Jednostki mikro mogą sporządzać uproszczone sprawozdania finansowe według załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości. Od nowego roku zmieniła się definicja jednostki mikro, co ma wpływ na zakres podmiotów uprawnionych do stosowania tych uproszczeń. Jak wygląda uproszczone sprawozdanie finansowe jednostki mikro? Przeczytaj!
Nowa definicja jednostki mikro
Nową klasyfikację jednostek w ustawie o rachunkowości wprowadzono Ustawą nowelizującą z dnia 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Definicja jednostki mikro została zmodyfikowana. Zgodnie z aktualnymi przepisami (art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o rachunkowości) przez jednostkę mikro rozumie się jednostkę, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyła co najmniej 2 z następujących 3 wielkości:
- 2 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
- 4 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
- 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– przy czym jednostka traci status jednostki mikro, jeżeli w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyła co najmniej 2 z 3 tych wielkości.
Na mocy zmienionej definicji jednostki mikro status jednostki mikro nabywa się automatycznie. Wystarczające jest spełnienie wskazanych powyżej warunków. Dana jednostka uzyskuje zatem status jednostki mikro wyłącznie na podstawie określonych progów wartościowych. Natomiast decyzję o przyjęciu uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostki mikro w dalszym ciągu podejmuje organ zatwierdzający.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy nowelizującej przepisy dotyczące nowej klasyfikacji jednostek w ustawie o rachunkowości mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2023 roku.
Uproszczone sprawozdanie finansowe jednostki mikro
Jednostki mikro mogą korzystać z uproszczeń w prowadzeniu ksiąg rachunkowych oraz sporządzaniu sprawozdań finansowych. Organ zatwierdzający jednostki mikro może podjąć decyzję o sporządzeniu:
- uproszczonego bilansu (art. 46 ust. 5 pkt 4 ustawy o rachunkowości), oraz
- uproszczonego rachunku zysków i strat (art. 47 ust. 4 pkt 4 ustawy)
– dla jednostek mikro według załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości.
Sprawozdanie finansowe według załącznika nr 4 do UoR dedykowane jest jednostkom mikro oraz jednostkom, o których mowa w art. 80 ust. 4 ustawy o rachunkowości (np. związkom zawodowym, organizacjom pracodawców czy izbom gospodarczym). W skład sprawozdania finansowego sporządzonego według załącznika 4 do UoR wchodzą:
- informacje ogólne,
- bilans,
- informacje uzupełniające do bilansu,
- rachunek zysków i strat.
Zgodnie z art. 48 ust. 3 UoR jednostka mikro może nie sporządzać informacji dodatkowej, o której mowa w ust. 1 pod warunkiem, że przedstawi informacje uzupełniające do bilansu określone w załączniku nr 4 do ustawy. Ponadto jednostka mikro, która ma obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności jednostki może nie sporządzać tego sprawozdania pod warunkiem, że w informacji dodatkowej, a w przypadku, o którym mowa w art. 48 ust. 3, jako informacje uzupełniające do bilansu, przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych określone w załączniku nr 4 do ustawy (art. 49 ust. 4 UoR). Jednostka mała i jednostka mikro mogą nie wykazywać w sprawozdaniu z działalności kluczowych niefinansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki oraz informacji dotyczących zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego.
Sprawozdanie finansowe jednostki mikro w myśl art. 45 ust. 3 ustawy o rachunkowości nie obejmuje zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych. Jednostki mikro mogą sporządzić zestawienie zmian w kapitale albo rachunek przepływów pieniężnych dobrowolnie.
Przyjęcie uproszczeń sprawozdawczych dla jednostki mikro
Zgodnie z art. 49c ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości decyzję o sporządzeniu sprawozdania finansowego z zastosowaniem uproszczeń, o których mowa w art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4 lub art. 48 ust. 3, lub o skorzystaniu ze zwolnienia ze sporządzenia sprawozdania z działalności zgodnie z art. 49 ust. 4 – w przypadku jednostki mikro, podejmuje organ zatwierdzający. Oznacza to, że o stosowaniu przez jednostkę mikro uproszczonego wzoru sprawozdania finansowego z załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości dedykowanego dla jednostek mikro decyduje organ zatwierdzający.
Jednostka mikro może również sporządzać sprawozdanie finansowe z zastosowaniem uproszczeń dla jednostki małej, czyli stosując uproszczony wzór sprawozdania finansowego z załącznika nr 5 do ustawy o rachunkowości dedykowany dla jednostek małych. O stosowaniu takiego uproszczenia w sprawozdawczości przez jednostkę mikro również decyduje organ zatwierdzający.
Przepisy ustawy o rachunkowości nie określają terminu, w jakim organ zatwierdzający powinien podjąć decyzję (uchwałę) o sporządzaniu sprawozdania finansowego według załącznika nr 4 lub załącznika nr 5 do UoR. Decyzja organu zatwierdzającego o sporządzeniu uproszczonego sprawozdania finansowego za dany rok przez jednostkę mikro powinna zostać podjęta przed sporządzeniem tego sprawozdania, a więc najpóźniej do 31 marca roku następującego po roku obrotowym, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe jednostki. W dacie faktycznego sporządzenia sprawozdania jednostka mikro powinna już mieć stosowną uchwałę.
Uchwała w sprawie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego – czy jest wymagana odrębnie dla każdego roku?
Obowiązujące przepisy nie wskazują wzoru uchwały w sprawie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego oraz nie wskazują, czy decyzja organu zatwierdzającego o stosowaniu uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostki mikro powinna być podejmowana odrębnie dla każdego roku obrotowego. W związku z tym w zależności od treści uchwały w sprawie sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego uchwała może:
- dotyczyć 1 roku obrotowego (wskazanie konkretnego roku, za który zostanie sporządzone uproszczone sprawozdanie finansowe), albo
- być wiążąca dla jednostki na kolejne lata (bez wskazania roku, za który zostanie sporządzone uproszczone sprawozdanie finansowe).
W sytuacji, gdy uchwała odnosi się wyraźnie do konkretnego roku obrotowego, w celu skorzystania z uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostki mikro w kolejnych latach konieczne będzie podejmowanie decyzji corocznie. Jeżeli natomiast z treści podjętej uchwały wynika, że jest ona wiążąca dla jednostki na kolejne lata, to podjęcie nowej uchwały w zakresie uproszczeń w sprawozdawczości dla jednostki mikro przez organ zatwierdzający będzie konieczne dopiero wtedy, gdy jednostka będzie chciała zmienić zakres dotychczas stosowanych uproszczeń sprawozdawczych.
