Biznes w internecie a kary nakładane na przedsiębiorców

Z prowadzeniem działalności gospodarczej w internecie wiąże się szereg obostrzeń i zasad, których nieprzestrzeganie może się wiązać z obowiązkiem zapłaty kary pieniężnej. W dzisiejszym artykule omawiamy, jakie kary mogą zostać nałożone na przedsiębiorcę prowadzącego biznes w internecie.

Biznes w internecie a kary wynikające z RODO

Naruszenia przepisów dotyczących następujących kwestii podlegają administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 10 000 000 euro, a w przypadku przedsiębiorstwa – w wysokości do 2% jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa obowiązków administratora i podmiotu przetwarzającego, o których mowa w art. 8, 11, 25-39 oraz 42 i 43 RODO (warunki wyrażenia zgody przez dziecko; przetwarzanie niewymagające identyfikacji; bezpieczeństwo przetwarzania; obowiązki związane z certyfikacją).

Naruszenia przepisów dotyczących następujących kwestii podlegają administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 20 000 000 euro, a w przypadku przedsiębiorstwa – w wysokości do 4% jego całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego, przy czym zastosowanie ma kwota wyższa:

• podstawowych zasad przetwarzania, w tym warunków zgody, o których to zasadach i warunkach mowa w art. 5, 6, 7 oraz 9 RODO (zasady przetwarzania danych; zgodność przetwarzania z prawem; ważne pozyskanie zgody; zasady przetwarzania danych poufnych);
• praw osób, których dane dotyczą, o których mowa w art. 12-22 RODO (informowanie; prawa podmiotów danych);
• przekazywania danych osobowych odbiorcy w państwie trzecim lub organizacji międzynarodowej, o którym to przekazywaniu mowa w art. 44-49 RODO (transfer danych);
• nieprzestrzegania nakazu, tymczasowego lub ostatecznego ograniczenia przetwarzania bądź zawieszenia przepływu danych orzeczonego przez organ nadzorczy na podstawie art. 58 ust. 2 albo niezapewnienia dostępu skutkującego naruszeniem art. 58 ust. 1 RODO (uprawnienia nadzorcze).

Administracyjne kary pieniężne nakłada się, zależnie od okoliczności każdego indywidualnego przypadku. Decydując, czy nałożyć administracyjną karę pieniężną, oraz ustalając jej wysokość, zwraca się w każdym indywidualnym przypadku należytą uwagę na:

• charakter, wagę i czas trwania naruszenia przy uwzględnieniu charakteru, zakresu lub celu danego przetwarzania, liczby poszkodowanych osób, których dane dotyczą, oraz rozmiaru poniesionej przez nie szkody;
• umyślny lub nieumyślny charakter naruszenia;
• działania podjęte przez administratora lub podmiot przetwarzający w celu zminimalizowania szkody poniesionej przez osoby, których dane dotyczą;
• stopień odpowiedzialności administratora lub podmiotu przetwarzającego z uwzględnieniem środków technicznych i organizacyjnych wdrożonych przez nich;
• wszelkie stosowane wcześniejsze naruszenia ze strony administratora lub podmiotu przetwarzającego;
• stopień współpracy z organem nadzorczym w celu usunięcia naruszenia oraz złagodzenia jego ewentualnych negatywnych skutków;
• kategorie danych osobowych, których dotyczyło naruszenie;
• sposób, w jaki organ nadzorczy dowiedział się o naruszeniu, w szczególności, czy i w jakim zakresie administrator lub podmiot przetwarzający zgłosili naruszenie;
• jeżeli wobec administratora lub podmiotu przetwarzającego, których sprawa dotyczy, zostały wcześniej zastosowane w tej samej sprawie środki, o których mowa w art. 58 ust. 2 RODO – przestrzeganie tych środków;
• stosowanie zatwierdzonych kodeksów postępowania lub zatwierdzonych mechanizmów certyfikacji;
• wszelkie inne obciążające lub łagodzące czynniki mające zastosowanie do okoliczności sprawy, takie jak osiągnięte bezpośrednio lub pośrednio w związku z naruszeniem korzyści finansowe bądź uniknięte straty.

Biznes w internecie a kary nakładane przez UOKIK

Zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 385(1) § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny. Zgodnie z powyższym artykułem postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W decyzji Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zakazu, w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę do:

• poinformowania konsumentów, będących stronami umów zawartych na podstawie wzorca o uznaniu za niedozwolone postanowienia tego wzorca – w sposób określony w decyzji;
• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji.

Prezes Urzędu może nakazać publikację decyzji w całości lub w części, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna, w określonej formie, na koszt przedsiębiorcy.

Prezes Urzędu może uchylić decyzję w części dotyczącej zobowiązań i nałożyć karę pieniężną w przypadku gdy:

• decyzja ta została wydana na podstawie nieprawdziwych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji bądź dokumentów;
• przedsiębiorca nie wykonuje nałożonych na niego zobowiązań lub obowiązków.

Biznes w internecie a kara pieniężna nakładana przez UKE

Przechowywanie informacji lub uzyskiwanie dostępu do informacji już przechowywanej w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta bądź użytkownika końcowego jest dozwolone pod warunkiem, że:

• abonent lub użytkownik końcowy zostanie uprzednio bezpośrednio poinformowany w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały, o celu przechowywania i uzyskiwania dostępu do tej informacji, możliwości określenia przez niego warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do tej informacji za pomocą ustawień oprogramowania zainstalowanego w wykorzystywanym przez niego telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym bądź konfiguracji usługi;
• abonent lub użytkownik końcowy, po otrzymaniu powyższych informacji wyrazi na to zgodę;
• przechowywana informacja lub uzyskiwanie do niej dostępu nie powoduje zmian konfiguracyjnych w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta bądź użytkownika końcowego i oprogramowaniu zainstalowanym w tym urządzeniu.

Podmioty świadczące usługi telekomunikacyjne lub usługi drogą elektroniczną mogą instalować oprogramowanie w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta bądź użytkownika końcowego przeznaczonym do korzystania z tych usług albo korzystać z tego oprogramowania pod warunkiem, że abonent lub użytkownik końcowy:

• przed instalacją oprogramowania zostanie poinformowany bezpośrednio, w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały o celu, w jakim zostanie zainstalowane oprogramowanie, oraz sposobach korzystania przez podmiot świadczący usługi z tego oprogramowania;
• zostanie poinformowany bezpośrednio, w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały o sposobie usunięcia oprogramowania z telekomunikacyjnego urządzenia końcowego użytkownika lub abonenta;
• przed instalacją oprogramowania wyrazi zgodę na jego instalację i używanie.

Prezes UKE, jeżeli przemawia za tym charakter lub zakres naruszenia, może nałożyć karę pieniężną na podmiot, który nie wypełnia obowiązków uzyskania zgody abonenta lub użytkownika końcowego.

Kara pieniężna może zostać nałożona także w przypadku gdy podmiot zaprzestał naruszania prawa lub naprawił wyrządzoną szkodę, jeżeli Prezes UKE uzna, że przemawiają za tym czas trwania, zakres lub skutki naruszenia.

W przypadku gdy podmiot w roku kalendarzowym poprzedzającym rok nałożenia kary pieniężnej nie osiągnął przychodu lub osiągnął przychód w wysokości nieprzekraczającej 500 000 zł, Prezes UKE, nakładając karę pieniężną, uwzględnia średni przychód osiągnięty przez podmiot w 3 kolejnych latach kalendarzowych poprzedzających rok nałożenia kary pieniężnej. W przypadku gdy podmiot nie osiągnął przychodu w powyższym okresie lub gdy przychód podmiotu w tym okresie nie przekracza 500 000 zł, Prezes UKE może nałożyć na podmiot karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej 15 000 zł.

Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UKE uwzględnia zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe.

Podmiot jest obowiązany do dostarczenia Prezesowi UKE, na każde jego żądanie, w terminie 30 dni od dnia otrzymania żądania, danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary pieniężnej.