Rok 2014 jest czasem wielkich rewolucji na gruncie VAT. Wśród najistotniejszych modyfikacji, jakie pojawiły się od stycznia, wymienić można m.in. zmiany terminów wystawiania faktur oraz te dotyczące momentu powstawania obowiązku podatkowego. Z pewnością na uwagę zasługuje również wprowadzenie definicji faktury oraz faktury elektronicznej. Wdrożenie nowych pojęć do ustawy o VAT powoduje jednak wiele niejasności interpretacyjnych.
Pierwsza ustawowa definicja faktury
Wyjaśnienie, czym jest faktura, można odnaleźć obecnie w art. 2 pkt 31 Ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego treścią przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej, zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Z kolei faktura elektroniczna to faktura w formie elektronicznej, wystawiona i otrzymana w dowolnym formacie elektronicznym.
Jakie dane na fakturze?
Podstawowe dane, jakie podatnik powinien zawrzeć na fakturze sprzedaży, zostały określone w art. 106e ust. 1 pkt. 1-15 ustawy. Są to:
- data wystawienia;
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
- data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
- nazwa(rodzaj) towaru lub usługi;
- miara i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkową netto);
- kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
- stawka podatku;
- suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
- kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
- kwota należności ogółem.
Kolejne punkty tego ustępu również określają dane, jakie powinny znaleźć się na fakturach, jednak odnoszą się one do szczególnych transakcji.
Faktura pro forma - czym tak właściwie jest?
Faktura pro forma jest zamówieniem i co do zasady nie jest uznawana za dowód księgowy. Do końca 2013 roku nie wywoływała ona konsekwencji podatkowych na gruncie VAT. Przy czym już wówczas wokół proform zebrały się czarne chmury. Okazało się bowiem, że istnieje duże prawdopodobieństwo, iż zamówienie zostanie uznane za fakturę z pełnymi konsekwencjami, w szczególności po stronie wystawiającego. Szum medialny wymusił interwencję ministra finansów, który wyjaśnił, że pro forma nie jest fakturą, a jedynie ofertą handlową i nie ma zagrożenia, aby została uznana za fakturę.
Natomiast od 2014 roku, gdy regulacje w zakresie fakturowania zostały przeniesione bezpośrednio na grunt ustawy o VAT i dodatkowo pojawiła się definicja faktury, wątpliwości powróciły. Co istotne, minister nie będzie mógł doprecyzować definicji faktury zawartej w art. 2 ust. 31 ustawy. Dotychczas możliwość ta występowała w ramach wydanych własnych rozporządzeń.
W związku z tym przedsiębiorcy powinni mieć się na baczności i zwrócić szczególną uwagę na to, jakie dane umieszczają na wystawianych fakturach pro forma. Może się bowiem okazać, że dokument ten posiada wszystkie niezbędne elementy, by uznać go za w pełni wartościową fakturę, ze wszystkimi tego konsekwencjami, czyli m.in. koniecznością odprowadzenia podatku.
