Weekendowy system czasu pracy reguluje art. 144 Kodeksu pracy. Polega on na wykonywaniu pracy jedynie w piątki, soboty, niedziele i święta. System ten stosuje się wyłącznie na pisemny wniosek pracownika, a wprowadzenie takiego rozwiązania następuje wyłącznie zgodnie z art. 150 § 3 kp, na podstawie umowy o pracę, czyli trybie porozumienia zmieniającego bądź przy zawieraniu takiej umowy.
Weekendowy system czasu pracy charakteryzuje się:
-
możliwością wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy, maksymalnie do 12 godzin;
-
okresem rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca,
Weekendowy system czasu pracy – zatrudnienie na część etatu
W praktyce weekendowy system czasu pracy często stosowany jest w przypadku pracowników, którzy zatrudnieni są w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dzieje się tak, ponieważ w tym systemie często niemożliwe jest wypracowanie nominalnego czasu pracy w okresie rozliczeniowym. W ciągu miesiąca jest od 12 do 15 dni przypadających na weekendy (piątek, sobota, niedziela), czyli przy wydłużeniu dobowego wymiaru do 12 godzin istnieje możliwość przepracowania 144–180 godzin. Zwykle jest to mniejsza liczba godzin niż czas pracy, jaki ma do przepracowania osoba zatrudniona w pełnym wymiarze (czyli od 152 do 184 godzin).
Przykład 1.
Pracodawca otrzymał wniosek pracownika o zmianę systemu czasu pracy na weekendowy od 1 października. Po przeanalizowaniu kalendarza pracodawca wyraził zgodę na tą zmianę oraz zaproponował obniżenie wymiaru czasu pracy od 1 października do 3/4 etatu. W październiku wymiar czasu pracy wynosi 184 godziny więc nawet przy wydłużeniu dobowego wymiaru do 12 godzin i pracy w piątki, soboty niedziele pracownik nie jest w stanie przepracować takiej liczby godzin.
Urlop wypoczynkowy w przypadku weekendowego systemu czasu pracy
Zgodnie z art. 1542 kp urlopu wypoczynkowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Gdy pracownika obowiązuje weekendowy system czasu pracy, wówczas jego dni pracy przypadają na dni kalendarzowe, które inni pracownicy mają zwykle wolne od pracy. Czyli urlop jest udzielany wyłącznie w dni robocze dla danego pracownika, bez względu na to czy przypadają one w soboty, niedziele albo w święta.
Przykład 2.
Pan Jan zatrudniony jest na ¾ etatu. W październiku normatywny czas pracy wynosi 184 godziny, a dla 3/4 etatu – 138 godzin. Pan Jan pracuje w weekendowym systemie czasu pracy. W październiku 2018 r. pracuje w piątki, soboty i niedziele – zwykle po 12 godzin. Złożył on wniosek o urlop w dniach 1–10 października. Według harmonogramu dniami jego pracy w tym okresie są wyłącznie 5, 6, 7 października, w których według planu miał pracować po 12 godzin. Udzielenie pracownikowi tego urlopu oznacza odpisanie z puli urlopowej pracownika 36 godzin urlopu.
Nadgodziny w weekendowym systemie czasu pracy
W systemie pracy weekendowej, z uwagi na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy strony powinny ustalić w umowie dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku za nadgodziny. Taki zapis powoduje, że praca wykonywana ponad obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, ale poniżej określonego limitu, rekompensowana będzie normalnym wynagrodzeniem za pracę, bez dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych. W przypadku gdy przekroczony został określony limit, a pracownik nie otrzymał za przepracowane nadgodziny dnia wolnego, przysługuje mu normalne wynagrodzenie wraz dodatkiem.
Weekendowy system czasu a praca w inne dni niż weekendowo-świąteczne
Według stanowiska Państwowej Inspekcji Pracy polecenie pracownikowi objętemu weekendowym systemem czasu pracy wykonywania zadań w inne dni niż weekendowo-świąteczne jest zabronione. GIP w swojej opinii stwierdził że pracodawca nie ma możliwości, aby polecać takiemu pracownikowi pracę w innych dniach niż ściśle określonych w art. 144 kp. W sytuacji gdy pracodawca nakaże pracę w innych dniach, naraża się na zarzut wykroczenia przeciwko prawom pracownika i karę grzywny.
