Usługa prywatnego nauczania została ustawowo zwolniona od podatku VAT. Jest to zwolnienie o charakterze przedmiotowo-podmiotowym, co oznacza, że osoba świadcząca usługi musi mieć status nauczyciela. Z tych też względów w poniższym artykule wyjaśnimy, czy status nauczyciela wpływa na zwolnienie z VAT korepetycji?
Zwolnienie z VAT korepetycji
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych na jej podstawie, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.
Według art. 43 ust. 1 pkt 27 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.
W świetle przywołanej wyżej regulacji należy zauważyć, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy jest spełnienie łącznie 2 przesłanek:
przesłanki o charakterze podmiotowym, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być nauczycielem;
przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług prywatnego nauczania na odpowiednim poziomie edukacji.
Niespełnienie przynajmniej 1 z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.
Z analizy art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. usług prywatnego nauczania na odpowiednim poziomie, ale także przesłanki podmiotowej, odnoszącej się do usługodawcy, który musi mieć status nauczyciela.
Prywatny charakter nauczania nie zależy od istnienia bezpośredniej relacji umownej między uczącym a uczniem (bądź uczniami), może to być bowiem umowa zawarta przez nauczającego np. z rodzicami uczniów, czego przykładem jest udzielanie korepetycji.
Dla możliwości skorzystania ze zwolnienia nie jest natomiast istotne, czy odbiorcą usługi jest indywidualny uczeń, czy też jednocześnie większa liczba osób.
Decydujące znaczenie ma istniejąca relacja pomiędzy uczniem a nauczycielem, w związku z czym zwolnienie nie przysługuje, gdy nauczyciele świadczący usługi nauczania są zatrudnieni przez inny podmiot.
Status nauczyciela a zwolnienie z VAT korepetycji
Zgodnie z powyższym, aby usługi nauczania analizowane w niniejszym punkcie mogły korzystać ze zwolnienia od VAT, musi zostać spełniona przesłanka podmiotowa – tj. musi je świadczyć nauczyciel. Ustawodawca nie warunkuje korzystania z przedmiotowego zwolnienia od posiadania takiego wykształcenia. Istotne jest tu zatem nie tyle wykształcenie, ile funkcja, w jakiej występuje dana osoba.
W ustawie o podatku od towarów i usług brak definicji „nauczyciela”. Również w art. 4 pkt 18 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, nie ma precyzyjnej definicji, ponieważ pod pojęciem „nauczyciel” należy rozumieć także wychowawcę i innego pracownika pedagogicznego szkoły i placówki doskonalenia nauczycieli.
Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego, pod pojęciem „nauczyciel” należy rozumieć:
osobę trudniącą się uczeniem kogoś;
czynnik kształtujący czyjąś świadomość, regulujący czyjeś postępowanie.
Zwróćmy uwagę, że zwolnienie to odnosi się zatem do usług nauczania, które obejmują materiał dydaktyczny realizowany przez te przedszkola, szkoły lub uczelnie wyższe. Musi istnieć tu zatem zgodność realizowanego w ramach prywatnego nauczania materiału z materiałem przewidzianym w programie nauczania w wymienionych placówkach oświatowych.
Wymienienie w ustawie VAT poszczególnych poziomów nauczania ma na celu wskazanie, że zwolnienie to odnosi się wyłącznie do usług nauczania obejmującego materiał dydaktyczny realizowany odpowiednio przez przedszkola, szkoły powszechne oraz uczelnie wyższe.
W konsekwencji istotne jest występowanie zgodności realizowanego w ramach prywatnego nauczania materiału z materiałem przewidzianym w programie nauczania w poszczególnych placówkach oświatowych, pod warunkiem, że działalność ta nie będzie miała charakteru wyłącznie rekreacyjnego.
Pojęcie „nauczanie” należy rozumieć w tym kontekście jako obejmujące, w ogólnym zakresie, przekazanie wiedzy i umiejętności między nauczycielem a uczniami lub studentami.
Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 4 czerwca 2020 roku, nr 0111-KDIB3-2.4012.135.2020.3.SR, pod pojęciem nauczyciela należy rozumieć osobę, która posiada i przekazuje wiedzę i umiejętności. Przy czym nie musi to być nauczyciel w rozumieniu Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela, ale np. osoba, która ma wykształcenie kierunkowe (np. ukończone studia wyższe matematyczne i udziela korepetycji z matematyki). „Nauczyciel” powinien zatem legitymować się wiedzą, kwalifikacjami zdobytymi w oficjalnym systemie nauczania (czy to publicznym, czy prywatnym) np. zgodnie z Prawem Oświatowym, Prawem o szkolnictwie wyższym.
Jak zatem widać z przedstawionej interpretacji, nauczyciel to osoba, która ma odpowiednie wykształcenie, które należy rozumieć jako zasób wiedzy określony programem danej szkoły, np. wykształcenie podstawowe to zasób wiedzy zdobytej przez kogoś w szkole podstawowej i gimnazjum, wykształcenie średnie to zasób wiedzy zdobytej przez kogoś w szkole średniej, wykształcenie wyższe to zasób wiedzy zdobytej przez kogoś na uczelni wyższej.
W rezultacie musi istnieć związek pomiędzy treścią przekazywaną na lekcji a posiadanymi kwalifikacjami nauczającego. Nie jest zatem konieczne posiadanie przez podatnika statusu nauczyciela zatrudnionego w jednostkach oświaty.
W analizowanej sprawie należy zaznaczyć, że status nauczyciela nie oznacza, że chodzi o osobę będącą zatrudnioną w jednostkach oświaty. Nauczycielem będzie każdy podmiot posiadający określone wykształcenie i wiedzę na dany temat. Po stronie podatnika spoczywa obowiązek udokumentowania posiadanej wiedzy na danym poziomie edukacji.
