Głównym aktem prawnym dającym szanse na postępowanie w sprawach drobnych roszczeń przed polskim sądem było rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 r. (Dz. Urz. UE 2007 L 199/1). Ważne jest, aby pamiętać, iż rozporządzenie to nie ma zastosowania w przypadku Danii.
Europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń - w jakich sytuacjach możemy skorzystać?
Co do zasady z tego rozwiązania możemy skorzystać w każdej sprawie charakteryzującej się istnieniem elementu transgranicznego, jednakże ustawodawca przewidział ograniczenie kwotowe, zgodnie z którym wartość przedmiotu sporu nie może przekroczyć kwoty 2000 euro.
Czym jest transgraniczność?
Pojęcie transgraniczności stosuję się w przypadku sytuacji w której chociażby jedna ze stron postępowania ma swoje miejsce zamieszkania (bądź pobytu) w innym państwie członkowskim UE niż państwo, w którym jest rozpatrywana sprawa. Dla oceny transgranicznego charakteru sprawy istotna jest data wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu.
Postępowanie w sprawach drobnych roszczeń - roszczenia, które zostały wyłączne:
-
roszczenia z tytułu stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego osób fizycznych,
-
wszystkich praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków alimentacyjnych,
-
postępowań upadłościowych i naprawczych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek (oraz innych osób prawnych), postępowań upadłości układowych (oraz innych podobnych postępowań),
-
ubezpieczeń społecznych i prawa pracy
-
sądownictwa polubownego,
-
najmu i dzierżawy nieruchomości, z wyjątkiem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych,
-
naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym także zniesławienia.
Jaka jest wysokość opłat i jak wygląda przebieg postępowania w sprawach drobnych roszczeń?
Opłata w sprawach drobnych roszczeń jest opłata stałą i wynosi 100 zł. Po złożeniu przez powoda pozwu, sąd udziela odpowiedzi na pozew i wraz z jego odpisem i załącznikami doręcza w terminie 14 dni stronie przeciwnej. Pozwany w terminie 30 dni od dnia doręczenia ma możliwość udzielenia odpowiedzi na pozew i nie musi w tym przypadku korzystać obligatoryjnie z formularza przewidzianego w rozporządzeniu a może jedynie udzielić odpowiedzi w formie zwykłego pisma procesowego.
Odpis złożonej przez pozwanego odpowiedzi jest wysyłany wraz z załącznikami (załączone przez pozwanego dokumenty) do powoda w ciągu 14 dni od wpłynięcia do sądu. Pozwanemu przysługuje prawo do złożenia powództwa wzajemnego w przypadku, gdy opiera się na tej samej umowie lub na tym samym stanie faktycznym co powództwo główne. Zasadą jest tajność postępowania.
Sąd w terminie 30 dni od otrzymania odpowiedzi na pozew może wydać wyrok na podstawie wyników postępowania pisemnego lub wezwać strony do przedstawienia w wyznaczonym terminie (maksymalnie 30 dni) dalszych informacji dotyczących powództwa, lub przeprowadzić postępowanie dowodowe, bądź wezwać strony na rozprawę (rozprawa powinna się odbyć w terminie 30 dni od dnia wezwania).
Sąd wydaje wyrok w terminie 30 dni od zamknięcia rozprawy lub otrzymania wszystkich informacji niezbędnych do wydania orzeczenia i zarządza jego doręczenie obu stronom postępowania.
Czy można zaskarżyć wyroku sądu w sprawach drobnych roszczeń?
Na gruncie prawa polskiego, kodeks cywilny dopuszcza możliwość apelacji od wyroków w drobnych sprawach, natomiast państwa członkowskie mogą dowolnie kształtować tą materię między sobą.
Egzekwowanie wyroku w sprawach drobnych roszczeń
Orzeczenie wydane przez sąd w jednym państwie członkowskim w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez konieczności stwierdzania jego wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Na wniosek strony sąd państwa członkowskiego pochodzenia wydaje zaświadczenie dotyczące takiego orzeczenia.
