grunt o klasyfikacji leśnej pozbawiony drzew będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem leśnym.
Należy jednak podkreślić, że będzie tak do czasu, aż na tych gruntach nie zostanie podjęta działalność gospodarcza inna niż rolnicza lub leśna – czyli nie nastąpi ich zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej.
To oznacza, że w przypadku gruntów rolnych (użytków rolnych), na których zaniechano prowadzenia działalności rolniczej, nadal trwa obowiązek opłacania podatku rolnego.
Zaprzestanie działalności rolniczej nie powoduje konieczności opłacania podatku od nieruchomości. Z takim przypadkiem mielibyśmy do czynienia wyłącznie wtedy, gdy na gruntach rolnych byłaby prowadzona działalność gospodarcza.
Natomiast przepisy nie uzależniają możliwości opodatkowania gruntów podatkiem rolnym od faktycznego prowadzenia działalności rolniczej.
Przykład 1.
Osoba fizyczna jest właścicielem gruntów sklasyfikowanych w ewidencji jako użytki rolne. Na gruntach tych nie prowadzi jednak działalności rolniczej ani żadnej innej aktywności. W takim przypadku podatnik będzie opłacał podatek rolny.
W konsekwencji osoby będące właścicielami gruntów rolnych mogą nadal opłacać podatek rolny, nawet w przypadku gdy zaniechano prowadzenia działalności rolniczej. Podstawą wymiaru są bowiem dane wynikające z ewidencji gruntu, a nie faktyczna działalność rolnicza.
