Przedsiębiorcy często muszą “walczyć” z nierzetelnymi kontrahentami, którzy nie wywiązują się z obowiązku zapłaty w ustalonym pierwotnie terminie. Gdy miękka windykacja nie wystarcza, sprawa kończy się w sądzie. Czy wydatki na postępowanie sądowe mogą być kosztem działalności? Jak rozliczyć ewentualny zwrot kosztów sądowych w księdze wierzyciela, gdy wygra on sprawę?
Koszty sądowe jako wydatek związany z działalnością
Przy kwalifikacji poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodu decyduje cel. Gdy poniesienie kosztów sądowych ma na celu odzyskanie należności jakie przedsiębiorcy przysługują z tytułu realizacji usługi czy dostawy towaru, cel można uznać za usprawiedliwiony i związany z prowadzoną działalnością. Dochodzenie należnej zapłaty ma na celu ochronę interesów przedsiębiorcy - przychodu. Wydatki na postępowanie sądowe dotyczące odzyskania długu mogą być zatem zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W podatkowej księdze przychodów i rozchodów powinny zostać ujęte w kolumnie 13 jako pozostałe koszty.
Ważne! Aby wydatek stanowił koszt podatkowy, musi:
|
Czy wierzycielowi należy się zwrot kosztów?
Dłużnik, który przegrywa w sądzie zobowiązany jest zwrócić pozywającemu koszty procesu. Po rozpatrzeniu sprawy, w której wygrywa wierzyciel, sąd wydaje wyrok lub nakaz zapłaty, a ponadto zasądza od pozwanego dłużnika zwrot kosztów sądowych. Czyni to bowiem na mocy art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 98 Kodeks postępowania cywilnego § 1. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). § 2. Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. |
Ponadto nie każdy wierzyciel o tym wie, że Ustawa z dnia 8.03.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych daje mu możliwość żądania rekompensaty w wysokości 40 euro, za wydatki poniesione w celu odzyskania długu. Co ważne, nie ma tu znaczenia jakie i w jakiej wysokości koszty wierzyciel poniósł. Wymieniona w ustawie kwota i tak mu się należy.
Art. 10 Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych 1. Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. 2. W przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę. |
Zwrot kosztów sądowych jako przychód z działalności
Wygrana sprawa w postępowaniu dotyczącym dochodzenia odzyskania należności zakończona wyrokiem sądowym powoduje, że wierzyciel otrzymuje na rachunek bankowy dług ale i także zwrot kosztów postępowania sądowego. Ponieważ w momencie ich poniesienia zostały one zaliczone do kosztów podatkowych prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności ich odzyskanie powoduje powstanie przychodu. Otrzymany zatem zwrot kosztów sądowych wierzyciel ujmuje w kolumnie 8 księgi przychodów i rozchodów wykazując pozostały przychód związany z działalnością. Datą powstania przychodu jest dzień otrzymania zwróconych kosztów.
Ważne! Zwrot kosztów sądowych u wierzyciela jest przychodem z działalności gospodarczej tak, jak odzyskane odsetki z tytułu zaległości w spłacie długu. |
Należy zatem pamiętać, że jeżeli wydatki związane z postępowaniem sądowym zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, to ich zasądzony zwrot będzie przychodem z działalności.
