Rok 2019 był pierwszym, w którym przedsiębiorcy uzyskujący niewielkie przychody mogli zacząć korzystać z nowej ulgi w opłacaniu składek ZUS, czyli tzw. małego ZUS. Przez część przedsiębiorców nowa ulga została przyjęta entuzjastycznie, jednakże spotkała się również z falą krytyki, skutkiem czego przybrała nową formę – mały ZUS plus. Na czym polega to rozwiązanie i kto może z niego skorzystać? W poniższym artykule odpowiadamy na pytania o mały ZUS ile wynosi, kiedy jest korzystny i do kiedy można z takiej ulgi korzystać.
Kto może skorzystać z małego ZUS?
Jak już zostało wspomniane, ulga mały ZUS zaczęła obowiązywać od 2019 roku włącznie.
Od lutego 2020 roku podstawowym jej założeniem jest osiągnięcie przez przedsiębiorcę w poprzednim roku kalendarzowym przychodów nieprzekraczających kwoty 120 000 zł. Ci, którzy spełnią m.in. ten warunek, w nowym roku kalendarzowym będą mieli możliwość opłacać składki od indywidualnie określonej podstawy, której bazą jest osiągnięty przez przedsiębiorcę dochód.
Ustawa z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 18c pkt 1: „Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej »dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej«, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym”.
Pozostałe warunki przystąpienia do ulgi mały ZUS plus pokrywają się z tymi dotyczącymi ulgi mały ZUS, a to oznacza, że z niższych składek nie skorzysta osoba, która:
- wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, względem którego przed dniem rozpoczęcia działalności w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała (w ramach umowy o pracę) czynności wchodzące w zakres tej nowej działalności;
- w poprzednim roku prowadziła działalność gospodarczą krócej niż przez 60 dni;
- rozlicza się za pomocą karty podatkowej oraz jest jednocześnie zwolniona z podatku VAT (składki od dochodu będą jednak dostępne dla przedsiębiorcy, jeśli firma jest na karcie podatkowej i prowadzi jednocześnie ewidencję VAT);
- wykorzystała już limit obowiązywania ulgi mały ZUS lub mały ZUS plus (okresy tych ulg sumują się). Limit ten wynosi w sumie 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy.
Mały ZUS ile wynosi w 2024 roku?
Podstawę składek ZUS na rok 2023 przy uldze mały ZUS plus należy obliczyć na wzorze zawartym w zaktualizowanej ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych:
roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej
uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym
____________________________________________ x 30
liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym
Wynik działania należy zaokrąglić do dwóch miejsc po przecinku. W następnym kroku otrzymaną liczbę przemnaża się przez stały współczynnik 0,5. Ostateczny wynik trzeba zaokrąglić do pełnych groszy.
Przy obliczaniu podstawy składek ZUS przy uldze mały ZUS plus przyjmuje się kwotę dochodu. Współczynnik potrzebny do obliczeń ma określoną stałą wartość.
Przykład 1.
Zakładając, że przedsiębiorca w 2023 roku osiągnął dochód w kwocie 67 500 zł oraz że prowadził działalność przez cały rok, to podstawa małego ZUS-u plus będzie wyliczana następująco:
67 500 zł / 365 dni x 30 = 5 547,95 zł
5 547,95 zł x 0,5 = 2 773,98 zł.
Podstawa naliczania składek dla tego przedsiębiorcy będzie wynosiła 2 773,98 zł. Ryczałtowe składki społeczne w 2024 roku będą opłacane od kwoty 4 694,40 zł. W tej sytuacji przedsiębiorca opłacający mały ZUS plus zaoszczędzi. Przedstawia to poniższa tabela.
Mały ZUS | Duży ZUS | |
Podstawa wymiaru składek | 2 773,98 zł | 4694,40 zł |
Ubezpieczenie emerytalne | 541,48 zł | 916,35 zł |
Ubezpieczenie rentowe | 221,92 zł | 375,55 zł |
Ubezpieczenie wypadkowe | 46,32 zł | 78,40 zł |
Ubezpieczenie chorobowe | 67,96 zł | 115,01 zł |
Składki na FP | podstawa jest niż minimalne wynagrodzenie | 115,01 zł |
Suma | 877,68 zł | 1 600,32 zł |
Mały ZUS plus w 2024 roku – jak dokonać zgłoszenia?
Skoro już wiemy ile wynosi mały ZUS, to należy też wiedzieć jak wygląda rejestracja to tej ulgi.
Przedsiębiorca, który w 2023 roku korzystał z ulgi mały ZUS plus oraz który jednocześnie nadal spełnia warunki do korzystania z tej ulgi w 2024 roku (o ile nie wykorzystał już limitu 36 miesięcy korzystania z wspomnianej ulgi lub korzysta z wydłużenia) – nie musi dokonywać przerejestrowania.
Natomiast przedsiębiorca, który w roku poprzednim opłacał składki za duży ZUS lub który kończy okres obowiązywania ulgi preferencyjny ZUS, powinien dokonać przerejestrowania na składki od dochodu, zakładając, że spełnia warunki do skorzystania z tej ulgi.
Zgłoszenie do ulgi mały ZUS plus, gdy w roku poprzednim było się na dużym ZUS-ie
Przedsiębiorca, który w 2023 roku opłacał składki za duży ZUS, bądź który kończy okres obowiązywania ulgi preferencyjny ZUS, w celu skorzystania z ulgi składki od dochodu powinien przerejestrować się w ZUS-ie.
Żeby tego dokonać, należy w pierwszej kolejności wyrejestrować się w ZUS-ie za pomocą deklaracji ZUS ZWUA. Następnie przedsiębiorca musi ponownie zarejestrować się z wykorzystaniem formularzy ZUS ZUA/ZZA. Zgłoszenie powinno zawierać kod tytułu ubezpieczeń 05 90 lub 05 92. Termin wyrejestrowania i zgłoszenia do tej ulgi powinien być taki sam w celu zachowania ciągłości ubezpieczeniowej.
Terminy zgłoszenia do ulgi mały ZUS plus
Przedsiębiorcy zgłoszeni w 2023 roku do dużego ZUS-u mogą dokonać przerejestrowania na ulgę mały ZUS plus maksymalnie do 31 stycznia 2024 roku.
Natomiast gdy przedsiębiorca spełni warunki do przystąpienia do tej ulgi w trakcie roku (np. po zakończeniu okresu preferencji), może dokonać przerejestrowania na kod 05 90/05 92 w ciągu 7 dni od momentu zmiany obowiązku ubezpieczeniowego.
Mały ZUS plus w systemie wFirma.pl
Przedsiębiorca, który dokona przerejestrowania w ZUS-ie na mały ZUS, ma możliwość ustawić ten schemat składek w systemie wFirma.pl. W zakładce USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE w polu SCHEMAT SKŁADEK SPOŁECZNYCH wybrać należy MAŁY ZUS PLUS lub TYLKO ZDROWOTNE - MAŁY ZUS PLUS.
Wtedy pojawi się dodatkowa zakładka PODSTAWA MAŁEGO ZUS. Wystarczy kliknąć DODAJ PODSTAWĘ, żeby system przekierował użytkownika do okna zawierającego podstawowe parametry dotyczące tej ulgi. Wtedy dowiemy się ile wynosi mały ZUS.
W wygenerowanym oknie system automatycznie zaczyta dane takie jak:
- liczba dni działalności (z roku poprzedniego);
- przychód (z roku poprzedniego);
- dochód (z roku poprzedniego)
– jeżeli działalność była rozliczana w 2023 roku w systemie. W przypadku gdy praca z programem rozpoczęła się później, użytkownik ma możliwość uzupełnić te dane samodzielnie. W następnym kroku system dokona automatycznych przeliczeń i określi nową podstawę do wyliczania składek ZUS.
Jeśli podstawa wyjdzie:
- niższa od podstawy naliczania preferencyjnych składek;
- wyższa od podstawy naliczania składek zryczałtowanych (duży ZUS).
Od tak wyliczonej podstawy zostaną naliczone składki na deklaracji rozliczeniowej DRA oraz wykazane odpowiednie dane na DRA cz. II lub RCA cz. II.
Podsumowując Mały ZUS Plus jest rozwiązaniem dla przedsiębiorców, których przychody nie przekraczają 120 tys. zł. Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można płacić maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
