Początek 2021 roku przyniósł wiele nowelizacji w zakresie prawa podatkowego. Jedną z najgłośniejszych zmian były zmiany w opodatkowaniu spółek komandytowych. Warto zatem przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu oraz najważniejszym problemom z nim związanym.
Dotychczasowy stan prawny
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2020 roku spółka komandytowa była transparentna podatkowo. Oznaczało to, że podmiotami zobowiązanymi do rozliczenia podatku dochodowego byli wspólnicy spółki komandytowej. Byli oni traktowani jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, co oznacza, że każdy z nich rozliczał podatek dochodowy PIT od dochodu z działalności gospodarczej ustalonej proporcjonalnie do posiadanego udziału w zyskach spółki komandytowej.
W rezultacie dochody spółek komandytowych były opodatkowane jednorazowo na etapie rozliczania podatku przez wspólników.
Zmiana stanu prawnego od 1 stycznia 2021 roku
Powoduje to, że dochody samej spółki komandytowej będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych (9- lub 19-procentowy podatek CIT), natomiast dochody wspólników – jako dochody z udziału w zyskach samej spółki – będą opodatkowane podatkiem PIT.
Możemy zatem wskazać, że dokonane zmiany spowodowały, iż dochodzi do opodatkowania spółek komandytowych na dwóch etapach – raz podatkiem CIT i następnie podatkiem PIT.
W tym miejscu warto podkreślić, że zmiana statusu spółki komandytowej nie musi definitywnie nastąpić z 1 stycznia 2021 roku. Przewidziano możliwość odroczenia zmiany statusu i spółka może podjąć decyzję, że staje się podatkiem CIT 1 maja 2021 roku.
Przepisy wprowadzające taką możliwość nie warunkują przesunięcia terminu od powiadomienia organu podatkowego o takim wyborze, w związku z czym spółka komandytowa nie musi w tym zakresie składać żadnego zawiadomienia do urzędu skarbowego.
Spółka komandytowa a tzw. estoński CIT
Kolejną zmianą w zakresie treści ustawy CIT było wprowadzenie tzw. estońskiego CIT.
W dużym skrócie możemy powiedzieć, że jest to zryczałtowany podatek CIT, którego płatność jest odroczona do momentu wypłaty uzyskanego zysku na rzecz wspólników bądź akcjonariuszy, przede wszystkim w postaci wypłacanej tym podmiotom dywidendy. Przyjęcie takiej formy opodatkowania w ramach podatku CIT należy uznać za bardzo korzystne rozwiązanie dla samych podatników.
W związku z tym pojawia się pytanie, czy z takiej formy może skorzystać również spółka komandytowa, która począwszy od tego roku, staje się podatnikiem podatku CIT.
Należy zauważyć, że możliwość stosowania estońskiego CIT jest uzależniona od spełnienia wielu warunków określonych w art. 28j ustawy CIT. Wśród nich wskazano, że ta forma opodatkowania ma zastosowanie do podatnika, który prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami albo akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
W rezultacie preferencyjne opodatkowanie w postaci estońskiego CIT ma zastosowanie wyłącznie do spółek akcyjnych oraz spółek z o.o.
Zysk spółki komandytowej z poprzedniego roku
Ciekawym zagadnieniem wartym wyjaśnienia jest przypadek, gdzie zysk spółki komandytowej wypracowany jeszcze w 2020 roku zostaje wypłacony wspólnikom już w 2021 roku po zmianie statusu podatnika na podmiot podlegający opodatkowaniu CIT.
W celu wyjaśnienia tego problemu należy sięgnąć do treści przepisów przejściowych. Jak podaje art. 12 ust. 1 ustawy nowelizującej, nowe zasady opodatkowania spółek komandytowych mają zastosowanie, począwszy od okresu, w którym taka spółka uzyskała status podatnika CIT.
To zaś powoduje, że w zakresie zysku spółki komandytowej wypracowanego jeszcze w 2020 roku zastosowanie znajdą poprzednio obowiązujące przepisy. Taki zysk będzie zatem opodatkowany jedynie podatkiem PIT na poziomie samych wspólników.
Zwolnienie podatkowe przewidziane dla komandytariuszy spółek komandytowych
Nowelizacja przepisów przyniosła również nowy rodzaj zwolnienia przewidziany dla podatników podatku PIT oraz CIT będących komandytariuszami (czyli wspólnikami spółki cywilnej odpowiadającymi za jej zobowiązania tylko do wysokości sumy komandytowej).
Otóż, jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 51a ustawy PIT (art. 22 ust. 4e ustawy CIT), wolne od podatku są kwoty stanowiące 50% przychodów uzyskanych przez komandytariusza z tytułu udziału w zyskach w spółce komandytowej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie więcej jednak niż 60 000 zł takich przychodów uzyskanych w roku podatkowym odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej takiej spółce komandytowej, w której podatnik jest komandytariuszem.
Natomiast w myśl art. 21 ust. 40 ustawy PIT (art. 22 ust. 4f ustawy CIT) ww. zwolnienia nie stosuje się do komandytariusza spółki komandytowej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który:
posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej lub
jest członkiem zarządu:
a)spółki posiadającej osobowość prawną lub spółki kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub
b)spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub
jest podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej.
Podsumowując, możemy wskazać, że z początkiem 2021 roku doszło do fundamentalnych zmian, jeżeli chodzi o sposób rozliczenia podatku w przypadku spółek komandytowych. Podobnie jak kilka lat temu spółki komandytowo-akcyjne, tak i obecnie spółki komandytowe zostały uznane za podatnika podatku CIT.
