Nowelizacja Ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, która obowiązuje od stycznia 2014 roku, wprowadziła diametralne zmiany w kwestii towarów używanych. Modyfikacja przepisów wpłynęła bowiem na zasady korzystania ze zwolnienia przy ich dostawie, co w efekcie przyczyniło się do likwidacji definicji towarów używanych.
Dwie definicje towarów używanych w 2013 roku
Jeszcze do końca 2013 roku w ustawie o VAT można było znaleźć przepisy podwójnie definiujące pojęcie towarów używanych. Obie definicje, chociaż dotyczyły tych samych towarów, to odnosiły się do odmiennych zasad obowiązujących przy ich sprzedaży.
Pierwsza z definicji towarów używanych była uregulowana w art. 43 ust. 2, w którym można było przeczytać, iż: “Przez towary używane (...) rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel”. Powyższe regulacje odnosiły się natomiast do art. 43 ust. 1 pkt 2, który zwalniał od podatku VAT przedsiębiorcę dokonującego dostawy towarów używanych, jeżeli w stosunku do nich nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Do końca 2013 roku podatnik był zwolniony z podatku VAT w przypadku dokonania sprzedaży rzeczy ruchomych używanych przez niego minimum pół roku, gdzie przy ich nabyciu nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego. Co istotne, okres używania należało liczyć od momentu nabycia rzeczy przez podatnika. |
Druga z kolei definicja, znacznie mniej znana, lecz równie często stosowana w obrocie gospodarczym, dotyczy objętych szczególną procedurą dostaw towarów używanych. Jak wynika z art. 120 ust. 1 pkt 4, przez towary używane należy rozumieć ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie. Definicja ta nie dotyczy jednak przedmiotów takich, jak:
dzieła sztuki (np. obrazy, kolaże, rzeźby, posągi lub fotografie artystyczne),
przedmioty kolekcjonerskie (np. znaczki pocztowe lub skarbowe, stemple pocztowe),
antyki, których wiek przekracza 100 lat,
metale szlachetne (np. srebro, złoto platyna),
kamienie szlachetne (np. diament, szmaragd, bursztyn, perła).
Co do zasady dla podatnika dokonującego dostawy towarów używanych w celu odprzedaży - podstawą opodatkowania VAT jest marża. Wartość wspomnianej marży należy określić jako różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.
Co odróżniało te dwie definicje, to z pewnością fakt użytkowania towarów przez podatnika. W objaśnieniu odnoszącym się do procedury marży wynika, że ruchomości nie są wykorzystywane przez podatnika, lecz nabyte w celu ich odsprzedaży. W związku z tym towary te nie spełniały w pełni definicji określonej w art. 43 ust. 2 ustawy.
Towary używane w 2014 roku a zastosowanie zwolnienia przedmiotowego
Jak wspomniano na wstępie, zmiany w zakresie towarów używanych, które weszły w życie w styczniu 2014 roku, wpłynęły tak istotnie na kwestię odliczenia podatku VAT przy ich sprzedaży, że usunięto przepisy obejmujące jedną z definicji.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Za sprawą powyższej zmiany ustawodawca zdecydował się na całkowite usunięcie definicji towarów używanych, zawartej w art. 43. ust. 2, który został uchylony z początkiem stycznia 2014 roku. |
Zatem nie ma już znaczenia okres użytkowania ruchomości (również składników majątku wprowadzonych do środków trwałych przedsiębiorstwa), ponieważ prawo do zwolnienia z podatku przy sprzedaży będzie występować jedynie w przypadku, gdy przedmioty były wykorzystywane na potrzeby czynności zwolnionych z opodatkowania. Ogranicza to więc znacznie krąg przedsiębiorców mogących skorzystać z tego przywileju do tych korzystających ze zwolnienia przedmiotowego lub związanego z wartością sprzedaży. W dalszym ciągu obowiązującym warunkiem jest jednak brak wystąpienia prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT przy nabyciu towarów.
Procedura marży
Co do zasady z procedury VAT marża może skorzystać podatnik dokonujący dostawy towarów używanych nabytych w celu ich dalszej odsprzedaży. Stosowanie w obrocie zarówno procedury marży, jak i zasad ogólnych wymaga prowadzenia przez podatnika dodatkowej ewidencji do transakcji tego typu, aby móc wyodrębnić kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia wartości marży.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
Na fakturze wystawianej przez podatnika dokonującego dostawy towarów używanych powinny zostać wykazane takie elementy, jak:
data wystawienia;
kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;
numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
nazwa (rodzaj) towaru lub usługi;
miara i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
kwota należności ogółem;
w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 - wyrazy "metoda kasowa";
w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 - wyraz "samofakturowanie";
- a także wyrazy "procedura marży - towary używane".
Warto jednak zwrócić uwagę na art. 120 ust. 10, który ogranicza zakres towarów do tych, które podatnik nabył od:
osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (zwolnienie przedmiotowe) lub art. 113 (zwolnienie ze względu na wartość sprzedaży nieprzekraczającą kwoty 150.000 zł);
podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana w systemie marży;
podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
