W firmie, która jest nastawiona na rozwój oraz inwestycje, częstym problemem jest rozliczenie zakupu gruntu oraz budowy środka trwałego, który będzie wykorzystywany w prowadzonej działalności. Powodami trudności przy księgowaniu tych operacji są różnica rozliczenia w podatku dochodowym oraz podatku od towarów i usług, prawo do uznania za koszt uzyskania przychodu, a także ustalenie wartości początkowej środka trwałego do obliczenia amortyzacji.
W momencie nabycia gruntu zostaje on uznany za środek trwały oraz wprowadzony do ewidencji środków trwałych w miesiącu jego zakupu, ponieważ najprawdopodobniej będzie on użytkowany dłużej niż rok. Jednak zgodnie z art. 22c Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega on amortyzacji. W myśl art. 23 ust. 1 pkt. 1a u.p.d.o.f. również wydatki poniesione na jego zakup nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Poniesiony wydatek można odliczyć dopiero przy ewentualnej sprzedaży tego gruntu.
Jeżeli na zakupionym terenie powstaje budynek, który będzie służył do prowadzonej działalności, to po zakończeniu jego budowy wydatki poniesione na jego budowę można ująć w księdze przychodów i rozchodów. W tym celu należy obliczyć wartość początkową budynku, która będzie podstawą do odpisów amortyzacyjnych. Wartością początkową tego środka trwałego będzie suma netto wydatków poniesionych na ten cel. Jednocześnie należy pamiętać, że amortyzacja jest ujmowana w kosztach uzyskania przychodów od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został oddany do użytku.
Przykład 1.
Firma na zakupionym gruncie wybudowała lokal handlowy wraz z magazynem. W związku z budową zostały poniesione następujące koszty:
- uzbrojenie działki: 30 000 zł netto + 6 900 zł VAT
- materiały budowlane: 220 000 zł netto + 50 600 zł VAT
- firma budowlana: 35 000 zł netto + 8 050 zł VAT
- firma geodezyjna: 6 000 zł netto + 1 380 zł VAT
- Łączny koszt budowy netto wynosi 291 000 zł, co równa się wartości początkowej budynku, na podstawie której dokonywane będą odpisy amortyzacyjne.
Odbiór obiektu nastąpił w kwietniu 2013 roku i od tego miesiąca jest wykorzystywany do celów prowadzonej działalności.
Obliczenie amortyzacji metodą liniową (stawka amortyzacji zgodna z załącznikiem nr 1 do u.p.d.o.f., “wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”) w przypadku amortyzacji rocznej, kwartalnej oraz miesięcznej:
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
do odliczenia w 2013 r. : 4 850 zł - za miesiące od maja do grudnia
Amortyzacja kwartalna: 7 275 zł : 4 kwartały = 1 818,75 zł
do odliczenia II kwartale 2013: 1 212,50 - za dwa miesiące kwartału (maj i czerwiec)
Amortyzacja miesięczna: 7 275 zł : 12 miesięcy = 606,25 zł
Miesięczny odpis amortyzacyjny za ten środek trwały wynosi 606,25 zł i powinien zostać wprowadzony dowodem wewnętrznym do kolumny 13 księgi przychodów i rozchodów w maju 2013 r. W przypadku ujęcia kwartalnego pierwszy odpis należy ująć w czerwcu 2013 r., a rocznego - w grudniu 2013 r. W przypadku wystąpienia odpisów amortyzacyjnych z tytułu innych środków trwałych ich wartość sumuje się i wprowadza jedną pozycją do KPiR. Należy pamiętać, że w ciągu danego roku podatkowego nie można zmieniać wybranej metody amortyzacji środków trwałych.
W przypadku rozliczenia podatku od towarów i usług nie ma znaczenia fakt, czy budowa została zakończona. Podatek VAT od wydatków poniesionych na ten cel można odliczać na zasadach ogólnych, czyli w miesiącu wystawienia faktury lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych, jednak nie wcześniej niż w dacie odbioru faktury oraz pod warunkiem, że wybudowany obiekt służy działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Przy tworzeniu deklaracji VAT-7 wydatki te zostają ujęte w pozycji 39. kwota netto oraz w pozycji 40. kwota VAT - jako “nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych”.
