Czym jest postępowanie sporne przed Urzędem Patentowym?

Postępowanie przed Urzędem Patentowym może toczyć się w różnych sprawach, niestety także i tych spornych. Ustawodawca w sposób szczególny uregulował kwestię rozwiązywania problemów z zakresu szeroko rozumianego prawa własności intelektualnej i przemysłowej. Czym zatem jest postępowanie sporneprzed Urzędem Patentowym?

Urząd Patentowy RP

Urząd Patentowy istnieje po to, by zabezpieczać prawa twórców w Polsce. Jego podstawową funkcją jest udzielanie patentów oraz dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, praw ochronnych na wzory użytkowe i znaki towarowe, a także praw z rejestracji na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne.

Urząd Patentowy RP ma prawo do prowadzenia postępowań o charakterze administracyjnym, których stronami są m.in. wnioskodawcy ubiegający się o ochronę prawną oraz osoby trzecie. W praktyce rozpatruje on nie tylko prośby o objęcie ochroną wytworów ludzkiego intelektu, ale pełni szczególną funkcję, gdy dojdzie na tym polu do jakichkolwiek konfliktów. Okazuje się, że część zgłoszeń może bowiem naruszać istniejące już prawa do innego wynalazku, wzoru użytkowego lub znaku towarowego.

Postępowanie sporne

Jak wskazuje na to sama nazwa, postępowanie sporne pojawia się w przypadku konfliktu wymagającego rozwiązania. Przedmiotem takich spraw są prawa wyłączne udzielane przez Urząd Patentowy RP. W praktyce dotyczą one najczęściej naruszeń dokonywanych przez inne osoby – bezprawnego zawłaszczenia cudzego wynalazku, kopiowania wzorów użytkowych lub znaków towarowych, unieważnienie nieprawidłowo udzielonych praw ochronnych.

Zgodnie z treścią art. 255 Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku – Prawo własności przemysłowej Urząd Patentowy – w trybie postępowania spornego – rozstrzyga sprawy o:

• unieważnienie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji;
• unieważnienie patentu europejskiego, udzielonego w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim;
• unieważnienie uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego;
• ograniczenie patentu w trakcie postępowania o unieważnienie patentu;
• stwierdzenie wygaśnięcia patentu na wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego użycia;
• stwierdzenie wygaśnięcia dodatkowego prawa ochronnego;
• stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy;
• stwierdzenie wygaśnięcia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego;
• unieważnienie uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego wzoru przemysłowego;
• stwierdzenie wygaśnięcia prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego;
• stwierdzenie wygaśnięcia prawa z rejestracji topografii;
• udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego albo topografii;
• udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku, na który udzielono patentu w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim;
• zmianę decyzji o udzieleniu licencji przymusowej;
• stwierdzenie bezzasadności zmiany warunków korzystania z oznaczenia geograficznego.

Wszczęcie postępowania spornego

Każde postępowanie sporne musi zostać wszczęte na wniosek zainteresowanej osoby. Takie pismo podlega odpowiednim opłatom sądowym i może je wnieść każda osoba zainteresowana rozstrzygnięciem ze strony Urzędu Patentowego. Wysokość opłat od składanych wniosków jest bardzo zróżnicowana i zależy od przedmiotu sprawy. Dokładne stawki opłat można odnaleźć w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 kwietnia 1993 roku w sprawie postępowania spornego i odwoławczego oraz opłat związanych z ochroną wynalazków i wzorów użytkowych.

Wniosek powinien zawierać:

• oznaczenie stron i ich adresy,
• zwięzłe przedstawienie sprawy,
• wyraźnie określone żądanie,
• wskazanie podstawy prawnej,
• wskazanie środków dowodowych,
• podpis wnioskodawcy i datę.

Do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo, jeżeli wniosek składa pełnomocnik;
• odpisy wniosku w liczbie odpowiadającej liczbie stron postępowania spornego;
• dowód uiszczenia opłaty od wniosku.

Pamiętajmy, że Urząd Patentowy bada, czy wniosek o wszczęcie postępowania spornego spełnia wszystkie wymogi formalne. Jeżeli tak nie jest, Urząd wzywa wnioskodawcę do usunięcia usterek lub braków w terminie 30 dni pod rygorem umorzenia postępowania.

Przebieg postępowania spornego

Jeśli złożony do Urzędu Patentowego wniosek o wszczęcie postępowania spornego jest prawidłowy, Urząd przesyła stronom jego odpis, wyznaczając termin na udzielenie odpowiedzi i zajęcie własnego stanowiska. Brak pisemnej odpowiedzi jest uważany za wyrażenie zgody na to, co zostało zamieszczone w treści złożonego wniosku inicjującego postępowanie sporne.

Po upływie terminu wyznaczonego stronie do udzielenia odpowiedzi na wniosek Urząd Patentowy wyznacza termin rozprawy, o czym zawiadamia strony lub ich pełnomocników, doręczając im jednocześnie odpis odpowiedzi na wniosek, jeżeli została udzielona. W zawiadomieniu o rozprawie określa się termin, miejsce i przedmiot rozprawy. Zawiadomienie o rozprawie powinno być doręczone stronom nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem. W przypadku nadmiernego przewlekania postępowania przez strony Urząd Patentowy może wyznaczyć stronom postępowania w toku prowadzonego postępowania, także na posiedzeniu niejawnym, termin na podanie wszystkich twierdzeń oraz dodatkowych dowodów na ich poparcie, pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że strona wykaże, że ich powołanie w wyznaczonym terminie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.

Rozprawa jest jawna, chyba że postępowanie sporne dotyczy wynalazku tajnego lub wzoru użytkowego tajnego. Jeżeli rozpatrzenie sprawy wymaga powoływania się przez strony na informacje prawnie chronione na podstawie odrębnych przepisów, jawność rozprawy może być wyłączona – w drodze postanowienia – w całości lub w części. Wyłączenie nie może obejmować obecności stron na rozprawie.

Po przeprowadzeniu postępowania spornego Urząd Patentowy wydaje decyzję, która jest podejmowana zwykłą większością głosów. Pisemne uzasadnienie decyzji sporządza się z urzędu w terminie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. Uzasadnienie podpisuje przewodniczący składu orzekającego i członek składu orzekającego, który sporządził uzasadnienie. Odpis decyzji wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom, które mają możliwość odwołania się od zapadłego rozstrzygnięcia.

Podsumowanie - postępowanie sporne przed Urzędem Patentowym

Postępowanie sporne, które toczy się przed Urzędem Patentowym RP ma na celu rozwiązanie konfliktów pojawiających się na gruncie prawa własności przemysłowej i intelektualnej. W praktyce przedmiotem takiego postępowania może być wiele różnych spraw – dokładny katalog został określony w ustawie – Prawo własności przemysłowej. Postępowanie sporne możemy porównać do postępowania sądowego, które kończy się wydaniem decyzji w sprawie.