Zmiany w prawie konsumenckim 2020 - zobacz co się zmieni?

Już 1 czerwca 2020 r. wejdą w życie znowelizowane przepisy Kodeksu cywilnego i Ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. Powyższe zmiany w prawie konsumenckim uchwalono w Ustawie z dnia 31 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych. Zmiany w przepisach wprowadzają ochronę konsumencką również wobec przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, którzy nabędą przedmioty do prowadzenia swojej działalności, mimo że nie są one bezpośrednio z tą działalnością związane.

Warto przypomnieć, że zgodnie z art. 22¹ kc za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Natomiast zgodnie z nowym art. 385⁵ kc przepisy dotyczące konsumenta zawarte w art. 385¹ - 385³ kc stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zatem ustawodawca wprowadził kolejną definicję konsumenta w odniesieniu do przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność, na którego rozciąga się konsumencka ochrona prawna.

Zmiany w prawie konsumenckim - jaką ochroną prawną zostaną objęci jednoosobowi przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą?

Wprowadzone zmiany w prawie konsumenckim dają jednoosobowym przedsiębiorcom analogiczną ochronę, jaką posiadają konsumenci, w szczególności:

• możliwość składania reklamacji dotyczących zakupionych przedmiotów, natomiast sprzedawcy będą ponosić odpowiedzialność za wady z tytułu rękojmi;
• możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni od otrzymania zakupionego przedmiotu;
• wobec przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą nie będzie można stosować nieuczciwych postanowień umownych, tzw. klauzul abuzywnych.

Zatem wobec jednoosobowych przedsiębiorców będzie miał zastosowanie m.in. art. 385¹ kc, zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Natomiast nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Natomiast katalog klauzul niedozwolonych został zawarty w art. 385³ kc. Zatem sprzedawcy będą musieli wziąć pod uwagę zapisy we wzorach umów, jakie funkcjonują u nich i przygotować nowe zasady zgodne z Kodeksem cywilnym w zakresie ochrony konsumenckiej.

Przedstawienie konsumentom przedsiębiorcom wszystkich niezbędnych informacji przed zakupem

Wprowadzone zmiany w prawie konsumenckim zakładają, że sprzedawcy będą musieli udzielić wszystkich niezbędnych informacji przed dokonaniem sprzedaży na odległość, tj.:

• opisać przedmiot świadczenia oraz sposób porozumiewania się z konsumentem;
• wskazać dane identyfikujące firmę;
• adres, pod którym konsument może składać reklamacje;
• cenę lub wynagrodzenie za świadczenie wraz z podatkami,
• opłaty za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz inne koszty;
• sposób i termin zapłaty;
• sposób i termin spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
• sposób i termin wykonania prawa odstąpienia od umowy, a także wzór formularza odstąpienia od umowy;
• koszty zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument;
• przypadki, w których konsument nie może odstąpić od umowy lub okoliczności, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy;
• obowiązek przedsiębiorcy w zakresie dostarczenia rzeczy bez wad;
• poinformowanie o istnieniu gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji;
• poinformowanie o czasie trwania umowy lub o sposobach i przesłankach wypowiedzenia umowy – jeżeli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony lub jeżeli ma ulegać automatycznemu przedłużeniu;
• wysokość i sposób złożenia kaucji lub udzielenia innych gwarancji finansowych, które konsument jest zobowiązany spełnić na żądanie przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 14 ustawy o prawach konsumenta w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek udzielić konsumentowi informacji utrwalonych na papierze lub, jeżeli konsument wyrazi na to zgodę, na innym trwałym nośniku, w sposób czytelny i wyrażonych prostym językiem.

Przykład 1.

W treści regulaminu sklepu internetowego funkcjonował zapis, że „sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności za wady rzeczy sprzedanej'”. Będzie on musiał zostać zmieniony z uwagi na to, że wobec jednoosobowego przedsiębiorcy będą miały zastosowanie konsumenckie przepisy ochronne. Sprzedawca jest odpowiedzialny za wady rzeczy z tytułu rękojmi i nie może zasłonić się przed realizacją tego obowiązku wyłącznie z tego powodu, że kupującym jest przedsiębiorca, który kupuje przedmiot na podstawie faktury „na firmę”.

Zatem jeśli chodzi o gwarancję na zakupiony produkt, kupujący nie traci uprawnień i w przypadku wystąpienia wady będzie mógł oczekiwać od sprzedawcy realizacji uprawnień z rękojmi. Również jeśli wada będzie dotyczyła niewłaściwego montażu czy np. powstałej wady w związku z uruchomieniem urządzenia, sprzedawca będzie musiał potraktować jednoosobowego przedsiębiorcę jak konsumenta.

Sprzedawca będzie musiał sprawdzić rodzaj działalności przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 38a Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wobec tego w przypadku zgłoszenia reklamacji przez przedsiębiorcę lub odstąpienia od umowy zawartej na odległość, sprzedawca, opierając się na kodach PKD, będzie musiał określić, czy umowa kupna sprzedaży związana jest z działalnością zawodową przedsiębiorcy.

Przykład 2.

Mechanik prowadzi działalność gospodarczą. Do swojego serwisu postanowił zakupić profesjonalny aparat fotograficzny. Sprzęt kupił na fakturę i zgodnie z dotychczasowymi przepisami nie posiadał żadnych praw konsumenckich, ponieważ aparat nie wiązał się bezpośrednio z jego działalnością. Jednak zgodnie z nowymi przepisami od 1 czerwca 2020 r., jeśli aparat się zepsuje, mechanik będzie mógł skorzystać z ochronnego prawa konsumentów.

Zatem znowelizowane zmiany w prawie konsumenckim w 2020 r. opierają się na zasadzie, że umowa kupna sprzedaży, na podstawie której przedsiębiorca dokona zakupów, nie może być związana z jego codzienną działalnością zawodową. Sprzedawca będzie musiał sprawdzić w CEIDG (Centralna Ewidencja Informacji o Działalności Gospodarczej), czy rodzaj działalności przedsiębiorcy pokrywa się lub nie z nabywanym przedmiotem.

Podsumowując, zmiany w prawie konsumenckim powoduje, że sprzedawcy będą musieli dostosować regulaminy sklepów internetowych, zasady rozpatrywania reklamacji, sprawdzić umowy pod względem występowania klauzul abuzywnych lub nieuczciwych zapisów, zmienić terminy do odstąpienia od umowy zawartej na odległość, wprowadzić zapisy o rękojmi za wady, przygotować wzory oświadczeń dla przedsiębiorców konsumentów. Zatem w związku z opracowaniem nowej definicji konsumentów w odniesieniu do jednoosobowych przedsiębiorców, zwiększą się obowiązki sprzedawców, którzy będą musieli dostosować dotychczasowe zasady sprzedaży i zawierania umów z tą kategorią konsumentów.

Polecamy:

Korekta rocznej składki zdrowotnej - najważniejsze informacje