Schematy podatkowe MDR (ang. mandatory disclosure rules) to nowe zagadnienie, którego dotychczas w polskim systemie podatkowym nie było. Co istotne, raportowanie MDR nie funkcjonowało dotychczas w innych krajach Unii Europejskiej. Tym samym może to stanowić pewne utrudnienie dla podatników.
Dlaczego musimy raportować?
Raportowanie MDR wynika z przepisów unijnych. Konieczność raportowania schematów MDR została wprowadzona przepisami dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z 25 maja 2018 r. W Polsce przepisy te zostały wprowadzone do krajowego systemu w dużo szerszym zakresie niż to przewiduje powyższa dyrektywa. Tym samym nasz ustawodawca uznał, że podatnicy będą zobligowani do szerszego raportowania. 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, w wyniku czego do Ordynacji podatkowej w Dziale III dodano art. 86a–86o (Rozdział 11a – Informacje o schematach podatkowych).
Wprowadzone przepisy MDR dotyczą w szczególności:
- określenia organu podatkowego, do którego będą kierowane informacje o schematach podatkowych,
- określenia definicji schematu podatkowego oraz przesłanek raportowania,
- wskazania kręgu podmiotów obowiązanych do przekazywania informacji,
- sposobu i terminu raportowania,
- zakresu raportowanych informacji,
Biuro rachunkowe – raportowanie MDR
Biuro rachunkowe jako podmiot odpowiedzialny za rachunkowość i rozliczenia podatkowe swoich klientów może być zobligowane do raportowania. Najczęściej będzie występować w roli promotora lub wspomagającego. W celu przybliżenia roli biura rachunkowego musimy przypomnieć definicję promotora i wspomagającego.
Promotorem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzający klientom, również w przypadku, gdy nie posiada miejsca zamieszkania, siedziby ani zarządu na terytorium kraju (art. 86a §1 pkt 7 i 8 Ordynacji podatkowej), która opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem uzgodnienia.
Wspomagającym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w szczególności osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych (księgowy), która przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjęła się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia. W tym przypadku biura rachunkowe zdecydowanie częściej występują.
Korzyść podatkowa
Ocena kryterium głównej korzyści wymaga określenia w pierwszym kroku, jak zdefiniowana jest korzyść podatkowa na gruncie przepisów MDR. Przez korzyść podatkową dla celów MDR rozumie się:
- niepowstanie zobowiązania podatkowego;
- odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego;
- obniżenie wysokości zobowiązania podatkowego;
- powstanie lub zawyżenie straty podatkowej;
- powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku;
- zawyżenie kwoty nadpłaty;
- zawyżenie kwoty zwrotu podatku;
- brak obowiązku pobrania podatku przez płatnika, jeżeli wynika on z niepowstania zobowiązania podatkowego, odsunięcia w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenia jego wysokości;
- podwyższenie kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym – w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy;
- niepowstanie obowiązku lub odsunięcie w czasie powstania obowiązku sporządzania i przekazywania informacji podatkowych, w tym informacji o schematach podatkowych.
Na gruncie przepisów MDR korzyść podatkowa może powstać także na podstawie regulacji podatkowych obowiązujących w innych niż Polska krajach.
Sankcje
Regulacje MDR powiązane są z sankcjami w przepisach m.in. KKS w przypadku:
- niewywiązania się z obowiązków informacyjnych lub wywiązania się po terminie,
- posługiwania się unieważnionym numerem NSP.
Podatnik może podlegać karze grzywny do 720 stawek dziennych, gdy wbrew obowiązkowi:
- nie przekazuje właściwemu organowi informacji o schemacie podatkowym albo przekazuje je po terminie;
- nie przekazuje właściwemu organowi danych dotyczących podmiotów, którym udostępniono standaryzowany schemat podatkowy albo przekazuje je po terminie;
- będąc korzystającym nie składa w terminie deklaracji podatkowej za okres korzystania ze schematu podatkowego lub osiągnięcia korzyści podatkowej informacji o schemacie podatkowym (art. 86j Ordynacji podatkowej);
- nie informuje pisemnie podmiotu obowiązanego do przekazania schematu podatkowego o tym obowiązku lub robi to po terminie;
- nie przekazuje podmiotowi obowiązanemu do przekazania schematu podatkowego danych dotyczących schematu podatkowego lub robi to po terminie (art. 86f § 1 Ordynacji podatkowej);
- nie informuje pisemnie podmiotów obowiązanych do przekazania informacji o schemacie podatkowym, o tym, że nie przekaże informacji o schemacie podatkowym lub robi to po terminie;
- nie występuje do podmiotu zlecającego czynności z odrębnym pismem o przekazanie mu pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego, lub robi to po terminie.
Ponadto podatnik w przypadku posługiwania się unieważnionym numerem NSP podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
Biorąc pod uwagę, że wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2020 r. wynosi 2600 zł, to stawka dzienna waha się w granicach od 86,67 zł do 34 668 zł, natomiast kara grzywny waha się w granicach od 866,70 zł do 24 960 960 mln zł.
W wypadku mniejszej wagi, w powyższych przypadkach sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Tym samym kary za brak raportowania schematów MDR są wysokie.
