Każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do regulowania zobowiązania z tytułu podatku dochodowego, wówczas tylko gdy przychody osiągane w firmie są wystarczająco wysokie, aby zgodnie z przyjętą formą opodatkowania po dokonaniu stosownych obliczeń wyszedł podatek do zapłaty. Zarówno w przypadku PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych), jak i CIT (podatek dochodowy od osób prawnych) zaliczki można regulować w okresach miesięcznych lub kwartalnych, natomiast sama deklaracja i ostateczne rozliczenie następuje po zakończeniu roku podatkowego. Sprawdź, porównanie sposobu wyliczenia zaliczki na PIT i CIT
Porównanie sposobu wyliczenia zaliczki na PIT i CIT - czym jest podatek dochodowy?
Podatek dochodowy to obowiązkowe świadczenie pieniężne osoby fizycznej lub osoby prawnej na rzecz państwa. Podstawą do jego ustalenia jest uzyskany w danym okresie rozliczeniowym dochód podatnika. Wysokość podatku dochodowego zależy przede wszystkim od wybranej formy opodatkowania oraz ewentualnych ulg i odliczeń.
„Osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3, 5 i 5a, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o”.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych w działalności pozwala na wybór dogodnej dla siebie formy opodatkowania. Do wyboru mamy następujące możliwości:
- skala podatkowa,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- karta podatkowa.
Bardzo często przedsiębiorca samodzielnie decyduje o stosowanej przez niego formie opodatkowania swoich dochodów, jednak zanim dokona wyboru, musi wziąć pod uwagę uwzględnione w przepisach wykluczenia. Pierwszym krokiem w celu ustalenia, czy możemy korzystać z danej formy opodatkowania, jest sprawdzenie, czy rodzaj działalności, jaką zamierzamy prowadzić lub już prowadzimy, nie został wymieniony w odpowiednim katalogu wykluczeń. W zależności od rozważanej formy opodatkowania w drugiej kolejności należy sprawdzić inne przesłanki, takie jak np. świadczenie usług dla byłego pracodawcy czy zbyt wysokie przychody osiągane w firmie. Preferencyjne formy opodatkowania charakteryzują się niższą stawką podatku, ale w zamian nie można np. rozliczać kosztów uzyskania przychodów czy korzystać z różnego rodzaju ulg i preferencji podatkowych.
Najbardziej popularną formą opodatkowania są zasady ogólne, co wynika m.in. z faktu, że jest ona dostępna dla każdego, bez żadnych wyjątków. Dla osób osiągających średniej wysokości przychody i ponoszących proporcjonalne koszty, korzystających z ulg i preferencji podatkowych właśnie ta forma wydaje się optymalnym rozwiązaniem.
Stosowanie podatku dochodowego od osób fizycznych wiąże się także z możliwością wykorzystania prostych rozwiązań w zakresie ewidencjonowania informacji finansowych, dzięki czemu łatwo i szybko wyliczymy m.in. zaliczkę na podatek dochodowy. Dodatkowo jako narzędzie pomocnicze możemy stosować szereg kalkulatorów dostępnych online czy aplikacji do księgowości, w których zobowiązanie podatkowe w zasadzie zostanie wyliczone bez naszej ingerencji (wystarczy wprowadzić przychody i koszty do programu).
W jaki sposób wyliczyć zaliczkę na PIT?
Zaliczkę na podatek dochodowy według zasad ogólnych liczymy narastająco od początku roku według wzoru:
- Ustalamy dochód od początku roku – od sumy przychodów od początku roku odejmujemy sumę kosztów od początku roku.
- Od dochodu od początku roku odejmujemy sumę zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, w ten sposób otrzymujemy dochód od początku roku do opodatkowania.
- Ustalony dochód od początku roku do opodatkowania zaokrąglamy do pełnych złotych, otrzymujemy wówczas podstawę opodatkowania.
- Obliczamy 17% z podstawy do opodatkowania i od otrzymanej kwoty odejmujemy kwotę wolną od podatku, w ten sposób otrzymujemy podatek od początku roku.
- Od wyliczonego podatku od początku roku odejmujemy sumę składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w danym roku możliwych do odliczenia (7,75% od podstawy) i dostajemy podatek do zapłaty liczony od początku roku.
- Od podatku do zapłaty liczonego od początku roku odejmujemy następnie zapłacone w danym roku podatkowym zaliczki na podatek dochodowy, w ten sposób otrzymujemy zaliczkę za dany okres rozliczeniowy. Kwotę tę zaokrąglamy do pełnych złotych.
Jeśli dochód przedsiębiorcy stosującego zasady ogólne przekroczy pierwszy próg podatkowy (85 528 zł), to kwotę 85 528 zł podatnik mnoży przez stawkę 17%, a nadwyżkę dochodu powyżej tej kwoty przez stawkę 32%.
W zależności od wybranej formy rozliczenia można dodatkowo ująć różnego rodzaju ulgi i odliczenia od dochodu i podatku. Zaliczki natomiast należy opłacać do 20. dnia miesiąca/kwartału następującego po rozliczanym okresie.
Zaliczka na podatek dochodowy a podatek liniowy
Podatek liniowy można stosować w celu ustalenia zaliczki na podatek dochodowy. W tym kierunku należy podjąć następujące kroki:
- Ustalamy dochód od początku roku – od sumy przychodów od początku roku odejmujemy sumę kosztów od początku roku.
- Od dochodu od początku roku odejmujemy sumę zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, w ten sposób otrzymujemy dochód od początku roku do opodatkowania.
- Ustalony dochód od początku roku do opodatkowania zaokrąglamy do pełnych złotych, otrzymujemy wówczas podstawę opodatkowania.
- Obliczamy 19% z podstawy do opodatkowania, w ten sposób otrzymujemy podatek od początku roku.
- Od wyliczonego podatku od początku roku odejmujemy sumę składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w danym roku możliwych do odliczenia (7,75% od podstawy) i dostajemy podatek do zapłaty liczony od początku roku.
- Od podatku do zapłaty liczonego od początku roku odejmujemy następnie zapłacone w danym roku podatkowym zaliczki na podatek dochodowy, w ten sposób otrzymujemy zaliczkę za dany okres rozliczeniowy. Kwotę tą zaokrąglamy do pełnych złotych.
Kto jest zobowiązany do opłacania podatku dochodowego od osób prawnych?
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) opłacają m.in. osoby prawne (np. spółki tworzone na podstawie Kodeksu spółek handlowych), spółki kapitałowe w organizacji oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (z wyjątkiem krajowych spółek niemających osobowości prawnej).
Wszelkie kwestie związane z CIT uregulowane zostały w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Zaliczki na CIT należy regulować do 20. dnia kolejnego miesiąca (kwartału), w zależności od wybranej częstotliwości rozliczenia podatku.
W jaki sposób ustalić zaliczkę na CIT?
Aktualne stawki CIT wynoszą:
- 19%,
- 9% – stawka przeznaczona dla małych podatników i firm rozpoczynających działalność.
Podatnicy objęci podatkiem dochodowym od osób prawnych zobowiązani są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli pełnej księgowości.
Przychodami podlegającymi opodatkowaniu są w otrzymane środki pieniężne, wartości pieniężne, różnice kursowe, a także wartości nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy, praw lub innych świadczeń. Przychody często pomniejszone są o koszty jego uzyskania, w ten sposób otrzymujemy dochód.
Podobnie jak w przypadku podatku PIT podstawą opodatkowania podatkiem CIT jest uzyskany dochód, od którego podatnicy mogą dokonywać odliczeń. Stanowi on sumę dochodu uzyskanego z zysków kapitałowych oraz dochodu z innych źródeł przychodów.
Od podstawy opodatkowania można dokonać pewnych odliczeń, takich jak np.:
- niektóre rodzaje darowizn do określonych przepisami limitów dochodu,
- strata uzyskana w poprzednich latach do określonej w przepisach liczby lat,
- prace badawczo-rozwojowe,
- umorzone w bankach kredyty w związku z restrukturyzacją do określonych przepisami limitów.
Zaliczki na CIT w uproszczonej formie
Zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych podatnicy mogą wpłacać w formie uproszczonej, a mianowicie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. W przypadku, gdy w zeznaniu rocznym za poprzedni rok podatkowy nie został wykazany podatek do zapłaty, podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata. Jeżeli natomiast za ten rok również nie został wykazany podatek do zapłaty, nie będzie możliwości uiszczania zaliczek na CIT w uproszczonej formie.