W przypadku wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jako formy opodatkowania działalności gospodarczej należy pamiętać, że wykonywanie niektórych czynności może powodować utratę prawa do niego. Sprzedaż naczepy do pojazdu a ryczałt - czy dokonanie sprzedaży naczepy wyklucza prawo do ryczałtu? W naszym artykule zajmiemy się przypadkiem odpłatnego zbycia naczepy samochodowej.
Sprzedaż naczepy do pojazdu a ryczałt - ustawowe okoliczności powodujące utratę prawa do ryczałtu
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z dostępnych form opodatkowania działalności gospodarczej. W tym zakresie przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia wyboru formy. Jest to zatem sposób rozliczenia podatku stosowany na wniosek podatnika poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia w tym zakresie. Jednocześnie należy pamiętać, że wykonywanie pewnych czynności powoduje brak prawa do ryczałtu. Katalog tych przypadków został określony w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Jak wynika z treści przepisu art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. f tej ustawy, wyłączone z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych są przychody osiągane z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie definiują użytych w tym przepisie pojęć „części”, „akcesoria do pojazdów mechanicznych” i „pojazd mechaniczny”. To oznacza, że należy odnieść się do ich językowego znaczenia.
W konsekwencji możemy wskazać, że pojazd mechaniczny jest to pojazd wyposażony w silnik, zdolny do samodzielnego poruszania się po trasach lądowych (np. po torach kolejowych, drogach publicznych); rozróżnia się pojazdy mechaniczne szynowe oraz bezszynowe pojazdy drogowe; do pojazdów mechanicznych bezszynowych należą: samochody (w tym autobusy), trolejbusy, ciągniki, motocykle i pojazdy specjalne. Naczepa to pojazd bez silnika, o przedniej części pozbawionej kół spoczywającej na ciągniku.
Dalej wskażmy, że część to element jakiejś całości, fragment czegoś dający się wydzielić lub wydzielony, jakaś ilość spośród takich samych elementów tworzących całość, odcinek, kawałek czegoś, ułamek, cząstka, samodzielny przedmiot mogący (wraz z innymi) wejść w skład większej całości.
Natomiast akcesoria to dodatkowe, uzupełniające, mniej ważne części czegoś, dodatkowe składniki, wyposażenie potrzebne do wykorzystania czegoś.
Mówiąc zatem o częściach i akcesoriach, możemy wskazać, że pojęcie „część” oznacza przedmiot stanowiący jakiś dający się samodzielnie wyodrębnić element większej całości; część zapasowa, zamienna, element, którym można w maszynie zastąpić element zepsuty, zużyty.
Natomiast pojęcie „akcesoria” oznacza dodatkowe składniki wyposażenia czegoś; rzeczy albo szczegóły czegoś nie podstawowe, choć ważne; dodatki do czegoś.
Czy odpłatna dostawa naczepy wyklucza z ryczałtu?
Nie ulega wątpliwości, że samochód (niezależnie czy osobowy, czy ciężarowy) jest pojazdem mechanicznym, gdyż jest to pojazd wyposażony w silnik, zdolny do samodzielnego poruszania się po trasach lądowych.
Pozostaje zatem do ustalenia, czy naczepa mieści się w zakresie pojęcia „części i akcesoria”. W tym zakresie możemy wskazać, że z pewnością naczepa nie stanowi części pojazdu mechanicznego, nie jest to bowiem element pojazdu mechanicznego, który jest w nim niezbędny. Ponadto nie jest to część zamienna czy też zapasowa, którą można zastąpić niezbędny w pojeździe element zepsuty albo zużyty.
Natomiast naczepa samochodowa może zostać uznana za akcesoria do pojazdów mechanicznych, gdyż takie naczepy przeznaczone są do montażu lub wykorzystania – zgodnie ze swym przeznaczeniem – w pojazdach mechanicznych. Do podobnej sprawy odniósł się Dyrektor KIS w interpretacji z 6 września 2022 roku (nr 0115-KDWT.4011.785.2022.1.JC):
„W ocenie tut. organu, ładowacze czołowe wraz z osprzętem wymienione we wniosku, mieszczą się w zakresie użytego w ustawie pojęcia »akcesoria do pojazdów mechanicznych«, bowiem jak wskazano, akcesoria są to jedynie dodatkowe, uzupełniające, części czegoś, dodatkowe składniki, wyposażenie potrzebne do wykorzystania czegoś, dodatkowe składniki wyposażenia czegoś, nie podstawowe, choć ważne dodatki do czegoś. Akcesoriami do pojazdów mechanicznych będą zatem takie rzeczy, urządzenia, które przeznaczone są do wykorzystania w takich pojazdach. Takimi właśnie elementami dodatkowymi, przeznaczonymi do wykorzystania w pojazdach mechanicznych zdaniem organu są ładowacze czołowe wraz z osprzętem”.
Ostatecznie organ podatkowy wskazał, że handel tego rodzaju akcesoriami, zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. f ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, podlega wyłączeniu z opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Przenosząc zatem powyższe na grunt problematyki naczep samochodowych, można poprzez analogię wskazać, że również i w przypadku naczep ich głównym zadaniem jest zwiększenie funkcjonalności oraz uniwersalności wykorzystania samochodu. W konsekwencji istnieje w tym zakresie spore ryzyko, że organ podatkowy uzna, iż sprzedaż naczepy wyłącza prawo do rozliczania podatku na zasadach ryczałtu, gdyż sprzedaż ta stanowi działalność w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Skutki utraty prawa do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
Jak wskazuje art. 22 ustawy o zryczałtowanym podatku, w razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik jest obowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi i opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych.
To powoduje, że już z dniem dokonania sprzedaży naczepy – kwalifikowanej jako akcesoria samochodowe – podatnik traci prawo do ryczałtu i ma obowiązek stosować opodatkowanie na zasadach ogólnych.
Przykład 1.
Przedsiębiorca wybrał od 1 stycznia 2023 roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania działalności gospodarczej. 3 lipca 2023 roku sprzedał środek trwały w postaci naczepy do samochodu ciężarowego. Jakie skutki wywołuje sprzedaż naczepy samochodowej przez podatnika opodatkowanego ryczałtem?
Przyjmując, że naczepa stanowi akcesoria samochodowe, 3 lipca podatnik utracił prawo do ryczałtu. Od tego dnia jego działalność jest opodatkowana na zasadach ogólnych i ma on obowiązek założenia KPiR zamiast ewidencji przychodów.
Reasumując, przedsiębiorcy, którzy jako formę opodatkowania wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, muszą zwrócić uwagę na szczególne regulacje wskazujące na okoliczności powodujące utratę prawa do ryczałtu. W tym katalogu znajduje się m.in. sprzedaż części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i w ramach tego pojęcia mieści się naczepa samochodowa.
