Czy budowa domu letniskowego może korzystać z 8% stawki VAT?

Na gruncie podatku VAT usługi budowlane mogą korzystać z obniżonej stawki VAT. Trzeba przy tym zaznaczyć, że preferencyjne opodatkowanie uzależnione jest od spełnienia określonych warunków ustawowych. Z uwagi na bardzo szeroki zakres pojęcia usług budowlanych w poniższym artykule zastanowimy się, czy z 8-procentowej stawki podatkowej może korzystać budowa domu letniskowego.

Usługi budowlane a stawka podatku VAT

Podstawowa stawka podatku VAT stosowana do dostawy towarów oraz świadczenia usług wynosi 23%.

W pewnych jednak okolicznościach istnieje możliwość skorzystania z obniżonych stawek podatkowych. Taką właśnie stawką jest 8% VAT, które ma zastosowanie także do usług polegających na sprzedaży, budowie, przebudowie, remoncie czy modernizacji obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Co jednak istotne, powyższego pojęcia nie należy rozumieć w sposób potoczny, ponieważ ustawa VAT ściśle określa znaczenie „budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym”. Definicja zawarta w art. 41 ust. 12a ustawy VAT (w związku z art. 2 pkt 12 ustawy) wskazuje nam, że rozumie się przez to:

1. budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11 lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych;

2. lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w PKOB w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.

W tym miejscu warto wskazać na istnienie pewnych ograniczeń w zakresie możliwości stosowania 8-procentowej stawki VAT do usług budowlanych. Otóż w myśl art. 41 ust. 12b ustawy VAT do budownictwa, które może korzystać z obniżonej stawki, nie zalicza się:

1. budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m²;

2. lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

Dodajmy przy tym, że możliwe są sytuacje, w których dany obiekt przekracza ww. limity powierzchni. W takim przypadku należy posługiwać się kluczem proporcjonalności powierzchni. W rezultacie 8-procentową stawkę podatku stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni do wskazanego limitu m². Natomiast podstawa opodatkowania odnosząca się do nadwyżki ponad tenże limit będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Budowa domu letniskowego a klasyfikacja PKOB

Z dotychczas przedstawionych przepisów wynika, że stawka 8% ma zastosowanie m.in. do budynków mieszkalnych stałego zamieszkania sklasyfikowanych w PKOB w dziale 11.

W kontekście powyższego należy w pierwszej kolejności zastanowić się, czy dom letniskowy mieści się w dziale 11 PKOB, ponieważ to będzie w dalszej kolejności warunkowało możliwość skorzystania ze stawki 8% VAT.

Przedstawione w ustawie VAT regulacje odnoszą się do klasyfikacji PKOB, tj. do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych określonej w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 roku. 

W zakresie interesującego nas działu 11 PKOB wymieniono budynki mieszkalne oraz następujące grupy:

• grupa 111 – Budynki mieszkalne jednorodzinne, czyli samodzielne budynki takie jak: pawilony, wille, domki wypoczynkowe, leśniczówki, domy mieszkalne w gospodarstwach rolnych (bez budynków gospodarstw rolnych), rezydencje wiejskie, domy letnie itp., a także domy bliźniacze lub szeregowe, w których każde mieszkanie ma własne wejście w poziomie gruntu;

• grupa 112 – Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, czyli budynki samodzielne, domy bliźniacze lub szeregowe o dwóch mieszkaniach, budynki mieszkalne pozostałe, takie jak: budynki mieszkalne, o trzech i więcej mieszkaniach;

• grupa 113 – Budynki zbiorowego zamieszkania, czyli domy opieki społecznej, hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, domy dziecka, domy dla bezdomnych, budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych, budynki rezydencji biskupich oraz Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Zwróćmy zatem uwagę, że w grupie 111 („Budynki mieszkalne jednorodzinne”) wyszczególniono m.in. domki wypoczynkowe, rezydencje wiejskie oraz domy letnie.

Ponadto, zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, poprzez budynki mieszkalne należy rozumieć obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.

Budowa domu letniskowego korzysta z 8-procentowej stawki VAT

W świetle dokonanych ustaleń możemy zatem w sposób jednoznaczny stwierdzić, że usługi budowlane dotyczące wznoszenia domu letniskowego mogą korzystać z 8-procentowej stawki VAT. Naturalnie ta preferencyjna stawka będzie dotyczyła podstawy opodatkowania odpowiadającej powierzchni do 300 m² zgodnie z limitem określonym w art. 41 ust. 12b ustawy VAT. 

Przykład 1.

Czynny podatnik VAT otrzymał zlecenie wybudowania domu letniskowego o powierzchni 400 m2. Tego rodzaju obiekt mieści się w dziale 11 PKOB i jest budynkiem mieszkalnym. Cena za wykonanie usługi została ustalona na poziomie 350 000 zł. Pamiętając, że preferencyjna stawka podatku dotyczy powierzchni budynków do 300 m2, w tym przypadku należy do podstawy opodatkowania zastosować klucz powierzchniowy:

1. do podstawy opodatkowania wynoszącej 262 500 zł (wynagrodzenie za budowę domu do 300 m²) podatnik zastosuje stawkę 8%;

2. do podstawy opodatkowania wynoszącej 87 500 zł (wynagrodzenie za budowę domu w nadwyżce ponad 300 m²) podatnik zastosuje stawkę 23%.

Do takich samych wniosków prowadzi analiza wydawanych interpretacji indywidualnych. Tytułem przykładu w piśmie Dyrektor KIS z 28 grudnia 2018 roku, nr 0111-KDIB3-1.4012.863.2018.2.WN, możemy przeczytać, że budowany obiekt w postaci domu letniskowego spełnia definicję budynku mieszkalnego, ponieważ będzie przystosowany do całorocznego zamieszkania i  jest sklasyfikowany zgodnie z PKOB do działu 11. Tego rodzaju budynek objęty jest również społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a ustawy. To zaś prowadzi do wniosku, że możliwe jest zastosowanie 8-procentowej stawki VAT.

Przechodząc do podsumowania, możemy wskazać, że zastosowanie preferencyjnej 8-procentowej stawki podatku VAT może dotyczyć usług budowlanych obejmujących wiele różnych obiektów. W zakresie dokonywanych ustaleń podatnicy powinni kierować się klasyfikacją PKOB.