Aby integrować pracowników i poprawić stan ich kondycji fizycznej, pracodawcy często decydują się na wynajem obiektów sportowych celem umożliwienia pracownikom spędzenia wolnego czasu na grach zespołowych. Jeżeli na taką sytuację popatrzymy od strony podatkowej, to pojawia się pytanie, czy po stronie pracowników należy rozpoznać przychód, a po stronie pracodawcy można wyodrębnić koszt podatkowy.
Wynajem obiektów sportowych dla pracowników nie jest ich przychodem
Przychód ze stosunku pracy stanowi osobne źródło przychodów określone w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT. Natomiast z treści art. 12 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przychodami ze stosunku pracy mogą być wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz świadczenia nieodpłatne czy też częściowo odpłatne lub świadczenia w naturze, skutkujące powstaniem po stronie pracownika przysporzenia majątkowego mającego swoje źródło w stosunku pracy.
Z uwagi na fakt, że katalog świadczeń stanowiących przychód ze stosunku pracy jest otwarty, niektóre świadczenia pozostające w związku ze stosunkiem pracy mogą być traktowane jako element wynagrodzenia za pracę i w ten sam sposób opodatkowywane, tj. wraz z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym zostały pracownikowi przekazane.
Każdorazowo oceniając, czy występuje po stronie pracowników przychód z nieodpłatnych świadczeń, należy mieć na uwadze treść wyroku TK z 8 lipca 2014 roku (K 7/13). Trybunał orzekł, że nieodpłatne świadczenie w ramach stosunku pracy oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości otrzymane przez pracownika.
Zdaniem Trybunału przede wszystkim należy ustalić, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Świadczenia uzyskiwane od pracodawcy, aby podlegały opodatkowaniu, muszą zatem prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach:
- prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy;
- prowadzi do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi.
W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.
W konsekwencji udostępnienie obiektu sportowego generować może przychód u pracownika tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowało to zaoszczędzenie przez niego wydatków.
Biorąc zatem pod uwagę wskazówki wynikające z przywołanego wyroku, możemy wskazać, że za przychód pracownika z nieodpłatnych świadczeń mogą być uznane tylko takie świadczenia, które:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie);
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
- korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Oceniając powyższe przez pryzmat ww. przesłanek, należy wskazać, że udostępnienie pracownikom obiektu sportowego nie spełnia wszystkich wymienionych warunków.
Trudno bowiem przyjąć, aby dany pracownik zaoszczędził w ten sposób jakikolwiek wydatek. Ponadto nie ma możliwości zindywidualizowania wysokości niniejszego świadczenia w odniesieniu do poszczególnych pracowników.
Skoro obiekt sportowy udostępniony jest wszystkim pracownikom, a tylko część osób jest chętna do skorzystania z takiej możliwości, to nie jest możliwe podzielenie miesięcznych kosztów najmu przez przybliżoną liczbę osób korzystających z obiektu sportowego. W konsekwencji korzyść nie jest wymierna i nie może zostać przypisana indywidualnemu pracownikowi w ściśle określonej wartości.
Tak też wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z 21 marca 2017 roku (nr 2461-IBPB-2-2.4511.1127.2016.1.AR), gdzie możemy przeczytać, że art. 12 ustawy PIT nie może być interpretowany w sposób, który pozwalałby na uznanie, że w związku z korzystaniem z obiektów sportowych po stronie pracowników powstaje przychód ze stosunku pracy (w tym przypadku w postaci innych nieodpłatnych świadczeń).
Wynajem obiektu sportowego dla pracowników stanowi koszt pracodawcy
Wydatek na wynajem obiektu sportowego dla pracowników nie został wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy PIT jako wykluczony z kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
Należy jednak pamiętać, że elementarnym warunkiem uznania wydatku za koszt podatkowy jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego z prowadzoną działalnością. Dany wydatek musi zatem choćby pośrednio przyczyniać się do osiągnięcia przychodu przez przedsiębiorcę.
Zatem możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.
W ramach wydatków związanych z działalnością gospodarczą mieszczą się także tzw. koszty pracownicze. Obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie, diety, wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników itp.
Mogą również obejmować inne wydatki, o ile związane są one z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą oraz mają na celu poprawę atmosfery i warunków pracy, a także zintegrowanie pracowników z pracodawcą. To w konsekwencji powinno przełożyć się na lepszą pracę oraz zwiększenie efektywności pracy, a tym samym ma to wpływ na wyniki pracy, tj. osiągane przychody. Z tego względu są to wydatki związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.
Organy podatkowe na ogół akceptują możliwość ujęcia w kosztach działalności wydatków na poprawę kondycji psychofizycznej pracowników. Przekłada się to na ich lepszą wydajność w pracy, zmniejszoną podatność na wszelkiego rodzaju choroby oraz stres.
Tytułem przykładu można odwołać się do treści interpretacji Dyrektora KIS z 23 marca 2017 roku (nr 1462-IPPB1.4511.21.2017.1.MM), gdzie organ podatkowy wskazał, że wydatki poniesione na korzystanie pracowników z obiektów sportowych stanowią koszty uzyskania przychodów w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tego rodzaju wydatki mają związek z przychodami pracodawcy, spełniają bowiem przesłankę celowości ich poniesienia wynikającą z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami (służą zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów) oraz nie zostały wymienione w negatywnym katalogu kosztów zawartym w art. 23 ust. 1 ww. ustawy.
Reasumując powyższe, należy wskazać, że wynajem obiektu sportowego dla pracowników nie generuje przychodu dla samych pracowników (jest zdarzeniem neutralnym podatkowo) i jednocześnie daje pracodawcy możliwość ujęcia wydatku w kosztach podatkowych.
