W związku z przepisami, które weszły w życie w 2014 roku obowiązek podatkowy powstaje z datą dokonania dostawy towarów. Przedsiębiorcy dokonujący dostawy towarów z udziałem firm przewozowych mają wiele obaw, dotyczących ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Wątpliwości wzbudza fakt, kiedy następuje data dokonania dostawy towarów - czy w momencie wydania towarów przewoźnikowi czy faktycznego dostarczenia go nabywcy? Organy podatkowe uznają, że jest to zasadniczo data wydania towaru przewoźnikowi.
Data dokonania dostawy - obowiązek w VAT
Zgodnie z art. 19a ust 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jest to zasada ogólna. Data dokonania dostawy dla celów VAT to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust 1 ustawy o VAT). Jeśli więc towar zostanie wydany bezpośrednio nabywcy, co do zasady moment obowiązku podatkowego powstanie w chwili jego wydania. Inaczej to wygląda, gdy towar jest wysyłany, np. kurierem czy pocztą. Tutaj powstaje wątpliwość czy za datę dokonania dostawy towarów uznać:
moment wydania towarów przewoźnikowi,
moment dostarczenia towarów przez przewoźnika nabywcy.
Uwaga! Interpretacja indywidualna z dnia 16 grudnia 2014 r., nr IPTPP2/443-684/14-7/JS Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, (...)dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).(..)przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel nastąpi z chwilą wydania towaru przewoźnikowi, który ma ten towar dostarczyć do nabywcy, jak również fakt, że w przypadku transportu organizowanego przez nabywcę ryzyko utraty przechodzi na nabywcę w momencie załadunku towaru na środek transportu, należy stwierdzić, iż w momencie wydania towaru podmiotowi, który jest zobowiązany do jego dostarczenia, zostanie dokonana dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy. Zatem w tym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji w myśl art. 19a ust. 1 ustawy. |
Jeśli jednak towar ma być dostarczony transportem własnym dostawcy do miejsca wskazanego przez kontrahenta, za datę dokonania dostawy towaru uważa się dostarczenie towaru na miejsce wskazane przez nabywcę. W związku z tym moment powstania obowiązku podatkowego powstaje w faktycznym dostarczeniu towarów odbiorcy.
Data dokonania dostawy w przepisach kodeksu cywilnego
Określenie daty dokonania dostawy towarów znalazło również odzwierciedlenie w przepisach Kodeksu cywilnego. Często również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach powołują się na Kodeks cywilny. W art. 544 § 1 (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) wskazano, że jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
W przypadku, gdy strony umowy nie ustalą między sobą szczegółów dostarczenia towarów, również należy odwołać się do art. 544 § 1 Kodeksu cywilnego. Natomiast art. 548 § 1 K.c. wskazuje, że z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
W związku z powyższym wydanie towaru i powierzenie go firmie przewozowej, która ma dostarczyć go do nabywcy, przenosi na niego prawo do dysponowania towarem jak właściciel. A więc moment wydania towaru jest traktowany za datę dokonania dostawy i w tym momencie powstaje obowiązek podatkowy. Chyba że strony transakcji w umowie zawarły inaczej.
Dostawa zawarta w umowie
Możliwe jest, że sprzedawca i nabywca zawrą umowę, w której uregulują kwestie dostarczenia towaru, a więc określi to moment - datę dokonania dostawy a w związku z tym, kiedy należy opodatkować sprzedaż. Jeśli warunki są wyraźnie zdefiniowane np. że dostawa ma miejsce w momencie dostarczenia i odbioru przez nabywcę, a nie w wypadku przekazania towaru kurierowi. Sprzedawca powinien pilnować momentu dostawy i posiadać dokumenty potwierdzające datę dokonania dostawy.
Jest to również pomocne, gdy nabywca nie odebrałby towaru albo gdy występuje ryzyko jego utraty w związku z wysyłką. Wtedy również za datę dokonania dostawy należy uważać wydanie go nabywcy. Sprzedawca uniknie wówczas niepotrzebnych korekt.
W przypadku, gdyby doszło do opodatkowania VAT w momencie wydania towarów kurierowi oraz do nieskutecznej dostawy i w związku z tym zamówienie powróciłyby do sprzedawcy, albo zostałoby uszkodzone czy zaginęłoby - należy zrobić korektę. Pomniejszenie sprzedaży o tę korektę mogłoby być kłopotliwe ze względu, iż kontrahent nie otrzymał towaru ani faktury więc potwierdzenie otrzymania korekty do faktury, której nie ma, też nie powinno nastąpić.
Jak wykazano, organy podatkowe są przychylne do przyjmowania daty dokonania dostawy za moment przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel zgodnie z art. 7 ust 1 ustawy o VAT w powiązaniu z art. 544 § 1 Kodeksu cywilnego. Jednakże nie zawsze jest to prawidłowe i może przysporzyć tylko problemów. Najlepszym rozwiązaniem jest uregulowanie dostawy towarów, sporządzając umowę i określając jej szczegółowe warunki. Tak, aby wykazać, kiedy następuje data dokonania dostawy towarów a w związku z tym moment obowiązku podatkowego.
