Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027

Małopolska to jeden z najszybciej rozwijających się regionów w Polsce, o czym świadczą m.in. coraz niższy poziom bezrobocia, liczne projekty inwestycyjne oraz ogólnie lepsze warunki do życia dla mieszkańców. Impuls do rozwoju na pewno dają Fundusze Europejskie, których do 2027 województwo będzie miało blisko 2,7 mld euro. Najwięcej środków zarezerwowano na rynek pracy, edukację i włączenie społeczne (660 mln zł), ochronę środowiska (510 mln zł), działalność badawczo-rozwojową oraz przedsiębiorczość (310 mln zł). Zapraszamy na przegląd najważniejszych działań w ramach programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027, które mają zagwarantować rozwój biznesu w regionie. 

Jaką rolę odgrywa Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości (MCP)?

W dzisiejszym świecie najważniejsza jest informacja. Przedsiębiorcy z województwa małopolskiego, zaczynający swoją przygodę z Funduszami Europejskimi, powinni zwrócić się o pomoc do Małopolskiego Centrum Przedsiębiorczości, które jako instytucja pośrednicząca od 2007 roku jest zaangażowane we wdrażanie środków unijnych w regionie. W referacie ds. informacji i komunikacji podmioty gospodarcze mogą uzyskać bezpłatne informacje na temat dostępnych źródeł finansowania swojej działalności. Do zadań MCP należy przede wszystkim przyjmowanie i ocena wniosków, podpisywanie umów, monitorowanie postępów realizacji projektów oraz przeprowadzanie ich kontroli w działaniach przewidzianych dla przedsiębiorców. Dodatkowo w instytucji działa zespół eko doradców, który oferuje firmom wsparcie w obszarze ochrony środowiska. Zachęcamy również do odwiedzenia strony internetowej: www.mcp.malopolska.pl, gdzie znajdują się aktualne informacje o formach wsparcia dla przedsiębiorców. 

Zobaczmy, jakie nabory wniosków dla przedsiębiorców będą ogłaszane w najbliższym czasie. 

Co można finansować bonem na innowacje?

Bon na innowacje znany jest przedsiębiorcom z poprzedniej perspektywy finansowej. Polega on na zakupie przez MŚP usług badawczo-rozwojowych lub proinnowacyjnych związanych z opracowaniem, rozwojem i praktycznym zastosowaniem nowego lub ulepszonego produktu. W ramach działania można m.in.:

• prowadzić badania, testy i doświadczenia, w tym opracować prototyp, demonstracje, projekt pilotażowy;
• wykonać projekt wzorniczy, obejmujący opracowanie cech technicznych, użytkowych lub estetycznych danego produktu bądź wykonać projekt inżynierski;
• prowadzić zaawansowane badania rynkowe i analizy przedwdrożeniowe, których podstawą jest włączenie użytkowników końcowych do procesu rozwoju nowego produktu lub usługi;
• ocenić zgodności wyrobów przed ich wprowadzeniem do obrotu lub oddaniem do użytku (zgodnie z Ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 roku o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku);
• zlecić usługi związane z ochroną własności intelektualnej w związku z uzyskaniem prawa ochrony własności przemysłowej, tj. patentów, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz praw z rejestracji wzorów przemysłowych.

Warto zwrócić uwagę, że dofinansowanie mogą uzyskać usługi służące: transformacji gospodarki w kierunku przemysłu 4.0 oraz realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym i niskoemisyjnej. Cechą charakterystyczną bonu jest to, że przedsiębiorca samodzielnie wybiera wykonawcę usługi, którym może być: uczelnia, Polska Akademia Nauk, instytut badawczy, międzynarodowy instytut naukowy lub Centrum Łukasiewicz. Najbliższy nabór wniosków dla przedsiębiorców rozpocznie się 30 października 2023 i potrwa do 8 stycznia 2024 roku (do podziału blisko 9 mln zł). Dofinansowanie unijne wynosi do 85% wartości projektu, przy czym wydatki kwalifikowalne nie powinny przekroczyć 300 000 zł. 

Rozwój MŚP w obszarze cyfryzacji a Fundusze Europejskie dla Małopolski

Wdrożenie specjalistycznych rozwiązań cyfrowych w MŚP, które po pierwsze są obarczone wysokim poziomem ryzyka, a po drugie ciężko zabezpieczyć kredytem bankowym, można sfinansować w ramach środków unijnych przewidzianych dla województwa małopolskiego. Warunkiem koniecznym jest jednak wcześniejsze opracowanie planu transformacji cyfrowej. Wówczas przedsiębiorca ma otwartą drogę do pozyskania środków na:

• zakup nowych środków trwałych, w tym maszyn i urządzeń, sprzętu komputerowego, wspierających rozwój działalności gospodarczej w kierunku cyfryzacji i Przemysłu 4.0;
• zakup oprogramowania, wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej w celu wprowadzenia rozwiązania cyfrowego/technologicznego do działalności przedsiębiorstwa (wyklucza się z dofinansowania np. zakup oprogramowania biurowego, księgowego, systemy operacyjne komputerów osobistych); 
• roboty budowlane, o ile są bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń;
• usługi szkoleniowe dotyczące podnoszenia kompetencji i umiejętności przedsiębiorstw niezbędnych w procesach transformacji.

Należy podkreślić, że w wyniku wdrożonej technologii cyfrowej/Przemysłu 4.0 powinna zostać wprowadzona zmiana w zakresie procesów biznesowych przedsiębiorstwa. Dodatkowo może wystąpić zmiana w zakresie produktów przedsiębiorstwa. Wsparcie realizowane będzie w systemie popytowym, co oznacza, że jest ono kierowane bezpośrednio do przedsiębiorców z sektora MŚP prowadzących działalność gospodarczą, którzy samodzielnie wybierają wykonawcę/dostawcę usług lub technologii. Najbliższy nabór wniosków z pulą środków przekraczającą 66 mln zł rozpocznie się 15 grudnia 2023 roku i potrwa do 15 lutego 2024 roku. Szczegółowe warunki wsparcia zostaną określone w regulaminie wyboru projektów.

Co wiemy o projektach badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw? 

O sile największych gospodarek świata decyduje m.in. zaangażowanie w projekty badawczo-rozwojowe. Dlatego też Unia Europejska chętnie dofinansowuje projekty B+R. W województwie małopolskim z łatwością znajdziemy kilka działań, które obejmują m.in.:

1. projekty kompleksowe obejmujące prace B+R ze wdrożeniem (działanie 1.1 komponent B, pierwszy nabór wniosków już się odbył w dniach 31 lipca-17 października 2023 roku):

• prowadzenie prac B+R (badania przemysłowe i prace rozwojowe),
• prace przedwdrożeniowe (np. certyfikacja i atestacja),
• wsparcie w zakresie wdrożenia badań mających na celu wytworzenie innowacyjnych produktów/usług oraz wprowadzenie nowych procesów produkcyjnych;

2. prace B+R z przygotowaniem do wdrożenia (działanie 1.1 komponent A, nabór wniosków planowany na czerwiec 2024 roku – należy jednak pamiętać, że wsparcie może być udzielone pod warunkiem zobowiązania beneficjenta do wdrożenia wyników prac B+R w okresie 3 lat od złożenia wniosku o płatność końcową w ramach projektu):

• prowadzenie prac B+R (badania przemysłowe i prace rozwojowe),
• prace przedwdrożeniowe;

3. zakup infrastruktury badawczo-rozwojowej wynikającej z opracowania agendy badawczej (działanie 1.3 komponent A, nabór wniosków z pulą środków przekraczającą 53 mln zł w marcu 2024 roku);

4. wsparcie w zakresie wdrożenia badań mających na celu wytworzenie innowacyjnych produktów i usług oraz wprowadzenie nowych procesów produkcyjnych (działanie 1.12 komponent A, nabór wniosków z pulą 31 mln zł zaplanowany na luty 2024 roku).

Szeroka gama działań wspierających działalność badawczo-rozwojową to wyraźny sygnał, w jaki sposób gospodarka regionu ma stać się bardziej konkurencyjna i inteligentna. Wsparcie innowacji oraz inteligentnej transformacji gospodarczej to warunki konieczne do zrównoważonego rozwoju. 

Dla kogo wsparcie w ramach FST?

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji jest przeznaczony dla regionów, które funkcjonują na podstawie wydobycia węgla, przez co są narażone na negatywne skutki transformacji energetycznej. W województwie małopolskim na ten cel zostanie przeznaczona kwota 254 mln zł. Należy jednak pamiętać, że środki te można wykorzystać tylko na obszarze małopolski zachodniej, a dokładniej w powiatach: oświęcimskim, olkuskim, chrzanowskim i wadowickim. Jakie projekty będą mogli realizować przedsiębiorcy? W najbliższym czasie planowane są następujące konkursy:

1. Działanie 8.11 Transformacja energetyczna – wsparcie projektów służących transformacji energetycznej w warunkach zmiany klimatycznej, w tym projekty zwiększające bezpieczeństwo energetyczne w skali lokalnej dzięki przechodzeniu ze scentralizowanych źródeł energii na produkcję i magazynowanie energii w formule rozproszonej (termin naboru wniosków – luty 2024 roku);
2. Działanie 8.7 Rozwój firm wspierających sprawiedliwą transformację – projekty z zakresu inwestycji rozwojowych oraz zmiany profilu działalności gospodarczej obejmujące: 

• inwestycje w bazę usługową lub produkcyjną (w tym np. zakup nieruchomości i wyposażenia, zakup maszyn i urządzeń, zakup wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do wprowadzenia nowych/ulepszonych produktów/usług/procesów biznesowych),
• podnoszenie kwalifikacji pracowników jako element inwestycji rozwojowej (w tym np. szkolenia związane z nabyciem nowych umiejętności lub przekwalifikowaniem pracowników, w szczególności w związku z rozszerzaniem lub zmianą profilu działalności),
• zakup usług rozwojowych na rzecz wspieranych MŚP (np. konsulting, doradztwo).

Ogłoszenie naboru wniosków planowane jest na wrzesień 2024 roku. Pula środków to 71 mln zł. 

3. Działanie 8.10 Gospodarka obiegu zamkniętego – projekty wpływające na zmniejszenie zużycia zasobów, a przez to na stopniowe przechodzenie z linearnego do cyrkularnego modelu gospodarki (ogłoszenie konkursu – marzec 2024 roku, alokacja 49 mln zł).

Warto podkreślić, że to tylko 3 z 14 działań, które zostały zapisane w priorytecie 8 Fundusze europejskie dla sprawiedliwej transformacji Małopolski Zachodniej. Należy więc sprawdzać regularnie harmonogram naboru wniosków pod kątem innych naborów przewidzianych dla przedsiębiorców. 

Gdzie szukać wsparcia na internacjonalizację MŚP oraz rozwój startupów?

Zarząd województwa małopolskiego nie zapomniał również o startupach oraz internacjonalizacji MŚP. Na chwilę obecną brak jeszcze szczegółowych informacji dla przedsiębiorców w tym zakresie. Znamy jedynie terminy naborów: Działanie 1.13 Wsparcie dla firm we wczesnej fazie rozwoju – ogłoszenie konkursu – marzec 2024 roku oraz Działanie 1.14 Internacjonalizacja MŚP (wsparcie przedsiębiorstw w zakresie udziału w targach w charakterze wystawcy) – ogłoszenie konkursu – wrzesień 2024 roku. Zwracamy jednak uwagę, że w przypadku pierwszego naboru wnioskodawcą będą instytucje wspierające biznes, które następnie będą udzielały wsparcia startupom. 

Program Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027 zakłada wsparcie przedsiębiorców w zakresie innowacji, prac badawczo-rozwojowych, wdrożenia wyników prac B+R, cyfryzacji, internacjonalizacji, instalacji odnawialnych źródeł energii oraz gospodarki obiegu zamkniętego. W opracowaniu przedstawiono jedynie formy dotacyjne, nie należy jednak zapominać, że podmioty gospodarcze mają możliwość korzystania z niskooprocentowanych pożyczek. Zachęcamy do kontaktu z Małopolskim Centrum Przedsiębiorczości, które przed każdym naborem wniosków organizuje spotkanie informacyjne dla podmiotów zainteresowanych uzyskaniem środków.