Działalność aktorska na gruncie podatku dochodowego może przybrać postać działalności wykonywanej osobiście albo pozarolniczej działalności gospodarczej. Co istotne, w tym drugim przypadku przepisy dopuszczają możliwość wyboru jako formy opodatkowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Pojawia się jednak pytanie o wybór właściwej stawki podatku.
Aktor a działalność gospodarcza
W myśl art. 13 pkt 2 ustawy o PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, przychody z tytułu udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.
Jednocześnie nie ma przeszkód, aby działalność aktorska była prowadzona poprzez jednoosobową działalność gospodarczą. Zgodnie bowiem z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT działalność gospodarcza obejmuje świadczenie usług we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
Jeżeli są spełnione ww. cechy, to przychody z działalności aktorskiej mogą być rozliczane jako pozarolnicza działalność gospodarcza, w ramach której podatnik może wybrać opodatkowanie w formie skali podatkowej, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Stawka ryczałtu a PKWiU
Stawki ryczałtu zostały określone w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku. Większość z nich opiera się na odpowiednich kodach PKWiU. W tym zakresie należy wskazać, że zgodnie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne działalność usługowa oznacza pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) przez pojęcie usług rozumie:
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych – usługi na rzecz produkcji;
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.
Należy zauważyć, że wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług. Wobec tego dla zastosowania właściwej stawki ryczałtu do przychodów uzyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej konieczne jest każdorazowe przypisanie rodzaju wykonywanych czynności do określonego grupowania PKWiU.
Zgodnie z zasadami metodycznymi Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług każdą usługę należy zaliczyć do odpowiedniego grupowania, zgodnie z jej charakterem, niezależnie od symbolu, pod którym został zakwalifikowany wykonujący usługę podmiot gospodarczy w ramach PKD.
Działalność aktorska ze stawką ryczałtu 15%
W interpretacji indywidualnej z 10 grudnia 2024 roku (nr 0114-KDIP3-1.4011.850.2024.2.EC) Dyrektor KIS analizował przypadek podatniczki prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie wystawiania przedstawień artystycznych oraz działalność wspomagającą wystawianie wyżej wymienionych przedstawień. W opisie podatniczka wskazała, że do zakresu wykonywanych zadań należą:
- gra aktorska mająca polegać na budowaniu odgrywanej roli;
- kreowanie odgrywanej postaci;
- wykorzystywanie technik aktorskich zdobytych zarówno w procesie edukacji, jak i na podstawie pozyskanego doświadczenia zawodowego;
- wykorzystanie wizerunku podatniczki jako osoby rozpoznawalnej publicznie do budowania marki osobistej, jak również promowania seriali i filmów kinowych, w których odgrywa role;
- wytwarzanie dzieł telewizyjnych oraz teatralnych na podstawie wysokiego kunsztu aktorskiego;
- prowadzona przez podatniczkę działalność ma charakter wytwórczy.
Efektem wszystkich powyżej wymienionych czynności jest wytworzenie dzieła w postaci gry aktorskiej w serialu, filmie oraz spektaklu.
W związku z tym pojawił się problem i wątpliwość, czy do ww. czynności można zastosować stawkę 5,5% ryczałtu. Otóż w świetle art. 12 ust. 1 pkt 6 lit. a ww. ustawy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 5,5% przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 t.
Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne działalność wytwórcza to działalność, w której wyniku powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji, prowadzona przez podatnika.
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie zawiera definicji „wytwarzania”. Należy posłużyć się znaczeniem językowym, zgodnie z którym „wytwarzać” to „produkować coś; tworząc wydzielać coś; powodować powstanie czegoś”.
Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z 31 października 2024 roku (nr 0113-KDIPT2-1.4011.635.2024.2.DJD), o zakwalifikowaniu działalności gospodarczej do działalności wytwórczej decyduje więc przede wszystkim efekt tej działalności, tj. powstanie z zakupionych czy wytworzonych materiałów nowego wyrobu. Słownik języka polskiego definiuje przymiotnik „nowy” m.in. jako „niedawno zrobiony, nabyty lub właśnie powstały, założony”. Należy zatem uznać, że cecha nowości ma się odnosić do tego, że przedmiot ten wcześniej nie istniał, a powstał właśnie w wyniku działań podatnika (polegających na wytworzeniu, wyprodukowaniu czegoś).
W świetle tak przedstawionej definicji trudno uznać, że w wyniku świadczenia usług aktorskich dochodzi do wytworzenia jakiegokolwiek wyrobu. „Wyrób” to przedmiot stanowiący końcowy produkt pracy rzemieślnika lub wynik procesu produkcyjnego zakładu.
Biorąc pod uwagę klasyfikację PKWiU, opisana działalność powinna zostać zaliczona do PKWiU 90.01.10.0 „Usługi artystów wykonawców”. Grupowanie to obejmuje:
- usługi świadczone przez aktorów, lektorów, piosenkarzy, śpiewaków, muzyków, tancerzy, kaskaderów, prezenterów programów telewizyjnych i radiowych, artystów cyrkowych i innych artystów wykonawców;
- usługi niezależnych modelek i modeli.
Stosownie zaś do treści art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. y ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 15% przychodów ze świadczenia usług kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90).
Ostatecznie Dyrektor KIS w interpretacji z 10 grudnia 2024 roku stwierdził, że w przypadku uzyskania przychodów ze świadczenia usług, które mieszczą się w grupowaniu PKWiU 90.01.10.0 (tj. objętych według PKWiU działem 90), stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynosi 15%, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. y ww. ustawy.
Reasumując, aktorzy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą uzyskane przychody rozliczać na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jednakże należy pamiętać, że w takim przypadku stawka ryczałtu wynosi 15%.
