Kasa fiskalna towarzyszy niemal każdej transakcji dokonywanej na rzecz osób fizycznych. Podatnicy zwolnieni z opodatkowania podatkiem VAT zastanawiają się, czy oni również muszą stosować kasy fiskalne. Ponadto ustawodawca coraz rzadziej zwalnia podatników z konieczności instalacji takich kas. W wielu przypadkach bez względu na wielkość sprzedaży muszą oni z nich korzystać.
Kasa fiskalna – obowiązek ewidencjonowania
Regulacja z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – dalej: ustawa o VAT – określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w niej odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.
Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę w postaci papierowej lub elektronicznej z każdej sprzedaży. Są oni również obowiązani dokonać wydruku dokumentów wystawianych przy zastosowaniu kas fiskalnych.
Należy zaznaczyć, że kasa rejestrująca jest szczególnego rodzaju ewidencją podatkową. Ma ona charakter ewidencji sprzedaży, gdyż zarejestrowaniu w niej podlegają transakcje opodatkowane wykonane przez podatnika.
Wymóg stosowania przez określone grupy podatników kas rejestrujących został wprowadzony przede wszystkim ze względu na potrzebę zapewnienia kontroli nad rzetelnością deklarowanych podstaw opodatkowania. Obowiązek ewidencjonowania w kasie dotyczy bowiem tych transakcji, w których przypadku nie ma bezwzględnego obowiązku wystawiania faktur je dokumentujących (faktury wystawiane są wyłącznie na żądanie nabywców – osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej).
Przykład 1.
Podatnik zwolniony w podatku VAT świadczy usługi dla ludności. Czy w tym przypadku winien rozważyć instalację kasy fiskalnej?
W tym przypadku podatnik winien sprawdzić, czy nie ma obowiązku instalacji kasy fiskalnej. Musi upewnić się, czy może skorzystać ze zwolnienia. Zależy ono od wielkości sprzedaży na rzecz osób fizycznych. Podatnik musi także sprawdzić, czy świadczone usługi mogą skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego.
Korepetycje a zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT zwolnione od podatku są usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.
Przykład 2.
Nauczyciel matematyki zarejestrował działalność gospodarczą. Będzie udzielał korepetycji. Czy w tym przypadku może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT?
W tym przypadku podatnik bez względu na wielkość sprzedaży będzie zwolniony z opodatkowania podatkiem VAT. Zwolnienie ma bowiem charakter przedmiotowy.
Przykład 3.
Student zarejestrował działalność gospodarczą, będzie udzielał korepetycji z chemii. Czy w tym przypadku również bez względu na wielkość sprzedaży będzie zwolniony z opodatkowania podatkiem VAT?
W tym przypadku usługi prywatnego nauczania wykonuje osoba niebędąca nauczycielem i korzysta ona ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Podatnik oczywiście może korzystać ze zwolnienia ze względu na wielkość obrotu, tzw. zwolnienie podmiotowe. W przypadku przekroczenia sprzedaży będzie jednak obowiązany do rejestracji jako podatnik podatku VAT.
Korepetycje a kasa fiskalna
Podatnicy zwolnieni z podatku VAT zarówno podmiotowo, jak i przedmiotowo w przypadku dokonywania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej muszą liczyć się z koniecznością instalacji kasy fiskalnej.
Przykład 4.
Nauczyciel prowadzi działalność gospodarczą w zakresie udzielania korepetycji. Osiąga znaczące przychody z tego źródła (sprzedaż ponad 45 000 zł). Klientami jest młodzież nieprowadząca działalności gospodarczej. Czy powinien zainstalować kasę fiskalną?
Na wstępie należy przypomnieć, że większość usług w zakresie edukacji jest zwolniona przedmiotowo z obowiązku ewidencjonowania na podstawie § 2 ust. 1 w zw. z poz. 30 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2018 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Powyższe zwolnienie dotyczy także usług udzielania korepetycji.
Świadczenie wyłącznie usługi udzielania korepetycji przez nauczyciela nie będzie powodowało konieczności instalacji kasy fiskalnej.
Podsumowując, nie zawsze korepetycje mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Nauczyciele udzielający korepetycji są zwolnieni z instalacji kasy fiskalnej. Tym samym korepetycje wykonywane przez nauczyciela są zwolnione z opodatkowania VAT i nie muszą być ewidencjonowane na kasie fiskalnej.
