Procedura VAT-marża jest szczególnym sposobem ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tak jak każda inna sprzedaż VAT-marża musi zostać wykazana w pliku JPK. Poniżej omawiamy, jak wykazać sprzedaż VAT-marża w JPK zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów.
Podstawa opodatkowania w procedurze VAT-marża
Reguła ogólna – wyrażona w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT – podaje, że podstawę opodatkowania stanowi wszystko to, co jest zapłatą za dokonaną sprzedaż.
Omawiana przez nas procedura VAT-marża, dotycząca m.in. towarów używanych, zakłada, że podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku (art. 120 ust. 4 ustawy o VAT).
Przez kwotę sprzedaży rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.
Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.
Sprzedaż towarów w procedurze VAT-marża dokonywana na rzecz innego podatnika wymaga udokumentowania fakturą. Zgodnie z art. 106e ust. 3 ustawy o VAT taka faktura powinna zawierać wyrazy „procedura marży – towary używane” oraz:
- datę wystawienia;
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej;
- datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów, lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- kwotę należności ogółem.
Sprzedaż VAT-marża w JPK a objaśnienia Ministerstwa Finsnaów
Zgodnie z pkt 11 objaśnień do rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług dotyczących sposobu wykazywania danych w ewidencji w przypadku wartości sprzedaży brutto dostaw towarów i świadczenia usług opodatkowanych na zasadach marży powinny być wykazywane poszczególne marże (w tym również marże ujemne) i podatek należny od poszczególnych marż (przy marży ujemnej podatek wynosi „zero”).
W przypadku wskazanym powyżej podstawa opodatkowania w danym okresie rozliczeniowym jest równa sumie poszczególnych wartości marż, natomiast podatek należny w danym okresie rozliczeniowym nie stanowi sumy poszczególnych wysokości podatku, lecz powinien być obliczony każdorazowo od ustalonej podstawy opodatkowania.
Zgodnie z broszurą informacyjną MF w sprawie JPK VAT z deklaracją podatnik w ewidencji sprzedaży rejestruje na podstawie faktycznego dokumentu sprzedaży, z podaniem danych kontrahenta, z opisem procedury (MR_UZ – Dostawa towarów używanych), podstawę opodatkowania, tj. wartość marży pomniejszoną o podatek należny i wartość podatku w polach właściwych dla sprzedaży według odpowiednich stawek podatku.
Natomiast faktyczną wartość brutto wykazuje w polu SprzedazVAT_Marza dotyczącym dostawy towarów opodatkowanych na zasadach marży, zgodnie z art. 120 ustawy.
Następnie po stronie zakupu podatnik ewidencjonuje dokumenty zakupu towarów i usług będące podstawą wyliczenia marży z podaniem danych kontrahenta, numeru dokumentu zakupu, wpisując wartość brutto w polu ZakupVAT_Marza dotyczącym nabycia towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną na zasadzie marży.
Na potrzeby artykułu załóżmy, że podatnik zakupił na fakturę towar używany o wartości 10 000 zł i następnie sprzedał go w procedurze VAT-marża za kwotę 12 000 zł. W takim przypadku podstawą opodatkowania będzie różnica pomiędzy kwotą sprzedaży a kwotą nabycia.
Po stronie zakupu podatnik ewidencjonuje całą wartość zakupu, tj. 10 000 zł, wskazując rodzaj dokumentu zakupu (np. faktura czy umowa sprzedaży) oraz wpisując kwotę w polu dotyczącym zakupu na potrzeby VAT-marża.
Natomiast po stronie sprzedaży podatnik stosuje oznaczenie MR_UZ, wskazuje kwotę sprzedaży, tj. 12 000 zł. Dodatkowo podatnik wskazuje faktyczną kwotę marży będącą podstawą opodatkowania. Przy stawce 23% będzie to zatem kwota 1626,02 zł oraz 373,98 zł podatku VAT.
Ponadto możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy kwota marży będzie ujemna. Taki przypadek wystąpi, gdy kwota sprzedaży towaru używanego będzie niższa niż kwota zakupu. W przypadku marży ujemnej podatek nie występuje, ponieważ podstawa opodatkowania wynosi zero.
Powracając do naszego przykładu, załóżmy, że zakupiony za 10 000 zł towar używany podatnik sprzedał w procedurze VAT-marży za kwotę 9000 zł.
Ewidencjonowanie zakupu będzie przebiegać analogicznie. W zakresie sprzedaży podatnik wykaże ujemną marżę i zerową kwotę podatku. Niezmiennie podatnik zastosuje oznaczenie MR_UZ i wskaże kwotę sprzedaży w wysokości 9000 zł (faktyczna wartość sprzedaży w polu „SprzedazVAT_Marza”).
W zakresie marży ujemnej warto podkreślić, że w części deklaracyjnej JPK VAT w zbiorczych wartościach podstawy opodatkowania dla poszczególnych stawek VAT nie ujmuje się ujemnych kwot marż, dla których podatek należny wynosi 0,00 zł. To oznacza, że ujemna marża nie pomniejsza sumy podstawy opodatkowania w danym miesiącu. Taka ujemna marża w ogóle nie jest bowiem wykazywana w części deklaracyjnej. Ujemną marżę należy wykazać jedynie w części ewidencyjnej pliku JPK VAT.
W przypadku gdy sprzedaż w systemie VAT-marża odbywa się na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, co do zasady podatnicy mają obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. W myśl § 6 ust. 1 pkt 5 lit. f rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących sprzedaż w procedurze VAT-marża ma się odbywać tak jak dawniej poprzez tzw. zero techniczne.
Co ciekawe, zgodnie ze stanowiskiem MF w przypadku procedury marży nie ma zastosowania oznaczenie »RO« (dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących), gdyż zapis dotyczący podstawy opodatkowania i podatku nie jest dokonywany na podstawie raportu z kasy rejestrującej.
W takiej sytuacji najbezpieczniejszym rozwiązaniem wydaje się wystawienie faktury do paragonu i oznaczenie jej w JPK VAT MR_UZ jednak bez oznaczenia FP.
Sposób ewidencjonowania sprzedaży w procedurze VAT-marża jest zagadnieniem skomplikowanym, ponieważ w ewidencji należy odnotować wszystkie elementy wpływające na ustalenie kwoty podatku, tj. zarówno kwotę nabycia, kwotę sprzedaży, jak i podstawę opodatkowania. Co więcej, ewidencjonowaniu podlega również marża ujemna, która jednak nie jest odnotowywana w części deklaracyjnej JPK VAT.
